Bankacılık sektöründe reel net kredi kullanımı son dönemde bir miktar ivme kaybetse de uzun vadeli trendiyle paralel şekilde devam ediyor. QNB ekonomistlerinin gerçekleştirdiği analiz, kredi büyümesindeki yavaşlamanın ağırlıklı olarak yabancı para kredilerden kaynaklandığını ortaya koydu. Uzmanlar, Türk lirası cinsinden kredilerin ise sıkı finansal koşullara karşın istikrarlı bir görünüm sergilediğinin altını çizdi.
QNB ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Şakir Oktay Gür’ün hazırladığı çalışmada kredi kullanım eğilimleri değerlendirildi. Araştırmada bankacılık sektöründeki kredi kullandırma eğiliminin, iç talep ve ekonomik aktivitenin geneli açısından önemli bir gösterge olduğu vurgulandı ekonomistler bu eğilimi oluşturdukları “Reel Net Kredi Kullanımı” (RENKK) endeksiyle takip ediyor. Endekste haftalık kredi kullanım değerlerini, yabancı para kredilerdeki kur etkisini düzelttikten sonra, ÜFE endeksine göre enflasyondan arındıran QNB ekonomistleri reel değerleri uzun vadeli eğiliminden ayrıştırıp sonucu normalize ediyor.
Şebnem Turhan'ın ekonomim'deki haberine göre, RENKK endeksinin sıfır değerini alması, net kredi kullanımının reel olarak tarihsel eğilimiyle uyumlu olarak arttığı anlamına gelirken pozitif değerler tarihsel eğiliminin üzerinde, negatif değerlerse altında bir artışı gösteriyor Eşik değerden daha küçük değerler ise net kredi kullanımının reel olarak azaldığı anlamına geliyor.
En yüksek katkı TL cinsi ticaride
QNB ekonomistleri kredi gelişmelerinin kaynağını görmek için; haftalık kur etkisinden arındırılmış büyüme oranlarını kullanarak, üç kredi grubunun toplam kredi büyümesine katkısını hesapladı. Bu gruplar: tüketici kredileri (bireysel kredi kartları dahil), Türk Lirası cinsi ticari krediler ve yabancı para cinsi krediler. Son 13 haftanın toplam kredi büyüme oranlarının ortalaması, nisan ayından itibaren geriledikten sonra 8 Ağustos haftası itibarıyla yüzde 0,55 oldu. Bu oranın yıllıklandırılmış değeri yüzde 32,9 seviyesinde. Buna tüketici kredileri 0.20 puan, TL cinsi kurumsal krediler 0.24 puan, YP krediler 0.11 puan katkı verdi.
Yabancı para
2024 başından itibaren bakıldığında, tüketici kredilerinin katkısı nispeten istikrarlı görünmekte ve son dönemde de yatay seyrediyor. 2024’ün ilk yarısı boyunca gerileyen TL cinsi kurumsal kredilerin katkısı, sonraki dönemde yükseldikten sonra son aylarda yatay kaldı. Diğer gruplara göre daha değişken olan yabancı para kredilerin katkısı ise son aylarda azalma gösterdi.
QNB ekonomistleri sonuçların, kredi büyümesinde son dönemdeki yavaşlamanın yabancı para krediler kaynaklı olduğunu gösterdiğini vurgulayarak “Mart ayında yapılan TCMB düzenlemesiyle, bu kredilerde aylık büyüme sınırının yüzde 1’den yüzde 0,5’e düşürülmesi ve istisnaların kapsamının daraltılmasının bunda etkili olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca döviz kredilere olan talep de azalmış olabilir. Türk lirası cinsi kredilerde ise mart ayından sonra tarihsel olarak çok yüksek seviyelere çıkmış olan reel faiz oranlarına rağmen, kredi talebinde anlamlı bir düşüş olmamasını dikkate değer buluyoruz” dedi.
TL mevduat faizlerinde dikkat çeken düşüş
Kredi kartlarında yeni dönem! Tek bankadan izlenecek
Hisarcıklıoğlu: Nefes Kredisi'yle ilgili ilave limiti yarın isteyeceğiz
Yüksek limitli kredi kartları: Cazibe mi, tuzak mı?