Suriye ile bankacılık işlemleri duruyor

İran ile para ticaretini kısıtlayan Türkiye, benzer bir uygulamayı Suriye için de devreye sokuyor. Yabancı ve özel bankalar Suriye’ye para transferini durdurdu. Kamu bankaları ise yaptıkları işlemleri MASAK’a bildiriyor...

Amerikan yönetiminin Suriye’ye yönelik yaptırımlara başlaması bu ülkeyle ticarette aktif rol oynayan Türk bankalarını da sarstı.

Geçen haftada başında Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bankalar genel merkezlerinden gelen uyarı üzerine para transferleri dâhil bu ülkeyle yapılan tüm bankacılık işlemlerini durdurdu. Suriye ile yapılan ticarette aktif rol oynayan kamu bankaları ise yaptıkları tüm işlemleri Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK)’a bildirmeye başladı.

MASAK Başkanı Mürsel Kaplan, “Dünyadan bağımsız hareket etmemiz mümkün değil” diyerek sınırlı ambargoyu doğruladı.

VATAN’ın bankacılık kaynaklarından edindiği bilgilere göre Suriye’ye yönelik uluslararası yaptırımlar Türk bankalarını da olumsuz yönde etkiliyor. ABD Hazine Bakanlığı’nın iki hafta önce Suriye’nin en büyük bankası Commercial Bank of Syria ile mobil telefon operatörü Syriatel’e yönelik yaptırım kararı almasıyla başlayan süreç Türkiye’de faaliyet gösteren Batılı bankaları da harekete geçirdi.

Batılı bankaların yönetim merkezlerinden gelen bildirim üzerine Suriye’yle yapılan tüm bankacılık işlemleri geçen hafta itibarıyla durduruldu.

Adının açıklanmasını istemeyen bir üst düzey bankacı, “Evet geçen hafta itibarıyla genel merkezin talimatıyla tüm bankacılık işlemlerini durduk” diyerek gelişmeleri doğruladı.

Suriye ile ticarette kamu bankaları aktif rol oynuyor. Ulaştığımız banka yetkilileri bu konu hakkında bir yorum yapmaktan kaçındı. Bir bankacı “İşlemler yasalara uygun yapılıyor. Bu konuda MASAK dâhil devletin tüm kurumlarına bilgi veriyoruz” dedi. Edinilen bilgilere göre Nisan ayından bu yana yerli bankalar Suriye’yle yaptıkları her türlü ticari işlemi MASAK’a bildiriyor.

MASAK Başkanı Mürsel Kaplan ise “Yabancı bankaların bağlayıcı olmayan uluslararası yaptırımlar nedeniyle böyle bir şey yapması mümkün. Türkiye olarak biz de dünyanın bir parçasıyız. Alınan kararlar ve önlemler bizi de etkiliyor doğal olarak. Süreç sıkıntılı olduğu için şu anda daha fazla bilgi vermek istemiyorum” diye konuştu.

Bankaların uluslararası sistemde meydana gelen dalgalanma ve risklere bağlı olarak MASAK’a bildirim de bulunduğunu kaydeden Kaplan, “Bu konu gizli bilgi kapsamına girdiği için daha fazla detay veremiyorum ama bankalarımız ile aramızda güçlü bir iletişim olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Birleşmiş Milletlerin bir uluslararası ambargo kararı alması durumunda Libya örneğinde olduğu gibi gereken hamlelerin yapılacağını kaydeden Kaplan, “Uluslararası hukuk neyi gerektirirse biz de gerekeni yaparız. Bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın” diye konuştu.

Çatışmalar ticareti vurdu

Türkiye ile Suriye arasındaki ticari ilişkiler son 5 yılda katlanarak arttı. 2005 yılında 823 milyon dolar olan ticaret hacmi 5 yıl gibi kısa bir sürede yüzde 200 oranında artışla 2.5 milyar dolar seviyesine yükseldi. 2010 sonunda yapılan karşılıklı açıklamalara göre bu rakamın 3 milyar dolara çıkarılması hedefleniyordu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Suriye’de meydana gelen olaylar iki ülke arasındaki ticareti de olumsuz etkiledi. Bu yılın ilk 6 ayında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1.1 milyar dolar seviyesine geriledi.

Suriye ile ticaret hacmi

2005 823 milyon $
2006 795 milyon $
2007 1.174 milyon $
2008 1.751 milyon $
2009 1.753 milyon $
2010 2.511 milyon $
2011 (6 ay) 1.103 milyon $

Ufuk ŞANLI / VATAN