Petrol şoku geçti mi?

Ekim ayından bu yana zaten diğer gelişmekte olan piyasalar arasında “negatif bir ayrışma” sürecinde olan İMKB’nin Orta Doğu kriziyle birlikte petrol paranoyasıyla yaşadığı kan kayıplarının ardından Finansonline uzmanları ”siyah altın” petrolü masaya yatırdı.
Kısa vadede fiyatlarda hızlı bir gevşeme beklenmiyor
7 Finansonline uzmanının katılımı ile yapılan Petrol Anketi’nde ABD tipi ham petrolün Mart ayı sonu için ortalama varil fiyatı beklentisi 105 dolar olurken, 2011 yılı ortalaması beklentisi 101 dolar oldu. Aynı tahminler Brent petrolü için ise sırasıyla 116 dolar ve 107 dolar olarak gerçekleşti. Anket sonuçlarına göre petrol fiyatlarının yönü için önümüzdeki dönemde Suudi Arabistan ve İran’daki gelişmeler kilit olacak. Ancak daha da önemlisi petroldeki güçlü seyir Türkiye’yi “aşil topuğu” kabul edilen cari açık sorunundan vurabilecek. ABD müdahalesi olmadıkça Libya fiyatlamasının bittiğini söyleyen uzmanlar, kısa süreli kâr realizasyonları dışında petrol fiyatlarında genel bir düşüş trendi olmayacağını, fiyatlardaki olası düşüş hızının ise yükseliş hızından daha yavaş olacağını öngörüyor.
Merkez’in sıkılaşmasının öne çekilme ihtimali var
Petroldeki her 10 dolarlık artışın cari açıkta 4 milyar dolarlık artış demek olacağına dikkat çeken uzmanlar, bu durumda Türkiye’ye ilişkin risk algılamasının cari açık nedeniyle yüksek kalabileceği yönünde uyarıyor. Merkez Bankası’nın parasal sıkılaşma adımlarının öne çekebilme ihtimalinin de “artmış” olduğu öne sürülüyor.
Türkiye, 2010’un Ekim ayından bu yana gelişmekte olan piyasalarda başlayan yabancı çıkışının en sert yaşandığı ülkelerden oldu. Tüm gelişen piyasalar arasında Türkiye özellikle Merkez Bankası’nın karma para politikasının dışarıda yarattığı ”belirsizlik” izleniminin de etkisiyle ciddi bir “negatif ayrışma” yaşadı.
İran riski 200 doları gündeme getirebilir
Libya riskinin artık piyasalar tarafından fiyatlandığını öngören Finansonline uzmanları, başta İran ve Suudi Arabistan gibi bölgesel risklerle birlikte, başlıca merkez bankalarının aksiyonları, Anglosakson dünyanın reaksiyonu, Asya ülkelerindeki büyüme hızları, gelişmiş ülkelerde tüketici kanalıyla büyümeye olan etkiler ve euro/dolar paritesi gibi değişkenlerin de izlenmesini öneriyorlar. 2011 boyunca kâr realizasyonları dışında petrol fiyatlarının güçlü seyretmesini bekleyen uzmanlar, henüz yakın görünmeyen İran riskinin fiyatları 200 dolara kadar fırlatabileceğini öne sürüyor.
FİNANSONLINE UZMANLARI NE DEDİ?
OĞUZ BÜKTEL/FinansInvest Genel Müdür Yardımcısı: Brent petrolü Mart sonu 110 dolara yaklaşabilir, İran kilit olur . “Libya’daki gerginliğin Suudi Arabistan ve İran’a ne ölçüde yansıyacağı gibi konular çok önemli olacak. İran’da hükümetin tepkisi kilit. Gerginlik süreci uzadığı ölçüde fiyat beklentileri ve ortalamalar yükselebilir”
MERT ÜLKER/FinansInvest Genel Müdür Yardımcısı: Önceki petrol şoklarındaki sıkılaştırıcı parasal koşulların aksine, faizlerin halen son derece düşük ve dünya büyümesinin toparlanma sürecinde olması hisse senetleri için lokomotif görevi görmeye devam edecek OPEC’in kısa vadede üretimini artırması veya Libya’daki durumun yatışması halinde dahi, orta vadede arz kaynaklı endişelerin devam edecek olmasıyla, petrol fiyatları 2-3 yıl kadar 2010 ve öncesi döneme göre daha yüksek bir platoda dengelenebilir. Türkiye, cari açık ve enflasyon kanallarıyla bunun etkisini hissedecek.
ATİLLA YEŞİLADA/Finansonline yazarı - Ekonomist: Asya’nın yüzde 7-8’in altında büyümesi petrolü 100 doların altına çekebilir “Irak, Cezayir ve İran da petrol için risk teşkil ediyor. Çin, FED ve ECB’nin olası faiz artırımları fiyatlarda gevşeme sağlayabilir. 2011 boyunca kısa süreli kâr realizasyonları dışında petrol fiyatlarının yönü yukarı doğru olacak.”
ALİ AĞAOĞLU/Finansonline yazarı – Gazeteci ve yorumcu: Petrol ancak İran riski realize olursa 200 dolara fırlayabilir, Türkiye’ye ilişkin algılama bozulabilir .“İran’da sosyal patlama petrolü 200 dolara fırlatır. Petroldeki artış Türkiye’nin cari açığının daha da bozulmasına ve Türkiye’ye ilişkin algılamaların bozulmasına yol açabilir. Enerjide bağımlılık bizi kısır döngüye sürüklüyor.” 
BERNA SEHER ÖZDEMİR/FinansInvest Yatırım Danışmanlığı Birim Yöneticisi: Petrol Türkiye’nin cari açığını ve Merkez’in para politikasını etkileyecek .“Petroldeki yükseliş ülkelerin büyüme beklentilerinde olumsuz revizyonlara neden olacak. Türkiye’nin enflasyonu ve cari açığı da olumsuz etkilenecek. Parasal sıkılaşma erken bir zorunluluk haline gelirse büyümeye ilişkin riskler artar.”
IŞIK ÖKTE/FinansInvest Yurt Dışı Kurumsal Satış Birim Yöneticisi: ABD büyümeye balta inecek korkusu ile petrol rezervlerini açabilir. “Orta Doğu’ya ilişkin jeopolitik riskler ortamında petrol fiyatları için en önemli barometre olan euro/dolar paritesi faktörü geri planda kalmış görünüyor. Yatırımcı petrolü öngörebilmek için artık doları daha yakından izlemeye başlamalı. ABD petrol rezervlerini açarsa dengeler değişir”
TOLGA KUDALOĞLU/Finans Portföy Kıdemli Analisti: “Kıvılcımın Suudi Arabistan’a sıçraması büyük risk, Brent ay sonuna 122 doları görebilir”. “Olayların Suudi Arabistan’a sıçraması halinde petrolde sert yükseliş kaçınılmaz. FED, ECB ve BoJ’un hamleleri de petrolü etkiler. Nicel gevşeme önlemlerine rağmen ekonomik büyüme sağlanamaması da risk olur.”