Yükselişi yabancılar gazlıyor, yerliler frenliyor

Dubai'de yaşanan borç krizi, Yunanistan'ın kredi notunun düşürülmesi, ABD ve İngiltere'nin mali durumlarındaki bozulmanın 3-4 yıl daha sürmesi halinde notlarının kırılacağı uyarısının piyasalarda yarattığı tedirginliğe rağmen İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), yabancı yatırımcıların alımları ile tutunuyor. Yabancı yatırımcıların nisan-kasım dönemindeki 8 ayın 7'sinde net alım yaptığı borsada, yerli yatırımcıların ise satış yönünde hareket ettiği gözleniyor. Belli başlı hisselerdeki yerli ortakların gerçekleştirdiği satış tutarı 292.8 milyon liraya ulaştı. 159 milyon dolarlık alım Yerli yatırımcıların satışlarına karşılık, yabancıların özellikle kart sonundan bu yana borsada alım yaparken, aldıkları hisseletlerini de elden çıkarmadıkları dikkati çekiyor. İMKB'de geçen yıl yaklaşık 3 milyar dolarlık net satış yapan yabancı yatırımcılar, bu yılın ilk üç ayında da 611 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Nisan-kasım döneminde borsada 2.1 milyar dolarlık net alım gerçekleştiren yabancıların 11 aylık net alımı yaklaşık 1.6 milyar dolara ulaştı. Merkez Bankası verilerine göre yabancı yatırımcılar, endeksin yüzde 10,4 oranında yükseldiği 26 Kasım-4 Aralık tarihleri arasında da borsada 159 milyon dolarlık net alım yaptı. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre de söz konusu dönemde yabancılar 59 milyon adet hisse alımı gerçekleştirirken, yerli yatırımcılar 1 milyon adetlik satış yaptı. Yabancı fazlasıyla geri aldı Yabancı yatırımcılar küresel krizin etkisini hissetirdiği Eylül 2008'den endeksin 23 bine kadar düştüğü Mart 2009'a kadar borsada yaklaşık 1.4 milyar adet hisse satmıştı. Bu dönemde yerli yatırımcılar ise yaklaşık 3 milyar adet alım gerçekleştirdi. Krizin etkisinin atlatılmasının ardından borsada tekrar alıma geçen yabancılar Mart 2009'dan bu yana ise 2.5 milyar adet hisse senedi aldı. Bu dönemde yerli yatırımcının takasındaki hisse senedi sayısındaki artış 193 milyon adette kalırken, bu artış MKK'ya yapılan kayıt başvuralarından kaynaklandı. Borsada endeksin yüzde 1,7 oranında yükseldiği 12 Kasım'dan bu yana yabancı yatırımcılar 154 milyon adet hisse senedi alırken, yerli yatırımcıların bu dönemde 96 milyon adet hisse sattığı dikkat çekiyor. Yerlilerin satışı hızlandı İMKB'de son dönemde şirketlerin yönetim kurulu üyeleri ile ortaklarının hisse satışları arttı. Koç Holding hisselerinde Ömer Koç 92.8 milyon liralık satış yaparken, Arçelik'te ise Ali Koç'un 26.1 milyon liralık satış yaptığı gözlendi. Akbank ve Sabancı Holding hisselerini, bu yılın şubat ayının ortasında Merkezi Kayıt Kuruluşu'na kaydettiren Sabancı Ailesi'nin 9 üyesinden ikisi de bu dönemde hisse satışı yaptı. Emine Kamışlı 700 bin adet, Şevket Sabancı ise 500 binw adet Sabancı Holding hissesini toplam 6.8 milyon lira bedelle borsada sattı. Bank Asya'da ise yönetim kurulu üyeleri ve ortaklar toplam 67 milyon liralık hisse senedi sattı. Satılan hisseler bankanın sermayesinin yaklaşık yüzde 4'ünü oluşturdu. Ayrılıklar hisse satışı getiriyor Hisse satışlarında aile içi ayrılıklar, ortaklar arasındaki kavgalar ve yatırım tercihleri etkili oluyor. Sabancı'daki satışlarda Sakıp Sabancı'nın vefatının ardından Şevket Sabancı ile oğlu Ali Sabancı ve kızı Emine Kamışlı, Hacı Sabancı'nın eşi Özcan ile kızı Demet ve oğlu Ömer Sabancı karar mekanizmasından uzaklaşmıştı. Sabancı Ailesi'nden 9 üye, 12 Şubat 2009'da Akbank'ta sermayenin yüzde 8,37'sini, Sabancı Holding'de ise sermayenin yüzde 15,8'ini temsil eden hisselerin 10-20 yıllık bir sürede satışı için MKK'ya başvurmuştu. Koç Grubu'nda Ali Koç ve Ömer Koç'un başka alanlardaki yatırımları hisse satışlarında etkili oldu. BAZI HİSSELERDEKİ ORTAK SATIŞLARI Hisse Satan ortak Tutar(TL) Koç Holding Ömer Koç 92.842.652 Bankasya Ortaklar 66.969.176 Enka İnşaat Sevda Gülçelik 29.800.000 Arçelik Ali Koç 26.082.036 Van Et Galip Öztürk 23.602.552 Tüpraş Vehbi Koç Vakfı 19.479.930 Van Et Fatma Öztürk Gümüşsu 11.920.585 Yataş Yılmaz Öztaşkın 4.880.803 Sabancı Holding Emine Kamışlı 4.025.000 Sabancı Holding Şevket Sabancı 2.800.000 Goldaş Goldart 2.514.300 Yabancıların işlemleri/Net (Milyon dolar) Ocak -135 Şubat -454 Mart -22 Nisan 959 Mayıs 280 Haziran 99 Temmuz 327 Ağustos 273 Eylül -40 Ekim 181 Kasım Oktay Özdabakoğlu/ Referans