Şok! ABD'nin kredi notu düştü

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s, dünyanın en büyük ekonomisi ABD’nin kredi notuna yönelik sessizliğini bozdu ve ülkenin AAA olan notunu düşürdü. Bu kararla, ABD hükümeti, şirketleri ve tüketicileri için borçlanma daha maliyetli hale gelebilir. ABD Hazine Bakanlığına göre ise karar 'hatalı'.
ABD tarihinde ilk kez gerçekleşen bu olayda, S&P ABD’nin kredi notunu en yüksek not olan AAA’dan AA+ ya düşürdü. Kurum son dönemde borç limitinin yükseltilmesine yönelik süreçte yaşanan istikrarsızlık ve yetkililerin rekor yüksekliklere çıkan bütçe açığını azaltmak için kamu harcamalarında yeterli kesintiye gidememesini neden olarak gösterdi.
Kredi not görünümünü negatifte tutan S&P, harcama kesintilerinin beklenenden daha düşük olması, faizlerin yükselmesi ya da devlet borcunu artıracak yeni “mali baskıların” baş göstermesi durumunda iki yıl içinde kredi notunun AA seviyesine indirilebileceğini belirtti.
Tarihi kararı veren S&P ekibinin üst düzey yetkilisi David Beers, böyle zor ve tartışmalı bir kararı almanın kuruluşlarının görevi olduğunu söyledi.
Reuters'a konuşan Beers, "Bu konudaki sorumluluğumuzu çok ciddiyetle ele alıyoruz ve eğer değerlendirmelerimiz sonucunda komisyonumuz kredi notunun olması gereken yerde olmadığına karar verirse, bu konudaki uyarıyı yapmak bizim görevimiz" dedi.
SON DAKİKADA ANLAŞMIŞLARDI
ABD’de yetkililer ülkenin şu anda 14.3 trilyon dolar olan borç limiti tavanını yükseltmek ve önümüzdeki on yılda 2.4 trilyon dolarlık harcama kesintisine gitmek için uzun süren görüşmelere imza atmış ve karar vermek için son gün olan 2 Ağustos’ta, 11 saat süren bir toplantı sonrasında anlaşmışlardı.
Ancak S&P kamu harcamalarındaki kesintinin 4 trilyon dolar olması gerektiğini ifade etmişti.
Borç limiti tavanı yükseltilmesine yönelik tartışmalar devam ederken, kredi derecelendirme kuruluşlarından ABD’nin kredi notuna yönelik uyarılar gelmiş ancak geçen hafta hem Moody’s hem de Fitch ülkenin AAA olan notunu değiştirmeyeceklerini açıklamıştı.
ABD HAZİNESİ: KARAR HATALI
Kararın ardından konuşan ABD Hazine Bakanlığı'ndan bir yetkili, S&P'nin ABD'nin kamu harcamalarındaki kesintiye yönelik yaptığı hesaplamada hata olduğunu ve kurumun ülkenin kredi notunu düşürme kararının "hatalı" olduğunu söyledi.
Reuters haber ajansına konuşan Hazine Bakanlığı yetkilisi, "S&P, 2 trilyon dolarlık yanlış hesaplama sonrasında, hatalı bir karar verdi" ifadesini kullandı.
Ancak Moody’s ABD’nin kredi notu görünümünü negatif izlemeye almıştı. O dönemde ekonomi gazetelerinde S&P’nin sessizliğini korumasının bir not indirimiyle sona erebileceğini tahminleri yürütülmüştü.
SALTOĞLU: YAŞANACAK BELİRSİZLİĞE DİKKAT
Boğazici Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Prof. Dr. Burak Saltoğlu, kararın yaratacağı belirsizliğe dikat çekti. Saltoğlu, ortaya çıkacak olan belirsizlik ortamının iyi yönetilmemesi durumunda piyasanın vereceği tepkilerin de o oranda sert olacağına dikkat çekti.
Saltoğlu şunları söyledi, "Böyle bir karar çıkması bekleniyordu. Bir anlamda malumum ilamı oldu. Ayrıca AB tarafından da kredi derecelendirme kuruluşları üzerinde hakkaniyetli davranılmadığı yönünde baskı geliyordu. Kararın arkasında politik nedenler de olabilir. Nette tüm dünya ekonomisinin zararına bir davranış oldu.
“Yansımalarına bakıldığında, piyasa zaten aşağıda olduğu için ABD hazine tahvillerinin faizlerinde aşırı bir sıçrama yaşanmadı. Ancak, bu not kaybı, Fannie Mae ve Fredie Mac gibi ABD Hazinesi tarafından desteklenen kurumların borçlanma maliyetlerinde artış getirir mi? İlk akla gelen soru bu. Bunun yaratacağı belirsizlik sıkıntı yaratır. ABD'de genel olarak borçlanma maliyetinde yükseliş yaşanır. Uzun vadede bunun 10 baz puan kadar olması bekleniyor.
“Belirsizlikler, piyasada mutlaka fiyatlanacaktır ve etkiler zaman içerisinde oluşacaktır. Pazartesi günü belirsizliğin artması nedeniyle aşağı yönlü risklerin oluşması muhtemel ancak son dönemdeki fiyatlamalar bunun nispeten az olmasını sağlayacaktır".
“PİYASA ÇOK DA ŞAŞIRMAMALI”
İngiliz Barclays Capital bankasının analistlerinden Ajay Rajadhyaksha ise kararın beklendiğine dikkat çekti. Rajadhyaksha, “Bu hamle aslında piyasaları çok da şaşırtmamalı. Ancak zamanlaması açısından sıkıntı yaratıyor. Zaten bütün hafta boyunca borsalar oldukça kötü performans sergilemişti. Aslında önemli olan, yatırımcıların not indirimi sonrasında ABD tahvillerine nasıl yaklaşacağı” dedi..
ABD GEREKENİ YAPMADI
Not indirimi haberi gelmeden önce Bloomberg’in sorularını yanıtlayan finansal danışmanlık şirketi LPL Financial’ın piyasa stratejisti Anthony Valeri, “Bu ABD’nin mali sistemini düzene sokmak adına gerekeni yapmadığının bir göstergesidir” demişti. 
Dünyanın en büyük tahvil fonu PIMCO’nun Başkanı Mohammed El Erian ise yine not indirimi öncesinde, “Küresel finans sistemi, daha önce düşünülmeyeni düşünüp, ABD’nin AAA olan kredi notunun indirilebileceği gerçeğine kendini hazırlamalıdır” diye konuşmuştu.
TAHVİL YATIRIMCILARI NE YAPACAK?
Not indirimi kararı sonrası en çok sorulan sorulardan birini de, sadece AAA seviyesindeki tahvillere yatırım yapabilen yatırımcıların bu karara vereceği tepkinin ne olacağı oluşturuyor.
Finans yayının yapan Marketwatch’un değerlendirmesine göre, sadece bir kredi derecelendirme kuruluşu not indirdiği için bu yatırımcılar, AA+ kredi notuna yatırım yapmaya devam edebilecek. Ancak, Hazine tahvillerinin farklı türev işlemlerde teminat olarak gösterilip gösterilmeyeceği net değil. 
JAPONYA’DAN DESTEK, ÇİN'DEN ELEŞTİRİ
Gelişme sonrası bir diğer merak edilen soru ise elinde yüklü miktarda ABD tahvili bulunan ülkelerin vereceği tepki oldu.
Haberin ardından, Wall Street Journal'a konuşan bir ismini vermeyen bir Japon yetkili, S&P’nin ABD’nin kredi notunu indirmesinin Japonya’nın yatırım politikalarını etkilemeyeceğini söyledi.
Çin'in resmi haber ajansı da kararı “ABD'nin borç alışkanlığı dünya ekonomisini tehdit ediyor” şeklinde değerlendirdi.
Şinhua'nın değerlendirmesinde, Washington'un savunma ve sosyal yardım harcamalarında kesinti yapması gerektiği savunuldu. Yorumda, kredi notunun düşürülmesine ABD'deki “kısa vadeli görüş açısıyla hareket eden politikacıların” kavgalarının neden olduğu ileri sürüldü. Değerlendirmede, Washington'un harcamalarını “dizginleyememesi” durumunda daha etkili kredi notu düşürülmesi ve küresel finansal sarsıntı olacağı savunuldu. Japonya, Çin ile birlikte elinde en fazla ABD Hazine tahvili bulunduran ülkeler arasında yer alıyor.
BÜYÜK TEPKİ BEKLENMİYOR
Kredi notunun düşürülmesi ABD’nin saygınlığına büyük darbe indirecek olsa da, Reuters haber ajansında geçen bir analizde, not indiriminin beklendiği ve bu durumun ABD tahvilleri üzerinde büyük bir olumsuz etki yaratmayacağı belirtildi. Pazartesi günkü işlemlerde bu durumun Asya piyasaları başta olmak üzere küresel çapta borsalar üzerindeki etkisinin az olacağı ileri sürüldü.
ABD merkezli finansal danışmanlık şirketi Capital Group’un analistlerinden Ian Lyngen , “Bir noktada, geçen hafta sert yükselişlere imza atan ABD Hazine tahvillerinde, tepkisel satışlar gelmesini bekleyebiliriz” dedi.