Şirket karları fiyat artışlarını onaylıyor mu?
Fİnans Gündem Yazarı Mali Analist Nehir Er şirket karları fiyat artışları arasındaki korelasyonu analiz etti..
ŞİRKET KARLARI,HİSSE SENEDİ FİYAT ARTIŞLARINI ONAYLIYOR MU?
Bilindiği gibi 2009 mart ayından beri hızlı yükselen İMKB'de, acaba endekte etkili bazı hisselerin 2008/6 ile, 2009/6 aylık karlılıkları mukayese edildiğinde bu hızlı çıkış karlılıklarla ne oranda gerçekleşmiş bir bakalım.
( 3/3/2008 borsa fiyatı) / (9/10/2009 borsa fiyatı) /(borsada fiyat artışı(%) /(bilanço karı 2008/6 )/(bilanço karı 2009/6)/(bilanço kar artışı(%)
garanti: 1.990 , 6.250, %214, 995, 1.415, % 42
thy : 1.030 , 3.920, %180, 245, 101, % -142
sahol : 2.220, 5.800 , %161, 1.531, 1.430, % -7
akbank : 3.780, 9.400, %148, 1.146, 1.348, % 17
işbankc : 2.480, 6.400, %125, 1.153, 1.370, % 18
koç hol. : 1.760, 3.900, %121, 2.445, 575 , % -325
enka : 3.960, 5.900, % 48, 664, 335 , % - 98
tüpraş :13.690, 24.600, %78, 717, 334, % -146
t.cell : 7.790, 10.700, % 37, 1.124, 967, % -16
Tablodan da görüldüğü gibi endeksi 50.000'lere kadar yükselten banka hisseleri olmuştur.Ancak bankaların geçen yıldan bu zamana dek %20'lerden,%8'lere inen faizler nedeniyle( bir kerelik) yüksek tahvil portföyünden kar elde etmeleri,buna karşın gelecek yıldan itibaren bu extra karlılığı(bekelenen faiz artışlarını da dikkate alarak)artık sağlayamayacakları ve de sürmekte olan krizi en iyi yansıtan toplamdaki 18.8 milyar liralık takipteki alacakları ile kredi kullandırımındaki düşmeler nedeniyle karlılık artışlarının 2010 yılında duracağına da dikkat edilerek analiz yapılırsa,2009 yıl sonu olası banka bilanço karlarının, 2010 yılı sonunda önemli gerilemeler gösterebileceği,hatta 2010 karlarını nicelik olarak belki de yakalamakta zorlanacağı bir döneme de giriliyor olabilir.Global piyasalarda Fed'in bastığı ,piyasalara sürdüğü dolarların çekilmeye başladığının anlaşılmasıyla diğer borsalarda olacağı beklenen büyük realizasyonların İMKB'de de kendini hissettireceği de beklenen gelişme olabilecektir.Bankalar dışında reel sektör şirketllerinde de 2009 yılında önemli gerilemeler gösterdiği de dikkat çekmekte ve buna karşın bu tür hisselerin borsadaki hareketlerinin (banka ağırlığı)karlılıkların azalmasına ters orantılı önemli artıl kaydetmesi ise başka bir hendikap oluşturabilir yatırımcılar için.Krizin abd'den başladığı düşünülür ve de hala 2010 için abd'de işsizliğin % 9 oranında beklenmesi yani önemli bir düzelmenin beklenmediği de varsayılırsa oldukça yükselmiş(üretim değil,finans destekli)abd borsalarının Fed'in faiz artırımlarına başlaması ile öngörülen olası büyük realizasyonları ile İMKB'nin de 2009 yılındaki yüksek primleri geri verileceği bir döneme girilebileceği tahmin edeilebilir bence.
Özetle,2010 yılı çok daha fazla risklere açık olup,bizde bir erken seçim ve sonuçları,dışarda faizlerdeki olası artışlar(israil ve avustralya'dan başladı),israil-iran çekinceleri,olası petrol ve emtia fiyat artışları(büyümeye endeksli değil de sadece spekülatif içerikli),enflasyonlardaki global artışlar,harcama gücünün artmaması, reel gelirlerin düşük kalması,sürmekte olan şirket ve banka(abd kaynaklı)iflaslarının hızlanması,işsizliğin bizde ve dışarda düşmemesi gibi çok sayıdaki riskin borsalardaki aşırı iyimser dalgadan kaynaklanan primlerin her an geri verilebileceğini de dikkate almak önemlidir bence.
NEHİR ER
MALİ ANALİST-BROKER
NEHİR ER ;1980-1989 yılları arasında Garanti Bankası'nda istihbarat ve mali analiz uzmanlığı,mevduat müd.yardımcılığı,bankanın ilk brokeri ve Menkul değerler müdürküğü borsa bölüm kurucu ilk yöneticisi ve şube müdürlüğü yapan Nehir Er,1989 sonrasından bu güne çeşitli İMKB aracı kurumlarda gn.md.ve borsa üye temsilcilikleri,broker ve yatırım uzmanlığı ve halen finans danışmanlığı ile uğraşmakta olup,2002 yılında yayımlanan "bilanço analizi ve borsa yatırım rehberi "adlı bir kitabın da yazarıdır.