Not artırımı ne anlama geliyor?

 Ama “Döviz Notu”nu değil, “Yerel Para-Türk Lirası Notu”nu yükseltti.
- Türkiye’nin yerel para birimi kredi notunu ‘BB‘den ‘BBB-’ye, “Yatırım Yapılabilir” seviyeye çıkardı. Bu, “Türk Lirası’na yatırım yapın, iyidir” anlamına geliyor.
- “BB” olan döviz cinsi kredi notunu “teyit” etti. Eskisi gibi bıraktı. Bu, Türkiye’nin döviz cinsi kredi notunun hâlâ yatırım yapılabilir seviyenin altında tutulması demektir. Küresel piyasalarda önemli olan, döviz notunun “yatırım yapılabilir seviye”de olmasıdır.
Piyasalar haberi önce “döviz notunun da yükseltildiği” şeklinde algıladı. Borsadaki yükseliş yüzde 5’i aştı. Dolar 1,78’in altına geriledi. Daha sonra yerel para ve döviz notunun birbirinden ayrıştırıldığı öğrenilince, borsada ve döviz fiyatında düzeltmeler görüldü. CNBC-e’nin sorularını cevaplayan S&P’un rakibi Fitch Rating derecelendirme kuruluşunun Türkiye Genel Müdürü Berker ise, Türkiye’nin yatırım notu ile ilgili ‘bekle gör’ döneminin devam ettiğini söyledi.
İyimserler dövizde artış bekliyor
İyimser olanlar, yerel para notunun yükseltilmesinin ardından döviz notunun yükseltilmesinin de geleceği bekleyişindeler. S&P açıklamasında Türkiye’nin döviz kredisi notunun (1) Ekonomideki soğuma beklendiği gibi giderse, (2) Cari açık azalırsa, (3) Yapılan reformlar ile mali dengeler güçlenirse (4) Finansal sektördeki istikrar korunursa yükseltileceğine işaret ediliyor.
- Durup dururken S&P yerel parayı dövizden ayırarak, yerel para kredi notunu neden yükseltti?.
- Bunun bize yararı ne olacak?
Kredi notu artışını bekleyenlerin derdi ne? Kredi notu yükselir ise (1) Türkiye daha ucuz vade ile ve daha uzun vade ile döviz kredisi kullanabilecek (2) Türkiye’ye sadece sıcak para gelmeyecek, uzun vadeli fonlar, yatırımlar da Türkiye’ye akacak.
İyi de. Yerel Para ile /Türk Lirası ile kimler yatırım yapıyor?
- Yabancılar yüksek faiz cazibesinde yurtdışından döviz getiriyor. Bozduruyor. Hazine bonosu, tahvil satın alıyor. Türk Lirası mevduat repo yapıyor.
- Yurtdışında Türk Lirası ile satılan borç senetleri var. Bunların da faizi yüksek. Döviz bozdurarak bunlardan satın alanlar da var.
S&P dövizde risk görmüyor gibi!
İyi de, S&P döviz cinsi notumuzu yükseltmediğine göre, kim döviz bozdurarak Türk Lirası’na yatırım yapar?. Daha önce doları 1.50 TL’den bozduranlar şimdi dışarı çıkmaya kalksa Türk Liralarını dolara 1.80 TL’den çevirecek. Yarın dolarını 1.80 TL’den bozduran, 2.0 TL’den doları geri alma riskini üstlenebilir mi?
O halde, S&P Türk Lirası’na yatırım yapın derken döviz riski tehlikesini görmüyor. Demek ki, bugün doları 1.80 TL’den bozduranların riskle karşılaşmayacakları, dolar fiyatının artmayacağı, gerileyeceği tahmin ediliyor.
Toparlarsak: (1) Şöyle veya böyle S&P’nin Türk Lirası notunu yükseltmesi iyidir. İşe yarasa da yaramasa da “basılan hava” iyidir. Dünyada fırtınalar eser, koskoca İtalya devletinin ve Fransız bankalarının notu kırılırken, Türkiye’nin not artışı almasına sevinilir. (2) Bu not artışı, işleri kötüye giden Avrupa ülkelerinden Türkiye’nin ayrıştığının işaretidir. Nasıl ayrışıyoruz? Bütçemiz açık vermiyor. Borçlanma gereğimiz küçülüyor. Borçları azaltıyoruz. Borç ödemede güçlük çekmiyoruz. Ekonomi 2010 yılının ilk yarısında yüzde 10.2 büyüdü. İşsizlik yüzde 9.9’a düştü. Parasal ve mali disiplin ile cari açığın küçültülebileceği konusunda da işaretler var.
Bu tabloda bırakınız Türk Lirası notunu, döviz notunun da yükseltilmesi beklenirdi. Güngör Uras/Milliyet