Sanayi işçilerinin maaşı bir yılda yüzde 91 arttı

Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun açıkladığı verilere göre, dev şirketlerin çalışanlarına ödediği ücretlerdeki artış dikkat çekti. Aynı dönemde enflasyon yüzde 45 seviyesinde gerçekleşirken, ücretlerdeki artış oranı yüzde 91 oldu.

Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, 500 büyük dev şirket 2023'te sayısı 788 bin olan işçilerine 425 milyar lira ücret öderken 2024'te çalışan sayısı 803 bine ödenen ücret ise 813 milyar liraya çıktı. Ödenen ücret çalışan sayısına ve 12 aya bölündüğünde 500 büyük şirkette çalışanların ortalama ücretlerinin brüt 44 bin liradan yine brüt 82 bin liranın üstüne çıkarak azımsanmayacak bir düzeye ulaştığı anlaşıldı. Bu rakam 2024'te 23 bin 502 lira olan asgari ücretin işverene maliyetinin 3,5 katına denk geliyor.

Net ücret 55 bin lira civarında

Hesaplanan rakam yukarıda yazdığımız gibi brüt tutarları ifade ediyor. Çalışanlar için ödenen vergi ve SGK maliyetleri çıktığında 500 büyük devin çalışanlarının 2024 boyunca ortalama yaklaşık 55 bin lira net maaş aldığı anlaşılıyor. Her ne kadar toplam rakam işçiler ve genel müdür, CEO gibi üst düzey yöneticileri kapsasa ve aynı zamanda ikramiye ve tazminatları içerse de asgari ücretin 3,5-4 katına yaklaşan ücretlerin patronların bonkörlüğünden çok sanayi işçilerinin sendikalı olmalarından kaynaklandığını vurgulamak lazım.

Kısa vadeli borçlar bu ortamda nasıl düştü?

Uygulanan ekonomik program nedeniyle satışları reel olarak yüzde 3,4 düşen (nominal artış yüzde 36,3) ve 10,3 trilyon lira olan şirketlerde bir başka dikkat çeken rakam kısa vadeli borçlarının yüzde 41,7'den yüzde 48,5'e düşmüş olması. Normal şartlarda faizlerin düştüğü ekonominin kırılgan olduğu dönemlerde kısa vadeli borç artar. Ancak şu anda şirketler kısa vadeli TL krediler çok yüksek faizli olduğu için döviz kredisi kullanıyor. Döviz kredisinde de avantajlardan faydalanmak için 1 yıl 1 gün olarak geçen kredi vadesi uzun vadeli kredileri artırmış gibi gösterdi.

Karı faize yedirdiler ama...

İlginç bir tablo da 2014'te 640 milyar lira faaliyet karı elde eden devlerin bu tutarın neredeyse tamamını yani 618 milyar lirasını faiz olarak bankalara ödemesi. Ancak şirketlerin bir bölümü 618 milyar lira faiz ödemesi yaparken bir bölümü de 603 milyar lira faiz geliri elde etti. Net olarak bakıldığında ise 500 dev faiz dahil üretim faaliyet dışı 402 milyar lira kar etmiş oldu. Döviz kredileri ve döviz işlemleri nedeniyle de şirketler toplamda net 35 milyar lira zarar etti.

Faaliyet karı yüzde 31,6 azalışla 937 milyardan 641 milyara inen İSO 500 şirketlerinin Faiz Amortisman Vergi Öncesi Kar (EBİTTA) rakamı ise yüzde 12 artış ile 1 trilyon 317 milyar liraya çıktı. Faaliyet karı ile EBİTTA arasında bu denli fark oluşması enflasyon muhasebesi nedeniyle artan amortismandan kaynaklandı.

Özkaynak oranı hala çok iyi

2024 yılında İSO 500 listesinde zarar eden kuruluş sayısı 96’dan 152’ye yükselirken, kâr eden kuruluş sayısı 404’ten 348’e geriledi. Aynı dönemde listeye giren yabancı sermayeli şirketlerin sayısı ise 116’dan 124’e çıktı. Öte yandan, dev sanayi kuruluşlarının özkaynakları yüzde 31,6 oranında, borçları ise yüzde 45 oranında artmasına rağmen, özkaynak oranının yüzde 50’nin üzerinde kalması şirketler açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.

İSO, Türkiye'nin sanayi devlerini açıkladı: İlk sırada Tüpraş var