Türk şirketlerin yeni gözdesi Suriye

Türkiye'nin Suriye'ye ihracatı son 10 yılda 9 kat arttı. 2000 yılında 184 milyon 267 bin dolar olan Türkiye'nin Suriye'ye yıllık ihracatı, 2010 yılı Kasım ayı itibarıyla 1 milyar 642 milyon dolara ulaştı. Suriye denilince akla yakın bir zamana kadar sınırdan yapılan kaçak ticaret gelirken, şimdilerde Suriye, Türk yatırımcılar için en gözde ülkelerden biri oldu. İki ülke hükümetleri arasında son yıllarda artan diyalog sonucu birçok önemli anlaşmaya imza atılırken, bu anlaşmalardan 2004'de imzalanan serbest ticaret anlaşmasıyla iki ülke arasındaki gümrük vergisi bazı mallarda sıfırlandı, bazı mallarda da kademeli olarak azaltıldı.
Çifte vergilendirmenin önlenmesi ve yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına yönelik anlaşmalar da karşılıklı ticari ilişkilere ivme kazandıran iki önemli anlaşma oldu. Bunun yanı sıra iki ülke arasında toplu konut, sivil havacılık, turizm ve sağlık gibi alanlarda 50 işbirliği anlaşması imzalandı. Ticari ilişkilerin yasal altyapısını oluşturan bu anlaşmalar dışında, son dönemde vizenin kaldırılması ve tek gümrük kapısı planı, Suriye'ye ihracatı ve yatırım yapmayı cazip hale getirdi.
İTHALAT DÜŞÜYOR
Bundan 10 yıl öncesinde 730 milyon dolar civarında olan Suriye ile Türkiye arasındaki yıllık ticaret hacmi, 2009 yılı sonu itibariyle 2 milyar doları geçti. 2000 yılında 185 milyon dolar olan Türkiye'nin Suriye'ye ihracatı ise 2010 yılı Kasım ayı itibariyle 1 milyar 642 milyon dolar oldu. İthalat ise 2000 yılında 545,2 milyon dolar iken, 2009'da 327,6 milyon dolara geriledi.
İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2012 yılı sonuna kadar 5 milyar doları geçmesi hedefleniyor.
Türkiye'nin Suriye'ye ihraç ettiği ürünlerin başında çimento, elektrik enerjisi, izole edilmiş tel, kablo, diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri, fiber optik kablolar, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, sentetik devamsız lifler, plastik tüpler, demir-çelikten inşaat ve aksamı, demir-çelik çubuklar, borular ve hortumlar geliyor.
Öte yandan Suriye'ye yönelik ihracatta son dönemlerde en fazla artış tarım ürünlerinde kaydedildi.
YAKLAŞIK 1 MİLYAR DOLARLIK TÜRK YATIRIMI VAR
Suriye'de yatırım yapan Türk firmalarının sayısı da giderek artıyor. Resmi verilere göre, Suriye'de yaklaşık 300 milyon dolar tutarında Türk yatırımı bulunuyor. İstatistiklerde yer almayan özellikle Halep ve çevresindeki Türk yatırımlarıyla birlikte bu rakamın 1 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. Türk yatırımları, Suriye'de tutar açısından ikinci, yatırım sayısı itibarıyla ise birinci durumda.
Suriye'deki önde gelen Türk yatırımları arasında; Güriş'e ait 2 çimento fabrikası (Rakka ve Kamışlı), Dedeman Grubu'na ait 3 otel (Şam, Halep ve Palmeria), Anadolu Grubu'na ait Coca-Cola İçecek dağıtım organizasyonu, Akteks'e ait 2 tekstil fabrikası (Halep) ve Suriye-Türkiye Ticaret Merkezi'ne ait 2 tekstil fabrikası (Halep) bulunuyor. Yine Halep'te aynı merkeze ait yatırım aşamasında bir de plastik fabrikası var.
Suriye'de teknoloji ve bilişim alanında faaliyet gösteren Zenits Dış Ticaret, birçok bakanlığın e-devlet projelerini gerçekleştirdi.
Şam'da Aslan Makine'ye ait bir deri makinesi fabrikası yer alıyor. Emsaş İnşaat, İzopoli, Mescioğlu Mühendislik, TPIC-TPAO, THY, Jet Turizm, Has Turizm, Özhan Turizm, Güney Turizm, Ortadoğu Alüminyum, Karpen, EAS Elektronik gibi Türk firmaları da Suriye'de faaliyet gösteriyor.
Bunun yanı sıra Türkiye İş Bankası Şam ve Halep'te şube açmayı planlıyor. İş Bankası bunu konuda gerekli izinleri BDDK'dan aldı. Güriş'in Rakka'daki Çimento fabrikasının temeli ise yarın Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın katılımıyla atılacak.
Akşam