Savaş çıkarsa cari açık patlar!

ABD ve İran arasındaki gerginlikte kritik öneme sahip Hürmüz Boğazı ekonomiyi tehdit ediyor. Analistler 'AB, İran'dan alımı durdurursa ya da İran Hürmüz'ü kapatırsa petrol 200 $'a fırlar' diyor. Bu da Türkiye'yi cari açık üzerinden vurur. Petroldeki 10 dolarlık artış Türkiye'nin cari açık faturasına 4 milyar $ olarak yansıyor.
Tüm liderler, politikacılar, akademisyenler, finansçılar ağız birliği etmişçesine '2012 her ülke için zor bir yıl olacak' demişti. Yılın ilk 10 günü bu saptamanın gerçek olduğunu göstermeye yetti. Bu zorluğa yeni bir kriz daha eklenebilir: Hürmüz Boğazı. İran ile ABD arasında 'nükleer silah' gerginliği son günlerde Hürmüz Boğazı üzerinden yaşanıyor. İran'ın dünyanın en büyük petrol geçiş güzergahlarından biri olan Hürmüz'de ikinci tatbikatını yapacağını açıklamasıyla ilişkiler yeniden gerildi. Analistler dün itibarıyla 113 dolara çıkan petrolün olası bir Hürmüz krizinde dünya ekonomilerini altüst edeceğini düşünüyor. Societe Generale'in hazırladığı analizde 'AB, İran'dan petrol alımını durdurursa brent petrolün fiyatı 125-150 dolara kadar yükselir' deniyor. İkinci senaryo ise İran'ın Hürmüz'ü kapatması. Dünya petrolünün yüzde 40'ının geçtiği Hürmüz'ün trafiğe kapatılması durumunda fiyatlar 150-200 dolar bandına fırlayabilir.
10 $'LIK ARTIŞ 4 MİLYAR $ CARİ AÇIK
YUKARIDA özetlediğimiz tablo Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Çünkü Türkiye, toplam petrol tüketiminin yüzde 40'unu İran'dan alıyor. İran'ın toplam satışı içinde yüzde 7'ye denk gelen bu alışverişin tutarı 196 bin varil. Türkiye'nin en önemli ekonomik handikapı cari açık. Enerjisinin tümünü ithal eden bir ülke ciddi bir tehdit... Geçen yıl Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu durumu şu sözlerle açıklamıştı: 'Doların fiyatındaki her 10 dolarlık artış 4 milyar dolarlık cari açık yaratıyor.' Petrol fiyatı 113 dolar düzeyinde. Yukarıdaki senaryoların gerçekleşmesi durumunda petrolün 200 dolara fırlaması cari açığa yaklaşık 36 milyar dolar ekleyecek.
Petrolün de LPG'nin de kapısı Hürmüz
İRAN, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman Körfezi ve Basra Körfezi'nin çevrelediği Hürmüz, dünya petrolünün yüzde 40'ının taşındığı çok kritik bir boğaz. Bölge petrolünün yüzde 90'ı Hürmüz'den geçiyor. Tek alternatif Trans-Arap petrol boru hattı. Hattın sadece 3 milyon ton taşıdığını da söylemek gerek, oysa Hürmüz'den 17 milyon varil geçiyor. Dünyanın kullandığı LPG'nin yüzde 18'ini bu boğazdan geçip dünyaya satılıyor.
Türkiye %40'ını İran'dan alıyor
İRAN, Türkiye için de önemli. Çünkü Türkiye toplam tüketiminin yüzde 40'ını bu ülkeden temin ediyor. Öte yandan tehlikenin farkında olan Çin, önlem almaya başladı bile. Çin Şinhua ajansında yer alan haberde, Çinli petrol şirketleri, Hürmüz Boğazı'ndaki gerginlik üzerine alternatif petrol tedarikçisi ülkelere yöneldiği belirtiliyor. Ocak ayı için İran'dan aldığı ham petrol miktarında yüzde 50 azalma gözlemlenen Çin'de petrol şirketlerinin, ocak ayından başlayarak Ortadoğu, Afrika ve Rusya'dan da petrol sipariş etmeye başladığı kaydediliyor. Akşam