FINANSINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Teknoloji devleri, yapay zekâ yarışını finanse etmek için riskli borçlanmalara yöneliyor. The Telegraph’ın haberine göreyse uzmanlar, bu hızlı büyümenin yıkıcı bir çöküşe dönüşebileceği uyarısında bulunuyor.
Haberde yer alan Dealogic verilerine göre, son altı ayda teknoloji şirketleri tarafından rekor düzeyde “çürük tahvil” satışı gerçekleştirildi. Bu durum, yapay zekâ balonunun patlaması hâlinde milyarlarca doların silinmesi ihtimalini gündeme getiriyor.
Finans terminolojisinde yatırım yapılabilir seviyedeki tahviller güvenli ve sağlam olarak değerlendirilirken, geri ödemelerde temerrüde düşme olasılığı daha yüksek olan şirketler tarafından ihraç edilen borçlara çürük tahviller deniyor.
Nisan-haziran döneminde teknoloji şirketleri tarafından ihraç edilen yüksek getirili riskli borç miktarı 22,7 milyar dolar ile rekor kırarken, temmuz-eylül arasında bu rakam 18 milyar dolara geriledi. Ancak bu seviye de kayıtlardaki en yüksek ikinci rakam oldu.
Yatırımcıların bir kısmı, yapay zekâ sektöründeki hisse senetlerinin çok fazla değerlenmesi nedeniyle bu alanda bir balon oluştuğunu düşünüyor. Özellikle büyük ve güçlü teknoloji şirketlerinin birbirleriyle ortaklık kurması gibi benzer işlemlerin sıklaşması, yatırımcıların endişesini daha da artırıyor. Zira bu durum, yapay zekâ alanındaki büyümenin sağlam temellere dayanmadığı izlenimi veriyor.
Söz konusu endişeler, İngiltere Merkez Bankası (Bank of England) ve JP Morgan CEO’su Jamie Dimon tarafından seslendirildi. İki açıklamada borsada yaşanabilecek muhtemel bir sert düşüş uyarısında bulunuldu
Teknoloji sektöründeki büyük borçlanmalar genellikle Apple ve Oracle gibi köklü şirketler tarafından yapılıyor. Yüksek getirili riskli borçlanmalardaki artışsa yatırımcıların kendini henüz kanıtlayamamış şirketlerin potansiyeline yönelerek getiri arayışına girdiğini gösteriyor.
Bu durum özellikle riskli çünkü neredeyse tüm yapay zekâ şirketleri hâlâ zarar ediyor veya düşük kâr marjlarına dayanıyor.
Örneğin, Larry Ellison’ın yönettiği Oracle’ın, yapay zekâ şirketlerine sunucu kiralama işinden elde ettiği satış gelirinin her 1 dolar için sadece 14 sent olduğu ortaya çıktı.
Veri merkezi sağlayıcısı Coreweave, yapay zekâ odaklı son borçlanma dalgasından yararlanan şirketler arasında yer alıyor. Şirket, özellikle de Nvidia çiplerini finanse etmek amacıyla altyapı harcamalarını artırdı. Bu maliyeti karşılamak için son aylarda 3,75 milyar dolar tutarında yüksek getirili borç topladı.
Japon çip üreticisi Kioxia da milyarlarca dolarlık çürük tahvil ihracı gerçekleştirdi.
S&P Kredi Analisti Nick Kraemer, “Bu borç birikiminin, özellikle beklenmedik veya ani bir tetikleyiciyle ortaya çıkabilecek bir resesyon durumunda ciddi bir endişe kaynağı olacağını düşünüyoruz” dedi.
Kraemer, “Bu aşamada borçlanmalardaki büyümenin kendi başına bir balon oluşturduğunu düşünmüyoruz. Ancak yapay zekâ yatırımları dönemsel olarak düşüşlere açık” ifadelerini kullandı.
Londra İşletme Okulu finans profesörü Alex Edmans ise, “Yüzeysel bakılırsa, rekor düzeydeki yüksek getirili teknoloji şirketleri için borç bir sorun değil. Ancak hisse fiyatlarındaki artışlar temellere değil de ‘hype’a dayanıyorsa bu ciddi bir endişe kaynağıdır” uyarısında bulundu.
Edmans, mevcut tabloyu 2010’lu yıllarda ABD’deki kaya gazı patlamasına benzetti. O dönemde de çürük tahvillerle finanse edilen büyüme çok sayıda iflasa yol açmıştı.
Yapay zekâ balonuna ilişkin endişeler, değerlemelerdeki artışın tüketici talebiyle desteklenmediği yönündeki görüşlerle giderek artıyor. Ayrıca, şirketlerin kendi müşterilerine yatırım yaptığı anlaşmaların sayısındaki artış da geçmişteki borsa çılgınlıklarına benzetiliyor.
Nvidia, kısa süre önce çiplerini en çok kullanan şirketlerden biri olan OpenAI’a 100 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıkladı.
İngiltere Merkez Bankası, geçen hafta yayımladığı değerlendirmede “hisse senedi piyasası değerlemelerinin özellikle yapay zekâ odaklı teknoloji şirketlerinde aşırı yükselmiş göründüğünü” belirtti.
Bu arada, giderek artan sayıda şirket, çalışanların yapay zekâ sohbet robotlarına aşırı bağımlılığı sonucu iş çıktılarında kalitenin düştüğü gerekçesiyle yapay zekâ uygulamalarına aboneliklerini iptal ediyor.
On binlerce ABD şirketinin harcamalarını izleyen Ramp AI Index verilerine göre, eylül ayında yapay zekâ abonelikleri için ödeme yapan şirketlerin sayısı yüzde 0,7 azaldı. Bu, ChatGPT’nin üç yıl önce piyasaya sürülmesinden bu yana kaydedilen en keskin düşüş oldu.
Ramp verilerine göre, ücretli yapay zekâ araçlarını kullanan işletme oranı eylül ayında yüzde 44,5’ten yüzde 43,8’e geriledi. Ancak bu oran, ocak ayındaki yüzde 25,1 seviyesinin oldukça üzerinde bulunuyor.
Yine de Ramp, genel yapay zekâ harcamalarının artmaya devam ettiğini belirtti. Kurumsal yapay zekâ sözleşmelerinin ortalama büyüklüğü 2024’te 143 bin dolardan 2025’te 530 bin dolara yükseldi.
Ancak artan yatırımlar ve yöneticilerin çalışanları bu araçları kullanmaya teşvik etme çabalarına rağmen, şirketlerin çoğu yapay zekâ projelerinden henüz gelir elde edemedi.
MIT tarafından ağustos ayında yapılan bir araştırmaya göre, şirketlerin yapay zekâ projelerinin yüzde 95’i şu ana kadar yatırım getirisi sağlamadı.
Hollanda, Çinli çip devine el koydu
JPMorgan sahnede! ABD ekonomisine 1.5 trilyon dolarlık dev destek
Wall Street’teki ralliye rağmen yatırımcılar B planı arıyor