Sis bulutu dağılmazsa risk var

Türkiye’yi dışarıda yaşanan gelişmelerin dışında tutmanın imkansız olduğunu ifade eden analistler, olası kriz durumunda Türkiye’deki güçlü bankacılık sisteminin Türk bankalarını ayakta tutacağını belirtiyor. Türk lirası cephesinde yılsonuna doğru daha değerli Lira üzerine yoğunlaşan analistler, tüm yaşananlar karşısında Türkiye’nin yatırım yapılabilir ülke konumunda olduğunu hatırlatıyor. İşte üç finans kuruluşun analistinin gözünden Türkiye ekonomisi...
Morgan Stanley / Tevfik Aksoy
En önemli konu cari açık, turizm sürpriz yapabilir
- Türkiye ekonomisinin önemli sorunlarından biri cari açık. Cari açığının azalmasının ne zaman gerçekleşeceği konusu önemli. Yaptığımız hesaplara göre cari açığın azalmaya başlayacağını öngörüyoruz. Türkiye’de cari açığının dördüncü çeyrekte azalmaya başlamasını umuyoruz. Temmuz verilerinden yola çıkacak olursak cari açığını azalacağına dair ipuçlarını görüyoruz.
- Temmuz ayı dış ticaret verilerine göre, bütçe açığı haziran ayıyla karşılaştırıldığında 1.2 milyar dolar azaldı. Şubat ayından bu yana en düşük açık gerçekleşti. İhracat 11.9 milyar dolar gerçekleşerek Eylül 2008’den bu yana oluşan en yüksek seviyeye ulaştı. İthalat ise 20.9 milyar dolar ile 5 ayın en düşük seviyesinde. İlginç olan ihracatta belirli bir yükselme varken, ithalatın daralmasının devam etmesi. Biz inanıyoruz ki önümüzdeki aylarda bu devam edecek.
- Dış ticarette ayrıca turizm gelirlerinin artacağını tahmin ediyoruz. Önceden de ileri sürdüğümüz gibi Türkiye’nin cari açığı kademeli olarak düşecek. Cari işlemler açığının GSYİH’ya oranı 2011 yılında yüzde 9.4 olurken, 2012 yılında bu oran yüzde 7’ye düşecek.
HSBC / Murat Ülgen
‘Cari açıktaki düşüş beklenen seviyeden daha az olabilir’
- Son aylarda (temmuz) ithalatın düşmesi ve ihracat rakamlarının yüksek gelmesi rahatlatıcı bir göstergeydi. Açıkçası ihracat tahminlerin üstünde arttı. Temmuz ayında ihracat 11.9 milyar dolara ulaşarak bir önceki yıl Temmuz ayına göre yüzde 24, bir önceki aya göre yüzde 19 arttı. İthalat ise yüzde 29.9 artarak 20.9 milyar dolara ulaştı. Dış ticaret açığı ise 9 milyar dolara ulaştı.
- Ortaya çıkan veriler mevsimsellikten arındırıldıktan sonra bakıldığında rakamlar umut verici olmaktan çıkabilir.
- Cari açık tarafındaki azalma beklenilenden daha az olabilir, bu da hala cari açık riskinin devam ettiğini gösterir.
- Büyük resme baktığımızda Türkiye’de büyüme üçüncü çeyrekten itibaren yavaşlayacaktır.
Banco Finantia SA Ahmet Kaynak
Yatırım yapılabilir ülke konumu korunuyor
- Türk ekonomisinin görünümüne bakabilmek için ilk önce yurtdışındaki gelişmelere bakmamız gerekiyor. Çünkü oradaki gelişmeler yönümüzü belirleyecek. Şu anda genel kanı olarak global bazda yeni bir durgunluğa girilmesi olasılığı oldukça hissedilir olmuş durumda. Amerika ve Avrupa’nın yeni bir durgunluğa girmesi tabi ki Türkiye’yi etkiliyecektir. Bu durumda büyüme hızının düşmesi kaçınılmaz olur.
- Türkiye’ye global etkileri soyutlayarak bakarsak ‘evet hâlâ yatırım yapılabilir bir ülke’ konumunda.
- Türk bankaları 2000 krizinden beri risk alma konusunda son derece dikkatli davrandığından kuvvetli bilançolara sahip ve şu anda yine global bir likidite krizinin ortaya çıkmakta olduğunu gördüğümüzde bundan en az hasarla çıkabilir Türk bankaları.
- Ekonomide ısınma belirtileri görmemize rağmen yine de borçluluk oranı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında o kadar da yüksek değil. Türk lirasının son dönemlerde biraz değer kaybetmesiyle cari açık riski de biraz olsun olumluya doğru yön değiştirebilir.
- Global bir kriz çıkıp ihracatın olumsuz yönde etkilenmemesi durumunda TL, yıl sonuna doğru şu andaki seviyelerinden biraz daha değer kazanabilir.
-Eğer global kriz ortamı derinleşmezse büyüme yüzde 6-7 civarında olabilir. Eğer derinleşirse su andan yıl sonu büyüme tahmini çok zor olur. Çünkü 2008 yılından daha sert volatilite ve değişimler görebiliriz.
‘Şimdilik resesyon görünmüyor ama risk artıyor’
IMF Başkan Yardımcısı John Lipsky, IMF’in gelecek aya ilişkin beklentilerini yenileyerek kamuoyu ile paylaştı. Lipsky, “Temel göstergelere baktığımızda kesinlikle resesyon görünmediğini söyleyebilirim” dedi. CNBC televizyonuna konuşan Lipsky, “Ekonomik performanstaki düşüşüş son aylarda elde edilen verilerden anlayabiliyoruz. Şüphesiz risk artıyor” şeklinde konuştu. Lipsky, politika yapıcıların borçları dizginleme yeteneğine karşı güvensizliğin artmasının küresel ekonomideki riski de artırdığını kaydetti. Lipky, ABD ve Avrupa ülkelerini borçlarını çevirebilmek için güvenilir bir mali plan ortaya koymaları gerektiğini savundu.
‘Liderler güven vermeli’
Lipsky, yapılması gerekenin çok açık olduğunu vurgulayarak, “Orta vadeli bir mali plan ortaya koyarak, yatırımcılara ve halka güven vermeleri gerekiyor. İnsanlar, borçların kontrol altında ve yönetilebilir olduğunu görmek istiyorlar” dedi.
Lipsky, “Daha güvenilir orta vadeli bir planlama, daha esnek bir yapı, (örneğin Irene kasırgasının etkilerini de hesaplayarak) ortaya konmalı” diye konuştu. Lipsky ayrıca ABD’nin etkili bir mali önlemler bir kombinasyonu hazırlayabileceğini belirterek, bunun içinde vergi reformu olması gerektiğini de sözlerine ekledi. Milliyet