Yazdır
Dünya ekonomisinde ülkeler arasındaki rekabet artık sınırlar ve ordular üzerinden değil, dijital para ve küresel ödeme sistemleri üzerinden şekilleniyor. Yüzyıllardır farklı araçlarla yürütülen mücadele, bugün çok daha görünmez ama etkili bir alan olan “para savaşları”na evrildi.
Bu yeni dönemin merkezinde üç büyük aktör bulunuyor; Çin’in Dijital Yuan projesi (e-CNY), Avrupa Merkez Bankası’nın Dijital Euro tasarımı ve ABD’de şekillenen Stablecoin düzenlemeleri.
e-CNY
Dünya'dan Bekir Tamer Gökalp'in köşe yazısına göre, Çin’in Dijital Yuan hamlesi, hem iç ekonomiyi yakından izlemeyi hem de ABD dolarına bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. e-CNY sayesinde Pekin, ticaret, nakit akışı ve tüketici davranışlarını anlık olarak takip edebilecek ve küresel ticarette dolar dışı bir ödeme ağı kurmayı amaçlıyor. Şu anda 60’tan fazla ülkede pilot ödemeler yürütülüyor.
Dijital Euro
Avrupa’nın Dijital Euro girişimi ise daha çok iç finansal egemenliği sağlama odaklı. ECB, Avrupa genelinde ortak altyapı ve standart bir dijital cüzdan oluşturmayı amaçlıyor. Ancak Avrupa, Çin ve ABD’nin hızına yetişemiyor ve küresel rekabette savunma pozisyonunda kalıyor.
Stablecoin düzenlemeleri
ABD ise dijital para üretmek yerine Stablecoin yasasıyla doların dijital hâkimiyetini garanti altına almayı planlıyor. Özel sektör tarafından üretilen stablecoin’ler, dijital ödemelerde doların küresel hâkimiyetini sürdürmesini sağlıyor ve ABD’nin finansal gücünü dijital çağda pekiştiriyor.
Uzmanlar, bu üç modelin farklı yaklaşımlarını şöyle özetliyor; Çin modeli devlet kontrolü ve jeopolitik odaklı, Avrupa modeli bölgesel savunma ve egemenlik odaklı, ABD modeli ise piyasaya dayalı, doların küresel hâkimiyetini sürdüren bir strateji.
"Geleceğin parasını kim yönetecek?"
Küresel finansın geleceği, dijital para savaşlarıyla şekillenecek. Analistler, bu süreçte paranın üretiminden ziyade yönetiminin belirleyici olacağını vurguluyor. Öte yandan, “Geleceğin parasını kim basacak değil, kim yönetecek?” sorusunun yanıtının, jeopolitik güç dengelerini de belirleyeceği ifade ediliyor.
Dijital Türk Lirası ikinci faz ilerleme raporu yayımlandı
Fed üyesinden uyarı: Stablecoin’ler nötr faizi düşürebilir
Dijital euroya itiraz: Bankalar ve vekiller karşı cephede
Çin'de dijital yuan ile maaş ödemesi