Para politikası KOBİ ve ticari kredileri baskıladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, ticari kredi büyümesi yılın ikinci çeyreğine zayıf bir giriş yaptı. 16 Mayıs haftasında 13 haftalık yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 26,63 seviyesinde kaydedildi. Bu oran, 31 Ocak haftasından bu yana görülen en düşük büyüme oranı olarak dikkat çekti.

KOBİ kredileri yavaşladı

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, ticari kredilerin büyük bölümünü oluşturan TL cinsi KOBİ kredilerinde de mayısta ciddi bir yavaşlama yaşandı. BDDK verilerine göre, mayıs ayının üç haftasında KOBİ kredilerinin aylık büyüme oranı yüzde 1,40’ta kaldı. Bu oran, ocak ayında getirilen yüzde 2,5’lik büyüme sınırının da altında kaldı ve yılın en düşük seviyesine işaret etti.

Aralık 2024’te yüzde 2,87 olan aylık büyüme, ocakta yüzde 3,18, şubatta yüzde 3,85 seviyesine çıkmıştı. Ancak martta yüzde 2,72’ye, nisanda yüzde 2,41’e gerileyen büyüme hızı, mayıs itibarıyla sert düşüş gösterdi. 16 Mayıs haftasında TL cinsi KOBİ kredi hacmi 3 trilyon 840 milyar 449 milyon liraya ulaştı.

Kamu bankaları kredi hacminin yarısını oluşturdu

Söz konusu dönemde TL cinsi KOBİ kredilerinin yüzde 47,5’i kamu mevduat bankaları tarafından sağlandı. Kamu bankalarının kredi hacmi 1 trilyon 825 milyar 895 milyon lira seviyesinde olurken, mayısta aylık büyüme yalnızca yüzde 1,12 olarak gerçekleşti. Bu oran nisanda yüzde 2,09, martta yüzde 1,79, şubatta yüzde 3,28, ocakta ise yüzde 3,57 düzeyindeydi.

Özel bankalarda en sert daralma

Mayıs ayında TL cinsi KOBİ kredi büyümesinde en sert yavaşlama yerli özel mevduat bankalarında yaşandı. BDDK verilerine göre bu bankalar KOBİ kredilerinde yalnızca yüzde 0,46 oranında büyüme sağladı. Nisanda bu oran yüzde 3,13, martta yüzde 3,53, şubatta yüzde 3,58 ve ocakta yüzde 3,30 seviyesindeydi. Yerli özel bankaların kredi hacmi 897 milyar 823 milyon lira oldu.

Yabancı bankalar başı çekti

Yabancı mevduat bankaları ise mayısta yüzde 2,62 ile TL cinsi KOBİ kredilerinde en hızlı büyümeyi gösteren banka grubu oldu. Söz konusu bankaların kredi hacmi 676 milyar 94 milyon liraya ulaştı. Nisanda yüzde 2,92 olan büyüme martta yüzde 3,02, şubatta yüzde 4,03, ocakta ise yüzde 3,88 seviyesindeydi.

Tüketici kredilerinde de gerileme

16 Mayıs haftasında tüketici kredilerinde de yavaşlama gözlendi. TCMB verilerine göre 9 Mayıs haftasında yüzde 42,78 olan yıllıklandırılmış tüketici kredi büyümesi, 16 Mayıs haftasında yüzde 35,96’ya indi. Böylece bir haftada 6,82 puanlık düşüş gerçekleşti.

BDDK verilerine göre tüketici kredileri haftalık bazda yaklaşık 1 milyar 915 milyon lira azalarak 2 trilyon 257,8 milyar liraya düştü. Aynı dönemde bireysel kredi kartı bakiyesi de yüzde 0,4 gerileyerek 2 trilyon 60 milyar liraya indi.

Ekonomik görünüm ve beklentiler

Finansal koşullardaki sıkılaşmanın başlangıcı, 19 Mart’taki politik gelişmelerle birlikte hız kazandı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından oluşan siyasi belirsizlik, Merkez Bankası’nın faiz artışıyla sonuçlandı. Bu gelişme, piyasalarda kredi faiz oranlarının yeniden yükselmesine ve ticari kredi büyümesinin hızla yavaşlamasına neden oldu.

Uzmanlara göre, Merkez Bankası’nın en erken haziran ayında makroihtiyati önlemlerde normalleşmeye gitmesi, politika faizinde ise temmuzda indirime gitmesi bekleniyor. Ancak mevcut tablo, ticari kredilere erişimdeki sıkıntıların bir süre daha devam edeceğine işaret ediyor.

Yük ağırlaştı! Bütçeyi faiz yiyor

Faizde indirim yaklaşıyor mu? Morgan Stanley tarih verdi