Merkez, 1.5 milyar YTL'den ümidini kesti

YTL'den TL'ye geçiş operasyonunu başarıyla tamamlayan Merkez Bankası, TL banknotların yüzde 5'inden ümidini kesti. Merkez Bankası, 1.5 milyar TL değerindeki bu banknotların önemli bir bölümünü koleksiyoncu vatandaşlara kaptırırken, diğer bölümü de yıpranmış ve kullanılamaz hale gelmiş banknotlardan oluştu. Paradan altı sıfır atılarak YTL'ye geçiş sürecinde de eski TL banknotların yüzde 16'sı Merkez Bankası'na geri dönmemişti. Türkiye, 30 yıl boyunca kronik enflasyonla mücadele ederken, enflasyondaki düşüşle birlikte Merkez Bankası da iki aşamalı olarak paradan 6 sıfır atma operasyonu başlatmıştı. Operasyonun ilk ayağı olarak 2004'te TL'den 6 sıfır atılmış ve Yeni Türk Lirası (YTL) banknotlar 1 Ocak 2005'te tedavüle çıkarılmıştı. Paranın başına geçici olarak getirilen 'yeni' ibaresi de operasyonun ikinci ayağı kapsamında 4 yıl sonra 1 Ocak 2009'dan itibaren kaldırılmıştı. Böylece Türkiye, asli para birimi olan TL'ye de geri dönüş yaparken, YTL banknotlar da 1 yıl boyunca TL banknotlarla birlikte tedavülde kaldı. Merkez Bankası, YTL'den TL'ye dönüş operasyonunu da 31 Aralık 2009 itibarıyla tamamlarken, TL'ye dönüşüm oranı da yüzde 96'yı buldu. 5 YIL BOYUNCA DEĞİŞİM Merkez Bankası yetkilileri, vatandaşların ellerinde kalan banknotlar nedeniyle sıkıntı yaşamamasını isterken, YTL banknotların, 2015 sonuna kadar Ziraat Bankası ve Merkez Bankası tarafından değiştirileceğini anımsattı. TL'ye geçiş öncesi, 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla, emisyon hacmi yani dolaşımdaki banknot tutarı yaklaşık 31,7 milyar TL iken, söz konusu tutar, bu yıl sonu itibarıyla 38.2 milyar TL oldu. Merkez Bankası, daha önceki operasyonda olduğu gibi, düşük satın alma gücüne sahip kupürlerin geri dönüşünün sınırlı olmasını bekliyor. Buna göre, koleksiyon amacı başta olmak üzere kimi banknotların yok olma ve kaybolma gibi nedenlerle geri dönmesi beklenmiyor. Ümit kesilen banknot tutarının emisyon hacmi içindeki payının tutar olarak yüzde 3.8, adet olarak ise yüzde 5.2 olması bekleniyor. Bu da yaklaşık 1.5 milyar TL değerinde paranın geri dönmemesi anlamına geliyor. Merkez Bankası yetkilileri, 10 yıllık zaman aşımı süresince bir miktar banknotun daha ellerine ulaşmasını beklediklerini aktardı. CÜZDAN KULLANIN Merkez Bankası yetkilileri, TL banknotların vatandaşlar tarafından daha özenli kullanılmasnı da isteyerek, paraların yırtılmaması, zımbalanmaması ve üzerine yazı yazılmamasını talep etti. Yetkililer, vatandaşların cüzdan kullanma alışkanlığının yaygınlaştırılmasının da önemine işaret etti. ENFLASYON HATIRASI... GERİ dönme oranı altı sıfırlı TL banknotlar için daha fazla olmuştu. Vatandaşlar enflasyonun izlerini taşıyan bol sıfırlı TL banknotların tutar olarak yüzde 4.1'ini, adet olarak da yüzde 16.3'ünü geri vermemişti. Söz konusu tutarın, bugünkü değerinin 163 milyon TL'ye indiği kaydedildi. Deniz ÇİÇEK / Akşam