Şirketten nasıl para çekersiniz?

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)’nun 509/3 ve 644/1-b hükümlerine dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ‘‘Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ’’(“Tebliğ”), 9 Ağustos 2012 tarih ve 28379 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi.
Yeni TTK’da belki de en çok tartışılan konulardan biri,’Kar Payı Avansı’ ile ilgili olan 509/3 ile 644/1-b hükümleriydi. Bunların nasıl uygulanacağına dair pek çok tartışma yapıldı ve kafalar da bir hayli karıştı. Şimdi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı konu ile ilgili merakla beklenen tebliğini geçen hafta yayınladı.
Kuşkusuz şimdi de tebliğin uygulaması ile ilgili ortaya pek çok soru çıkacak. İşte bu olası soruları Ernst & Young’dan Yusuf Penezoğlu yanıtladı.
Tebliğ’de yer alan kar payı avansı düzenlemeleri hangi şirketler açısından uygulama alanı bulacak?
Tebliğ’de yer alan kar payı avansı düzenlemeleri, halka açık olmayan anonim şirketler ile limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler hakkında uygulanacak.
Kar payı avansı dağıtımının gerçekleştirilebilmesi için hangi koşulların mevcut olması gerekli?
Şirketlerin kar payı avansı dağıtabilmeleri için; ara dönem finansal tablolara göre kar edilmiş olması ve kar payı avansı dağıtılacak hesap dönemi içinde genel kurul toplanmalı ve dağıtım için karar vermeli. Şirket esas sözleşmesinde kar payı avansı dağıtımına hükme yer verilmesi faydalı olacak.
Dağıtılacak kar payı avansının belirlenmesinde hangi finansal tablolar esas alınacak?
Kar payı avansı üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara dayanılarak dağıtılabilecek. Söz konusu ara dönem finansal tablolara dayanılarak dağıtılabilecek.
2012 yılında kar payı avansı dağıtımı yapmak isteyen şirketler avans tutarının hesaplanmasında hangi bilançoları dikkate alacaklar?
2012 yılına ilişkin hesap döneminde kar payı avansı dağıtacak şirketler, avans tutarının hesaplanmasında 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre düzenlenen bilançoları esas alacaklar.
Kar payı avansı dağıtılmasına ilişkin Genel Kurul kararında nelere yer verilmesi gerekiyor?
Şirket genel kurulunun kar payı avansı dağıtımına ilişkin kararında, aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur.
a. İlgili hesap dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kar payı avansını karşılayacak tutarda net dönem karı oluşmaması durumunda, net dönem karını aşan kar payı avanslarının varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan serbest yedek akçelerden mahsup edileceği, serbest yedek akçe tutarının da dağıtılan kar payı avanslarını karşılayamaması halinde fazla ödenmiş olan kar payı avanslarının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,
b. İlgili hesap dönemi sonunda zarar oluşması durumunda;
1. Varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılacağı, bu akçelerin oluşan zararı karşılayamaması halinde dönem içinde dağıtılan kar payı avanslarının tamamının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,
2. Genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin, oluşan dönem zararından mahsubu sonrasında bakiye serbest yedek akçe tutarının dağıtılan kar payı avanslarından indirileceği, indirim işlemi sonucunda dönem içinde dağıtılan kar payı avansı tutarının bakiye serbest yedek akçe tutarını aşması halinde ise aşan kısmının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği.
Kar dağıtımına ilişkin olarak öngörülen Genel Kurul toplantı ve karar nisabı nedir?
Kar payı avansı dağıtılmasına yönelik genel kurulun toplantı ve karar nisapları şöyledir;
a. Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler: Sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması, bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğunun kar payı avansı dağıtılması yönünde kullanılması gerekir.
b. Limited şirketler: Toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kar payı avansı dağıtılması yönünde olması gereklidir.
Dağıtılacak kar payı avansı tutarına getirilen bir sınırlama var mı?
Dağıtılacak kar payı avansının, oluşan ara dönem karından aşağıda yer alan tutarların indirilmesi suretiyle hesaplanması gereken tutarın yarısını geçemeyeceği öngörüldü.
a. Geçmiş yıl zararlarının tamamı (varsa)
b. Vergi, fon ve mali karşılıklar
c. Ayrılması gereken yedek akçeler (kanun veya esas sözleşme uyarınca)
d. İmtiyazlı pay sahipleri için ayrılacak tutarlar (varsa)
e. İntifa senedi sahipleri için ayrılacak tutarlar (varsa)
f. Kara katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarlar (varsa)
Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kar oluşması halinde dağıtılacak kar payı avansı tutarı, yukarıda belirtilen kalemlerin yanı sıra, önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kar payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanır. Ödenecek kar payı avansı bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.
Kar payı avansı ödemeleri nasıl gerçekleştirilecek?
Kar payı avansı dağıtım tarihleri itibarıyla, kardan imtiyazlı paylara imtiyazları dikkate alınmadan ortaklara payları oranında ödenecektir. Ancak, herhangi bir ortağın sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olması halinde, söz konusu borç ortağa ödenecek kar payı avansından mahsup edilecektir. Öte yandan, intifa senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında kara katılan diğer kimselere kar payı avansı ödenemeyecek.
Bir hesap döneminde kar payı avansı dağıtan şirketin ardından sermaye artırımı gerçekleştirmesi ve aynı hesap döneminde tekrar kar payı avansı dağıtmak istemesi halinde ise kar payı avansı ödemesinde yeni ortaklara öncelik verilecek; bu öncelik eski ve yeni ortakların aldıkları toplam kar payı avansları tutarı eşitleninceye kadar devam edecek; eşitlenme sonrası kalan kar payı avansı tutarı ortaklar arasında payları nispetinde dağıtılacak.
Kar payı avansı işlemlerinde Yönetim Organlarını ne gibi görevler bekliyor?
Kar payı avansı dağıtımında şirket yönetim organınca sırasıyla aşağıdaki görevler yerine getirilecek:
a. Kar payı avansı dağıtımına ilişkin rapor hazırlanır ve bu raporda;
b. Raporda tespit edilen kar payı avansının ortaklara ödenmesine ve bu ödemelerin yapılma usulüne ilişkin karar alınması,
c. Kar payı avansı tutarları en geç genel kurul kararını izleyen 6 hafta içerisinde ödenmasi,
d. Hamiline yazılı pay senedi sahiplerine kar payı avansı ödenirken gerekli güvencenin sağlanması,
e. İlgili hesap dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kar payı avansını karşılayacak tutarda net dönem karı oluşmaması veya zarar oluşması halinde, fazladan ödenen kar payı avanslarının ortaklardan tahsil edilerek şirkete iadesine ilişkin işlemlerin tesisi.
Avans kar payı dağıtımının vergisel sonuçları nedir?
Avans kar payı dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kar payları üzerinden elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesintisi yapılacaktır. Kesilen vergiler, avans kar payı dağıtımının yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilecek.
Avans kar payı dağıtımında kurum ortakları açısından elde etme, kurumun yıllık safi kazancının kesinleşip, karın nakden veya hesaben dağıtıldığı, diğer bir ifadeyle avansın kar dağıtım kararı uyarınca dağıtılan kardan mahsup edildiği tarihte gerçekleşecektir. Şu kadar ki; bu süre, ilgili hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihi içeren hesap döneminin sonunu geçemeyecek.
Kar payı avansı dağıtan şirketlere Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımının hükümleri uygulanacak mı?
Avans kar payı dağıtılması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmayacak. Ancak, hesap dönemi itibarıyla zarar doğması veya safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kardan düşük çıkması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanacak.
Ekonomist