Piyasalara “Dubai tokadı”

ŞÜKRAN Günü’nün geleneksel sakinliğini Dubai ve Avrupa’dan gelen haberler ciddi şekilde bozdu. Piyasa profesyonelleri her yıl olduğu gibi sakin bir Şükran Günü geçirmeye hazırlanırken ummadık bir taş baş yardı. Cuma günü piyasaları şok eden iki kötü haber arka arkaya geldi. Perşembe günü kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Dubai devletine ait 6 kamu şirketinin kredi notunu düşürmüştü. Ancak bu haber piyasalar tarafından pek önemsenmemiş, Dow Jones 10 bin 500’e yakın bir kapanış yapmıştı... Cuma günü ise “Ateş olmayan yerden duman çıkmaz” atasözünü doğru çıkaran bir gelişme yaşandı. Moody’s tarafından yapılan not indirimlerinden hemen bir gün sonra Dubai World adlı devlet tarafından yönetilen portföy fonunun (sovereign wealth fund) 60 milyar dolara yakın borcunu ödemekte zorlandığı haberi ajanslara düştü. Dubai World’ün borç geri ödemelerini yapamadığının ve alacaklılarına yapacağı ödemelerin mayıs ayına kadar ertelenmesi talebinde bulunduğunun ortaya çıkması piyasaları tam anlamıyla şoke etti. Konunun önemini ve büyüklüğünü aktarabilmek açısından, eğer geri ödeme problemi yaşanırsa Dubai World’un 2001’deki Arjantin moratoryumundan sonraki en büyük batık olacağını söyleyebiliriz. Umarız olmaz. Çünkü finansal piyasaların ikinci bir Lehman krizini kaldırabilecek gücü yok. Ancak “şuyuu vukuundan beter” bu haberin gerçekleşmese bile söylentisi ve kaygısı, dördüncü çeyrek karlarını maksimize etme güdüsüyle zaten zorlama yükselen piyasalara satış getirmeye yetti. DÜZELTMEYE RAMAK KALDI Piyasaları rahatsız eden tek gelişme Dubai World değildi. Almanya Merkez Bankası Bundesbank’ın yayınladığı raporda, Avrupa bankacılık sisteminin toksik varlıklar yüzünden önümüzdeki yıl içinde 90 milyar euro zarar yazmak zorunda kalacağını açıklaması de bankacılık hisselerine satış getirdi. Bu hafta oldukça önemli ekonomik verilerle dolu. Salı günü kasım ayı ISM imalat endeksi, perşembe günü kasım ayı ISM hizmetler endeksi ve cuma günü de kasım ayı tarım dışı istihdam raporu açıklanacak. ISM verilerinin piyasa beklentilerinden hafif ölçüde de olsa kötü gelerek piyasalarda satış baskısı oluşturmasını bekliyoruz. İki hafta önceki satış zamanı yaklaştı ve geçen haftaki “Satış usul usul geliyor” başlıklı yazımızda da belirttiğimiz gibi, piyasalarda beklenenden daha uzun süreli ve beklenenden daha sert bir düzeltmenin başlamasına ramak kaldığını düşünüyoruz. ALTIN REKORA DOYMUYOR Bu yıl başında yaptığımız makro ekonomik ve piyasa tahminlerimiz büyük ölçüde tuttu. Bizi en çok yanıltan ve açıkçası da şaşırtan altın fiyatlarının performansıydı. Geçen yıl krizin dev finansal kuruluşları yerle bir ettiği ve dünya ekonomisini “büyük buhran”dan sonraki en derin ve en uzun resesyona soktuğu dönemde altın fiyatlarının sığınılacak liman görevini yerine getirerek prim yapması normaldi. Panik sırasında yatırımcıların tüm dünyadaki riskli varlıklardan kaçarak altına ve hazine bonolarına hücum etmesi kadar doğal bir şey olamazdı. Haliyle krizin en yoğun yaşandığı dönemde altın fiyatları rekor düzeylere tırmandı. Buraya kadar her şey normal. Ancak bize pek mantıklı gelmeyen altın fiyatlarının krizden çıkış evresinde gösterdiği performans. Tüm dünyada ciddi bir talep sıkıntısı yaşanıyor. Haliyle üreticiler talebin böylesine düşük olduğu ortamda fiyat artırmakta zorlanıyor. Hatta ABD gibi birçok ülkede fiyatlar düşüyor. Dolayısıyla tüm dünyada enflasyon oranlarında ve geleceğe dönük enflasyon beklentilerinde sert düşüş yaşanıyor. Enflasyon ve enflasyon beklentilerinde düşüş yaşanan bir dönemde altın fiyatlarının bırakın yükselmesini, düşmesi beklenir. Ancak altın enflasyondan bağımsız hareketini sürdürmeye devam ediyor. PARİTE 1.52-1.53’E ÇIKTIĞINDA... Altının düşmesini gerektiren bir diğer faktör de kredi piyasalarındaki hızlı iyileşme ve risk iştahında gözlenen belirgin artış. Kredi piyasalarında krizin en kötü dönemine kıyasla büyük ölçüde toparlanma var. Risk alma iştahı ciddi şekilde arttı. Hatta kredi faiz makasları kredi piyasalarındaki koşulların kriz öncesi döneme bir hayli yaklaştığını gösteriyor. Risk iştahındaki bu iyileşmenin de altın fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturması beklenir. Ancak altın dünya genelinde artan risk iştahından bağımsız bir şekilde yükselişini sürdürüyor. Enflasyon beklentileri düşerken ve risk alma iştahında artış yaşanırken, geriye altın fiyatlarındaki yükselişi açıklayabilecek iki faktör kalıyor: Biri dünya genelinde dolardaki değer kaybı, diğeri de spekülasyon... Spekülasyonun ne zaman biteceğini, spekülasyon yapanlardan başkası bilemez. Ancak dolardaki değer kaybında son demlerin yaşandığını düşünüyoruz. Şu aralar 1.5070 düzeylerinde bulunan euro/dolar paritesinin 1.52-1.53 aralığının üstüne çıkması çok zor. Başka bir ifadeyle önümüzdeki 3-4 aylık süre içinde doların fazla bir değer kaybetme potansiyeli kalmadı. Parite 1.52-1.53’lere kadar çıkarsa altın fiyatları da ons başına 1.275-1.300 düzeyleri görülebilir. Ancak ötesi çok zor. Altın satmak için en uygun zamanın paritenin 1.52-1.53 seviyeleri ile ons başına 1.275-1.300 dolar düzeyleri olduğunu düşünüyoruz. Erkin Şahinöz / Para Dergisi