Sığ hisselerde getiri de kayıp da yüksek

ZEYNEP AKTAŞ / Milliyet

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray’ın, Reysaş GYO ve Garanti MSCI Türkiye Endeksi’nin İMKB’deki gong töreninde “sığ hisseler”e yönelik yaptığı açıklama, gözlerin bir anda piyasadaki hisse senedi sayısına ve halka açıklık oranlarına dönmesine neden oldu. Piyasada işlem gören hisselerden hacmi ve derinliği az olan hisseler sığ hisseler olarak kabul edilmekte. Bu hisse senetleri sığlıklarından dolayı küçük paralarla kolayca manipüle edilebilme özelliğine sahip bulunmaktalar. Bu nedenle spekülatörlerin ve manipülatörlerin gözdesi konumunda bulunuyorlar. Zira küçük paralarla büyük vurgunlar yapma olasılığı her zaman mümkün. Küçük yatırımcıların ise bu hisselerde çok dikkatli olması gerekiyor. Bir anda hızla prim yapan bu hisseler aynı şekilde dip yaparak büyük kayıplara neden olabiliyor.’ 

Sığ hissenin sakıncaları
Özellikle piyasaların zayıfladığı ve yataya döndüğü zamanlarda endekse duyarlılığı ve betası düşük hisselerle birlikte işlem hacmi zayıf, fiyat kademelerinde alıcılı ve satıcı yoğunluğu düşük hisseler öne çıkmaya başlar. Bu hisselerde alım ve satım fiyat kademelerinde bekleyen emirler düşük olduğu için agresif hareketler görülebiliyor. Küçük paralarla hisseler yukarılara taşınabildiği gibi yine aynı ölçüde satışla sert düşüşler görülüp ciddi zararlar yaşanabiliyor. Bu hisseleri doğru yerde yani çıkış hareketi başlamadan veya başlarken alınmayıp zirve noktalarında alındığında satışa yakalanma olasılığından kurtulmak imkansız noktasındadır. Böylesi bir durumda kısa zamanda önemli zararlar görülebiliyor. Bu hisselerde alım ve satımlar genelde belli yatırımcı gruplarının tavrına bağlı olduğu için yukarı fiyattan alınması durumunda zararın geri alınması için o yatırımcı grubunun hareketi beklenir. Bu hisseler piyasaya göre hareket eden yatırımcının alıp sattığı hisseler olmadığı için hareketin seyri bu hisseleri alıp satan grubun keyfiyetine ve takdirine kalmış olur. Sığ hisseler genelde spekülasyon ve manipülasyona açık olduğu için yetkili kurumlar tarafından soruşturmaya tabi olabiliyor. Bu durumda uzun süre hissenin hareketsiz kalması gündeme gelebiliyor.’ 

Yüksek performans beklentisi
Sığ hisselerdeki yüksek performansın yanında derinliği olan hisselerdeki performansa baktığımızda’  bu hisselerdeki getirinin yılbaşından bu yana yüzde 38’i aşmadığını görüyoruz. Bir yanda yüzde 500’lük getiriler diğer yanda yüzde 38’lik yüzde 20’lik getiriler. Doğal olarak “sığ hisseler” yatırımcının iştahını kabartıyor. Derinliği yüksek hisselerin performansı daha çok temel-teknik analiz verileri ve piyasanın yapısına göre şekillenir. Bu hisseler özellikle yabancı yatırımcıların talep ettiği ve piyasanın genel durumuna ve temel-teknik verilere göre hareket eden hisselerdir. Hissede derinlik arttıkça spekülatif ve manipülatif hareketlerin olma olasılığı azalır. Piyasanın öncü veya lokomotif diyebileceğimiz hisseleri Endeks 30 içinde yer alır.
SPK Başkanı Vedat Akgiray, dün gazetecilerin sorularını yanıtlarken sığ hisselerle ilgili kuralların 1-2 hafta içinde konacağını söyledi. Akgiray, “Halka arz oranı çok düşük hisselerde, büyük ortak da bu işle ilgilenmiyorsa kötü niyetli birkaç kişi, az parayla saf birkaç yüz kişiyi aldatıyor” dedi.

Yabancı yatırımcı uzak duruyor
Sığ hisseleri tercih edenler yerli yatırımcılar. Yabancı yatırımcılar derinliği olan hisselerde alım yapıyor. Bunun nedenine baktığımızda ilk akla gelen iki şey likit olması ve yüksek miktarda alım satıma imkan vermesi. Yabancı yatırımcılar veya fonlar genelde yüksek miktarda alım satım yaparlar. Piyasanın durumuna göre bazen yüksek miktarda almak veya yine aynı ölçüde satmak yani nakde dönmek gerekebilir. Likidite çok önemlidir. Sığ hisseler buna imkan vermez. Örneğin günlük işlem hacmi 5 milyon TL tutarında olan bir hisseyi istese bile yabancı yatırımcı alamaz. Belli bir zaman aralığı içinde biriktirme yoluna gitti diyelim. Satması gerektiğinde alıcı bulması zordur. İşlem hacmi yüksek hisseyi tercihin bir diğer nedeni de güvendir.