Yoğun yas 10 yıl içinde öldürüyor

Araştırmalar, sevilen birini kaybettikten yıllar sonra bile 'kırık kalp sendromu' nedeniyle ölüm riskinin artabileceğini ortaya koyuyor. Yas, kayba verilen doğal bir tepki ancak bazı kişilerde bu süreç, yalnızca kısa vadeli değil, uzun vadede de ciddi fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

10 yıl içinde ölüm riski

Yeni bir araştırmaya göre, uzun süre yoğun yas yaşayan kişiler, en sevdiklerini kaybettikten sonraki on yıl içinde ölüm riskiyle karşı karşıya kalabiliyor.

Danimarkalı bir araştırma ekibi, eşini, ebeveynini veya yakın bir akrabasını kaybeden bin 700'den fazla yetişkini 10 yıl boyunca izledi. Katılımcılar, zaman içinde gösterdikleri yas belirtilerinin şiddetine ve devamlılığına göre 5 gruba ayrıldı.

Frontiers in Public Health dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, 10 yıllık süre zarfında, "yüksek" yas yörüngesindeki kişiler, yani en uzun süreli, en yoğun kedere sahip olanlar, en düşük düzeyde yas semptomlarına sahip olanlardan yüzde 88 daha yüksek bir ölüm oranına sahip çıktı.

Yüksek yas grubundakilerin sevdiklerinin ölümünden 3 yıldan daha uzun bir süre sonra terapiye gitme veya antidepresan ilaç kullanma olasılıkları da önemli ölçüde daha yüksekti. 7 yıl sonra ise bu farklılıklar azaldı.

Nedeni henüz tam olarak bilinmiyor

Araştırmacılar, kederden en çok etkilenen kişilerin sevdiklerinin ölümünden sonraki 10 yıl içinde ölme olasılıklarının neden daha yüksek olduğunu henüz tam olarak bilmiyor.

"Daha önce yüksek yas belirti düzeyleri ile daha yüksek kardiyovasküler hastalık, ruh sağlığı sorunları ve hatta intihar oranları arasında bir bağlantı bulmuştuk. Ancak ölüm oranıyla olan ilişkinin daha fazla araştırılması gerekiyor" diyen çalışmanın yazarlarından ve Aarhus Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan Mette Kjaergaard Nielsen, yaptığı açıklamada, yüksek yas semptomu düzeyine sahip kişilerin ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu belirtiyor.

Eğitim seviyesiyle ilişkisi

Ancak yüksek keder grubundaki kişilerin eğitim seviyelerinin daha düşük olduğunu ve sevdikleri kişi ölmeden önce daha fazla ruh sağlığı ilacı alma eğiliminde olduklarını belirtti.

Nielsen, bunun yas sırasında daha fazla sıkıntıya neden olabilecek zihinsel kırılganlık belirtilerine sahip olduklarını gösterdiğini söyledi.

Genel olarak, katılımcılar çalışma başladığında ortalama 62 yaşındaydı, bu da sağlık sorunlarının bir kısmının yaşlanmayla da açıklanabileceği anlamına geliyor. Katılımcıların çoğunluğu ise kadındı.

Araştırma nispeten küçük ölçekteydi: Yoğun yas yaşayan grup sadece 107 kişiden oluşurken, düşük düzeyde yas yaşayan grup 670 kişiydi.

Uzmanlar, elde edilen bulguların doğrulanabilmesi için daha geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor.

Kırık kalp sendromu kadınlarda daha sık görülüyor

Ancak bu çalışma, duygusal şokların sağlığımızı nasıl etkilediğine dair giderek artan bir araştırma grubuna katkıda bulunuyor. Bu tür risklerden biri, sevilen birinin ölümü gibi stresli olaylarla ilişkili olduğu için yaygın olarak kırık kalp sendromu olarak bilinen ‘takotsubo kardiyomiyopatisi’dir.

Sendrom, kalp geçici olarak büyüdüğünde ve iyi pompalamadığında ortaya çıkıyor ve kalp krizi ile karıştırılabilecek kalp yetmezliğine neden olur.

Bu yılın başlarında Journal of the American Heart Association dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, 'kırık kalp sendromu' kadınlarda daha sık görülse de, bu durumdan yaşamını yitirme olasılığı erkeklerde daha yüksek.

Başka bir araştırma ise, eşini kaybeden yetişkinlerin takip eden 3 yıl içinde kalp hastalıkları ve intihar nedeniyle hayatını kaybetme riskinin arttığını ortaya koydu. Erkekler ayrıca sindirim ve solunum yollarına bağlı sorunlardan ölme eğiliminde de daha yüksek risk taşıyor.

Araştırmanın başyazarı Nielsen, elde edilen son bulguların, yas sürecindeki hastaların sağlık durumlarının kötüye gitme riski karşısında doktorların daha dikkatli olmasına yardımcı olabileceğini söylüyor ve ekliyor: “Doktorlar bu hastaları, birinci basamak sağlık hizmetlerinde özel takip altına alabilir ya da özel bir psikoloğa veya ileri düzey sağlık hizmetlerine yönlendirebilir.”

Sevdiklerinizle öldükten sonra da görüşebilirsiniz

Hayvanlar da insanlar gibi yas tutuyor