Suriye ile dış ticaret fazla verdi

Kuzey Afrika ülkeleriyle başlayıp Körfez ülkelerinin bazılarıyla devam eden halk ayaklanmalarının şimdilik en son halkasını oluşturan Suriye ile Türkiye arasındaki ticaret dengesi geçen yıl
Türkiye lehine fazla verdi.
Türkiye geçen yıl Suriye'ye 1 milyar 849,1 milyon dolar tutarında ihracat
yaparken, Suriye'den 662,5 milyon dolar tutarında ithalat gerçekleştirdi. Böylece
iki ülke arasındaki dış ticaret dengesi 2010'da Türkiye lehine 1 milyar 186,6
milyon dolar fazla verdi.
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi'nin (İGEME) ''Suriye Ülke Raporu''ndan A.A
muhabirinin aldığı bilgilere göre, Türkiye ile Suriye arasındaki dış ticaret
dengesi 2000 ile 2003 yıllarını kapsayan dört yıllık dönemde devamlı eksi verdi.
2000'de 360 bin 973 dolar eksi veren dış ticaret, 2001 yılında 182 bin 334 dolar,
2002'de 239 bin 476 dolar ve 2003 yılında da 2 bin 594 dolar eksi verdi.
İki ülke arasındaki dış ticaret ilk kez 2004 yılında 37 bin 127 dolar fazla
verirken, 2005'de 279 bin 448 dolar, 2006'da 422 bin 167 dolar, 2007'de 420 bin
807 dolar, 2008'de 475 bin 800 dolar Türkiye lehine fazla verdi. 2009 yılında
Türkiye, Suriye'ye 1 milyon 425 bin 111 dolar tutarında ihracat yaparken,
Suriye'den 327 bin 846 dolar tutarında da ithalat gerçekleştirdi. Böylece iki
ülke arasındaki dış ticaret dengesi 1 milyon 97 bin 265 dolar Türkiye lehine
fazla verdi. İGEME'nin raporunda Türkiye ile Suriye arasındaki ticarette
özellikle 1 Ocak 2007'de yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması (STA)
sonrasında çok önemli artışlar meydana geldiği kaydedilerek, söz konusu
anlaşmanın olumlu etkilerinin Türkiye'nin Suriye'ye yaptığı ihracatın geçen yıl
2006'ya göre 3 kattan fazla armasına neden olduğu belirtildi.

-SURİYE'NİN EN ÖNEMLİ İHRAÇ KALEMİ PETROL-

İGEME'nin ''Suriye Ülke Raporu''nda 2010'da Türkiye'nin Suriye'ye ihraç
ettiği ürünler incelendiğinde en önemli ihraç kalemi olan petrol yağları
ihracatının bir önceki yıla göre yaklaşık 3 kat artığı ve toplam ihracat içindeki
payının da yüzde 12'den yüzde 26'ye yükseldiği kaydedildi. Yine geçen yıl
Türkiye'nin ihracatında ikinci büyük kalemi ise toplam ihracat içindeki yüzde
9'luk pay ile çimentonun oluşturduğu, demir yolu malzemesi, petrol gazları, gemi,
pirinç, buğday, bulgur ve yumurtada bir önceki yıla göre yüksek ihracat artışı
olduğu belirtildi.
Rapor'da 2009 yılında Suriye'den ithal edilen ürünlerin yüzde 75'ini ham
petrol ve işlenmiş petrol ürünlerinin oluşturduğu, bu oranın 2010 yılında ise
yüzde 45'e kadar gerilediği kaydedildi. Suriye'den yapılan ithalatta çeşitlenme
oluşmaya başlandığı ifade edilen raporda, bu ürünlerden sonra en fazla ithalat
yapılan ürünlerin pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu kumaşlar, sentetik iplikler ve
tabi kalsiyum olduğu vurgulandı.
Raporda, iki ülke arasında gelişen ticari ilişkilerde istatistiklere
yansımayan fakat önemlilik arz eden sınır ve bavul ticareti dikkate alındığında
Türkiye'nin dış ticaretinde Suriye'nin ilk sırada yer aldığı belirtilirken,
Suriyeli firmaların Türk mallarının kalitesini bilmeleri ve fiyatlarını cazip
bulmalarının da Türkiye'nin pazardaki payını artıran bir faktör olduğuna işaret
edildi. Serbest piyasa ekonomisine henüz geçmekte olan Suriye pazarında başta
hizmetler sektörü olmak üzere birçok alanda dış yatırıma ihtiyaç duyulduğu
belirtilen raporda, iki ülke arasında bankacılık, eğitim, sağlık, petrol.
doğalgaz, ulaştırma ve turizm alanlarında işbirliği yapılabileceğine vurgu
yapıldı.

-SURİYE'NİN DİĞER ÜLKELERLE TİCARETİ-

Suriye'nin 2008 yılında belli başlı ihraç pazarları arasında ilk sırayı
yüzde 24,6 ile Almanya'nın, yüzde 16,1 ile İtalya'nın yüzde 13,9 ile Fransa'nın
yer aldığı belirtilen raporda, Türkiye'nin yüzde 8,5 ihracat ile 4. sırada yer
aldığı kaydedildi. Suriye'nin ham petrolün büyük kısmının AB ülkelerine ihraç
etmesi nedeniyle ihracatın yarısından fazlası'nın AB ülkelerine yapıldığı
vurgulanan raporda, kalan ihracatın da çoğunun Arap ülkelerine yöneldiği
anlatıldı.
Suriye'nin ithalat yaptığı ülkeler içinde Avrupa ülkelerinin yerini Asya
ülkelerinin aldığına yer verilen raporda, 2008 yılında bu ülkenin ithalatının
yüzde 14,6 'sını Çin'den, yüzde 12,5'ini Rusya'dan, yüzde 9,7'sini de İtalya'dan
gerçekleştirdiği belirtildi. Raporda Türkiye'nin yüzde 7,2 ile ithalatta dördüncü
sırada yer aldığına vurgu yapıldı. Suriye'nin özellikle Çin, Rusya Federasyonu,
Japonya ve Bulgaristan'dan yaptığı ithalat da önemli artışlar görüldüğü
belirtilen raporda, Türkiye'nin payının gittikçe arttığı öne sürüldü.
İGEME'nin raporuna göre Türkiye-Suriye dış ticaret rakamları yıllar
itibariyle şöyle gerçekleşti:
.
. İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET DENGESİ DIŞ TİCARET
HACMİ
YILLAR (BİN DOLAR) (BİN DOLAR) (BİN DOLAR) (BİN DOLAR)

------------------------------------------------------------------------------
2000 184,267 545,240 -360,973 729,507
2001 281,141 463,476 -182,334 744,617
2002 266,772 506,247 -239,476 773,019
2003 410,755 413,349 -2,594 824,104
2004 394,783 357,656 37,127 752,439
2005 551,627 272,180 279,448 823,807
2006 609,417 187,250 422,167 796,667
2007 797,766 376,959 420,807 1,174,725
2008 1,115,013 639,213 475,800 1,754,225
2009 1,425,111 327,846 1,097,265 1,752,957
2010 1,849,185 662,553 1,186,632 2,511,738

-------------------------------------------------------------------------------
(ÖZK-MSE)