Yazdır
FINANSINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Kredi piyasalarının bankacılık dışı alanlarda hızlı büyümesiyle birlikte, şirketlerin daha fazla finansman seçeneğine kavuşacağı ve sistemin daha güvenli olacağı sıkça dile getirilir. Ancak banka dışı finansal kurumların hızlı büyümesi, kriz dönemlerinde ekonomik sistem için beklenenden daha riskli olabileceğini gösteriyor. Söz konusu değerlendirme, HKU Business School’dan Haonan Zhou’ın Financial Times’taki makalesinde kaleme alındı.
Özel kredi fonları, sigorta şirketleri ve yatırım firmaları gibi banka dışı finansal kurumlar, küresel finansal varlıkların yarısından fazlasını elinde bulundurarak şirketlere ek kaynak sağladı. Ancak Zhou’ya göre kriz dönemlerinde bu yapıların güvenliği artırma rolü beklenenden farklı şekilde olabiliyor. Zhou ve Uluslararası Ödemeler Bankası’ndan (BIS) Iñaki Aldasoro ile Sebastian Doerr’in yeni çalışmasına göre, banka dışı kurumlar kriz anlarında yalnızca çekilmekle kalmıyor. Aynı zamanda piyasadan çıkışı çok hızlı biçimde gerçekleştiriyor.
Yüzü aşkın ülkede ve otuz yıllık sendikasyonlu kredi verisini inceleyen araştırma, bir ülke finansal kriz yaşadığında banka dışı kredi verenlerin, bankalara göre yaklaşık yüzde 20 daha fazla kredi kesintisine gittiğini gösterdi. Zhou, “Krizden üç yıl sonra bile banka dışı kredilerin seviyesi, bankaların sağladığı kredi düzeyinin oldukça altında kalıyor” ifadelerini kullandı.
Bankacılık ilişkilerinin önemi
Peki banka dışı kurumlar neden bu kadar hızlı piyasadan çekiliyor? Zhou’ya göre bunun nedeni, banka dışı kuruluşların müşterileriyle daha yüzeysel ilişkiler kurması. Bankalar uzun vadeli ilişkiler geliştirerek, müşteriler hakkında geniş kapsamlı bilgiler topluyor ve kötü zamanlarda destek verme motivasyonuna sahip olabiliyor. Öte yandan, banka dışı kurumlar genellikle işlem odaklı ve daha mesafeli çalışıyor.
Araştırmaya göre, banka dışı kurumlara bağımlı şirketler kriz dönemlerinde hem kredi miktarında daha büyük düşüşler yaşıyor hem de daha yüksek borçlanma maliyetleriyle karşı karşıya kalıyor. Eğer banka dışı ilişkiler bankalar kadar güçlü olabilseydi, kriz sonrası dönemlerde banka dışı krediler ile bankaların sağladığı krediler arasındaki farkın çok daha az olması, farkın yüzde 10’un altına inmesi beklenirdi.
Reel ekonomi üzerindeki etkiler
Banka dışı kredilere bağımlı şirketler, krizlerde yatırım ve istihdamda daha keskin düşüşler yaşıyor. Zhou, bu durumun alternatif finansman kaynaklarıyla kolayca dengelenemediğini belirtiyor. Örneğin sendikasyon kredileriyle faaliyetlerini finanse eden bir üretim şirketi, banka dışı kredilerin çekilmesiyle yeni kredi bulmakta zorlanabilir; üretimi azaltmak, genişleme planlarını ertelemek veya işçi çıkarmak zorunda kalabilir. Binlerce şirket için bu durum ekonomik daralmayı derinleştirebilir ve toparlanmayı yavaşlatabilir.
Büyümenin riski
Zhou, banka dışı kurumların büyümesinin tek başına negatif bir gelişme olmadığını vurguluyor. Bu tür kurumlar özellikle riskli borçlulara erişimi artırıyor ve girişimciliği destekliyor. Ancak küresel ekonominin belirsizliği arttıkça, bu kuruluşların krizlerdeki rolü daha da yakından izlenmeli. Zhou, politika yapıcılar ve düzenleyiciler için iki önemli noktaya dikkat çekiyor:
Mevcut politika önerileri çoğunlukla banka dışı kurumların paraya ve menkul kıymetler piyasalarındaki likiditeye olan etkisine odaklanıyor. Oysa Zhou’ya göre reel ekonomiye sağlanan krediler de yakından takip edilmeli. Son yıllardaki temerrütler de bunun önemini gösterir nitelikte.
Küresel Finans Krizi sonrası bankaları daha dayanıklı hale getirmek için yapılan düzenlemeler (yüksek sermaye gereklilikleri ve stres testleri gibi) bankacılığı güçlendirdi. Ancak risk, daha az düzenlenen banka dışı sektöre kaymış olabilir.
Zhou, “Finansal sistemdeki riskler yok olmuyor, yalnızca yer değiştiriyor ve banka dışı kurumların krizlerdeki davranışı, onların güvenilir şok emici olmadığını gösteriyor” diye vurguladı.
Ekonomistler eylülde 1.46 milyar dolarlık cari fazla bekliyor
Kredi notu yüksek kişilerin 9 ortak alışkanlığı
Deutsche’den AI kredileri için balon önlemi