Ofiste duygusal şiddet!

Çalışma hayatında mobbing olarak adlandırılan duygusal baskıya gizli veya açık olmak üzere pekçok kişi maruz kalıyor. Yenibiris.com’a son bir haftada gelen soruları UzmanaSor ekibimizden Mobbing Bilgilendirme, Araştırma ve Destek Merkezi Koordinatörü Çağlar Çabuk cevapladı. SORU: Mobinge ancak bir yıl dayanabildim ayrıldım. Hala mobbingin olumsuzluklarını yaşıyorum ve nasıl düzeleceğimi bilmiyorum. Ne yapmalıyım? CEVAP: Yaşadığınız çatışmanın mobing olup olmadığını anlayabilmek için süreci detaylı analiz etmemiz gerekli. Tercih ettiğimiz çalışma yöntemi ise yüzyüze görüşme yapmak yönünde. Öykünün tutarlılığı açısından, mağduriyetinize tanık olan başka kişiler varsa gerektiğinde bu kişilerle de görüşme ihtiyacı duyabiliyoruz. Çünkü mağdur olarak başvuranlar, yaşadığı münferit bir çatışmayı mobingle karıştırabiliyor. Mobingle mücadele yöntemlerini geliştirirken, ilk olarak çatışmanın türünü belirlememiz gerekli. SORU: Mobbing hedefi olduğumu düşünüyorum. Sanırım İş Kanunu madde 27'de yüzeysel de olsa buna dair bir düzenleme var ama asıl düzenleme Borçlar Kanununda ele alınacak diye okumuştum bir kaç ay önce. Bu konuda bir gelişme var mı acaba? CEVAP: 4857 sayılı İş Kanunu 24/II-b maddesindeki “İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa” hükmü ile 24/II-c maddesindeki “işveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa” hükümlerinin içeriğindeki “davranış”, “sataşma” ve “asılsız isnad ve itham” kavramları esas alındığında işçiye davranışlarla yapılan saldırılar mobbing kapsamında değerlendirilebilir. Türkiye’de ilk kez bir yasada açıkça psikolojik tacizi işverenin önlemesine ilişkin hükümlerin yer aldığı kanun maddesi Borçlar Kanunun 417. Maddede tasarı halinde ve TBMM genel kurulunda görüşülmeyi bekliyor. Aşağıda eski (mevcut) ve yeni kanun maddesini iletiyorum. Eski metin İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek, sağlığını gerektirdiği ölçüde gözetmek ve işyerinde ahlaka uygun bir düzenin gerçekleştirilmesini sağlamakla, özellikle kadın ve erkek işçilerin cinsel tacize uğramamaları ve cinsel tacize uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almak gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Yeni metin İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek, sağlığını gerektirdiği ölçüde gözetmek ve işyerinde dürüstlük kurallarına uygun bir çalışma düzeni kurmak, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları, daha önce bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemesini sağlayıcı önlemler almakla yükümlüdür. SORU: Merhaba, bir çeşit psikolojik terör olan mobbingden etkilenmemek için neler yapılmalı? Nasıl bir duruş sergilemeli? Özellikle eşit düzeyde kişilere karşı nasıl davranılmalı? Şimdiden çok teşekkür ederim... CEVAP: Öncelikle, yaşadığınız çatışmanın mobing olup olmadığı konusunda uzman görüşü almanız gerekiyor. Yani yaşadıklarınızın sistematik, sürekli ve kasıtlı olarak yapıldığını ortaya çıkarmak için süreciniz analiz edilmeli. Size yapılan sistematik tacizi mümkünse yazılı ya da görsel kanıtlarla ve tanıklarınızla ortaya çıkartabilmeniz önemli. İşletmenizin insan kaynakları bölümüne başvurmalı ve sürecinizi ayrıntılı olarak anlatmalısınız. Sizi yıldırmak isteyenlerin amacı, direncinizi, motivasyonunuzu kırmak ve başarısız olmanıza giden yolu açmak olabilir. Kendi isteğinizle oradan ayrılmanız da mobingcilerin amaçlarına ulaştıkları gün olacaktır. Kendinizden, işinizi nasıl yaptığınızdan emin, işyeri kurallarını ihlal etmeyen, yaşadıklarınızı dertleşmek amacıyla bile olsa dedikodu yapmadan seviyeli ve iş etiği çerçevesinde paylaşmalı, konuya çözüm getirebilecek kişilerle görüşerek yolunuza devam etmelisiniz. Duruşunuzu ise karşınızdakilerin yapmaya çalıştıkları şeylerin onlara ne kazandıracağını ve siz hata yaptığınızda kaybedeceklerinizi düşünerek belirleyebilirsiniz. Bu farkındalık en önemli mücadele yöntemidir. Bunun ilk adımı olarak aşağıdaki sorulara yanıt vermenizi rica ederiz. • İlk çatışma ne zaman başladı, kaç ay ya da yıl önce? • Hangi sıklıkta psikolojik tacize maruz kalıyorsunuz? (Haftada bir ya da iki) • Neler yapıyorlar, söylüyorlar? • Kim ya da kimler? • Bu sıkıntılar siz de herhangi bir psikolojik ya da fiziksel bir rahatsızlığa yol açtı mı? Açtıysa doktor raporu, kullandığınız ilaç reçetesi var mı? • Bunun için bir üst makama şikayette bulundunuz mu? Herhangi bir uyarı ya da ceza aldınız mı? Eğer işinizden ayrıldıysanız ve olumsuzlukları yaşadığınızı düşünüyorsanız profesyonel destek almanızı öneririm. Bir profesyonel koça ya da bu alanda çalışan bir psikologa başvurabilirsiniz. yenibiris.com