Piyasalarda eylül korkusu

Ufuk KORCAN / VATAN Geçen yıl Lehman Brothers’ın iflas etmesiyle borsalar için tam anlamıyla kabusa dönüşen Eylül ayı, bu yıl da korkuyla başladı. Mart ayından bu yana hızla değer kazanan borsalar, ABD’deki bankacılık sektörüne ilişkin endişelerle yeniden gerilemeye başladı. Önceki gün Wall Street’te endekslerin yüzde 2’nin üzerinde gerilemesi dün tüm dünya borsalarında kayıplara neden oldu. Yılbaşından bu yana yüzde 70 değer kazanarak Peru’dan sonra dünyanın en hızlı toparlanan ikinci borsası olan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), bu kez düşüşte ön sıralarda yer aldı. Dün kayıpların bir ara yüzde 3.89’a (1.826 puan) ulaştığı İMKB, günü yüzde 2.5’lik (1.174 puan) düşüşle 45.761 puandan tamamladı. Dolar 1.52 TL’ye çıktı Dolarda yaşanan yükseliş de İMKB’de satışların artmasına neden oldu. Önceki gün 1.5080 TL’den kapanan dolar, 1.52 TL’ye yükseldi. Hem hisse senedi hem de döviz piyasasındaki tedirginlik bono faizlerini de etkiledi. Salı gününü yüzde 9.77’den tamamlayan gösterge tahvilin faizi dün 0.12 puan artarak yüzde 9.89’a çıktı. Piyasalardaki olumlu havayı tersine çeviren gelişmelerin başında yine ABD’de finans sektörüne ilişkin kaygılar geldi. Dünyanın en güçlü ikinci kadını seçilen ABD TMSF’sinin başkanı Sheila Bair, ticari kredilerin muhtemelen gelecekteki banka iflaslarının en büyük yönlendiricileri olacaklarını söyledi. Bair’in açıklamalarının ardından başta AIG ve Citigroup olmak üzere finans sektörü hisselerine sert satışlar geldi. Buna bir de bir hedge fonun zor durumda olduğu ve batacağı söylentisi eklenince endişe tavan yaptı. Piyasalardaki korku ve endişeyi gösteren VIX Endeksi, yüzde 12 artarak 29 puan sınırını aştı. Tüm bunların üzerine bir de dün ABD’de açıklanan verilerin beklentilerden kötü gelmesi moralleri iyice bozdu. ABD’de yayımlanan ADP Ulusal İstihdam Raporu’na göre özel sektörde istihdam Ağustos ayında 298 bin azaldı. Piyasaların beklentisi ADP raporunun Ağustos ayında özel sektörde istihdamın 250 bin azalacağı yönündeydi. ABD’de fabrikalara gelen siparişler Temmuz’da yüzde 1.3 ile yüzde 2.2 olan beklentilerin altında artış gösterdi. Borsalarda hava neden bozuldu? 1 ABD’de ticari krediler nedeniyle banka iflaslarının süreceği beklentisi 2 Mart ayından bu yana yaşanan ralli sonrası karların realize edilmek istenmesi 3 ABD’de açıklanan özel istihdam ve fabrika satış verilerinin beklentilerden kötü gelmesi 4 Büyük bir hedge fonun batacağı söylentisi 5 Ekonomide toparlanmanın zaman alacağı görüşleri En fazla kayıp gelişen borsalarda Macaristan -4,41 Polonya -4,25 İMKB -2,50 Japonya -2,37 Rusya -1,90 Hong Kong -1,76 G. Afrika -1,11 Hindistan -0,54 Fransa -0,30 İngiltere -0,26 Brezilya -0,26 ABD (Dow Jones)-0,25 Almanya -0,24 Çin 1,17 Not: 18.30 verileridir Ticari krediler bankalar için en büyük tehdit ABD Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (FDIC) Başkanı Sheila Bair, ticari kredilerin muhtemelen gelecekteki banka iflaslarını en büyük yönlendiricileri olacaklarını söyledi. Bair, ABD’de veya Avrupa’da büyük bir bankanın batacağı spekülasyonları ile hisse senedi piyasalarında yaşanan gerilemeyi değerlendirdiği açıklamasında, yatırımcılardan sakin olmalarını isterken, ticari kredilerdeki sarkmaların hala bir endişe kaynağı olduğunu vurguladı. Bair, konut kredilerinin hala kredi piyasalarındaki endişenin büyük bir oranını oluşturmaya devam ettiğini belirterek, “Bankacılık sektöründe bir toparlanma olduğu değerlendirmesinde bulunmak için erken. İyileşen faiz marjları ile zarar yazma oranlarındaki yavaşlama ise cesaret verici” dedi. Kriz kahini: Çin global büyümenin lokomotifi olamaz Global krizi önceden bilerek ün kazanan ve adı kriz kahinine çıkan New York Üniversitesi Profesörü Nouriel Roubini, Çin’in global büyümenin lokomotifi olabileceğine inanmadığını, ABD ekonomisinin büyüklüğünün 15 trilyon dolar olduğu ortamda, Çin’in GSYH’sının ise sadece 3 trilyon dolar seviyesinde olduğunu vurguladı. “Çin, global ekonominin lokomotifi olmak için çok küçük” diye konuşan Roubini, Çin’de şu anda özellikle gayrimenkul ve hisse senedi piyasalarında aşırılıklar olduğunu ve bir düzeltmenin başlangıcında bulunulduğunu belirtti. Roubini, Çin ekonomisinde keskin bir yavaşlamanın olması halinde, bunun global ekonomi için negatif olacağını da belirtti. PIMCO: ABD resesyondan konutla çıkamaz DünyanIn en büyük tahvil fonu PIMCO’nun yöneticisi Bill Gross, Eylül ayı yatırım görünümü raporunda, konut sektörünün ABD’nin resesyon sürecinden çıkışına önderlik edemeyeceğini söyledi. Globalleşme, kaldıraçlar ve regülasyonların azaltılmasında bir tersine dönüşün yaşandığı dönemde geleneksel büyüme modelinde önemli bir kırılma yaşandığını belirten Gross, küresel faiz oranlarının genişlemiş bir dönem için düşük kalacağını ifade etti. Gross, doların uzun vadeli görünümünün “kırılgan” olduğunu aktardı.