MB ne zaman faiz artırır?

Dün yapılan yılın altıncı Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında faizlerin değişmemesi kararı alındı. MB’nın yaptığı açıklamaların aksine beklenmedik bir karar alınmadı. Ancak bundan sonrasında ne yapılacağı ve faizlerin yılın geri kalanında nasıl bir seyir izleyeceği merak ediliyor. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı DR. İbrahim Turhan faiz oranlarının sabit tutulması ile ilgili ve gelecek dönemlerde faizlerin ve enflasyon seyrinin nasıl devam edeceği konusunda Cnbc-e’e şu açıklamalarda bulundu: “Yaşadığımız küresel kriz sürecinde Türkiye’nin en önemli avantajlarından birisi de para politikasının esnekliği oldu. Para politikasında her bakımdan esnekliği artıracak düzenlemeleri de PPK kararlarıyla MB verilere soktu. Bu geldiğimiz noktada Mayıs ayından itibaren çıkış stratejisi aşamalı bir şekilde devrede ve bunu piyasa yavaş yavaş gözlemlemeye başladı. Önümüzdeki ayın sonunda üçüncü enflasyon raporunu yayınlayacağız. Burada biz bütün politika seçeneklerini ayrıntılı olarak piyasaya aktarıyoruz. En son açıkladığımız enflasyon raporunda yukarı doğru risklerden bahsettik, aşağı yönlü risklerden bahsettik. Hangisinin bizim için şu dönemde önemli olduğundan bahsettik ve gerçekleşmesi durumunda da PPK’nın duruşunun nasıl değişeceğini anlattık. Yurtdışı gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Gelişen olaylar çeşitli riskleri içinde barındırıyor. Bunların bir kısmı aşağı yönlü riskler, bir kısmı yukarı yönlü risklerdir. Ancak altını çizmek istediğim önemli bir husus şu: MB Para Politikası son derece esnek ve her yöndeki gelişmelere anında yeterli ölçüde cevap verme olanağını sağlayacak donanımları taşıyor. Önümüzdeki enflasyon raporu tabiî ki gelişmeler çerçevesinde değişiklik gösterebilir. Bir takım varsayımlar yapıyoruz enflasyonla ilgili. Gelişmelerin bu tahminleri nasıl etkilediğini göreceğiz. Şu an itibariyle önümüzdeki veriler en son enflasyon raporundan daha olumlu bir enflasyon görünüyor. Enflasyon tahminlerimizin sürekli gözden geçiriyoruz. Konjonktürel durumlar tahminlerimizi etkileyebiliyor. Bunları sonuçlarıyla birlikte kamuoyuyla da paylaşıyoruz.” ‘Avrupa’dan gelen reel ve finansal sektör verileri ayrışıyor’ Krizden çıkışta aslında başlangıçta beklenenden daha iyi bir seyir izlediğini söyleyen Turhan sözlerine şöyle devam etti: “Ekonomi hemen her yönüyle tahmin edilenden daha güçlü bir toparlanma izledi. Özellikle de gelişmekte olan ülkelerde. Bununla birlikte gelişmekte olan ülkelerde enflasyon yeniden gündeme geldi. Ekonomik toparlanma olduğu zaman tabiî ki kaçınılmazdı. Ama gelişmiş ülkeler de her ne kadar ekonomik toparlanma beklenenden iyi gerçekleşmişse de enflasyon çok düşük seviyelerde seyretmeye devam etti. Hatta arada birkaç kere deflasyonist riskler tekrar ortaya çıkabilir mi konusu tartışıldı. Bununla birlikte tam bu dönemde AB’nde bankacılık sisteminde yaşanan kriz ve bununla beraber bu ülkelerin mali sürdürülebilirlikleriyle ilgili yani kamu maliyesindeki görünümüyle ilgili endişeler yeniden parasal aktarım mekanizmaları üzerinde bir baskı yarattı. Şu andaki endişe adeta reel sektörün durumuyla finansal sektörün durumu arasında geçici bir ayrışma yaşanıyor gibi. En son gelen reel sektöre ilişkin veriler de dahil çok kötü değilken finansal sektöre ilişkin her gelen kötü veri adeta karamsarlığı biraz daha artırıyor. Endişe edilen olası durum şudur: Finansal sektördeki bu olumsuzluk bir müddet sonra reel sektörü yeniden etkileyebilir.” ‘Kredi derecelendirme kuruluşları borcun sürdürülebilirliğine bakıyor’ Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dr. İbrahim Turan mali sıkıntı yaşayan ülkelerin durumunu şöyle değerlendirdi: ‘Şu anda mali sıkıntı yaşayan ülkelerin durumu bundan altı ay öncesine göre neredeyse değişmedi. O zaman nasılsa şimdi de aynı. Peki neden bu notlar aşağıya doğru düşürülüyor? Kredi derecelendirme kuruluşlarının yaptığı değerlendirmelerde tabiî ki temel kriter borcun sürdürülebilirliğidir. Bunun finansal piyasalar üzerinde ilave bir bakı yaratmamasıdır. Dolayısıyla burada borcun miktarı ve finansal sektörün bu borcu finanse edilmesi için yaratabileceği kaynak birlikte değerlendiriliyor. Tabi ki kendi finansal sisteminin yarattığı kaynak yetmediği oranda da bu kuruluşun uluslar arası finansal piyasalara erişimi, oradaki tasarruflardan istifade etmesi gündeme geliyor. Bu ülkelere ilişkin başlangıçtaki değerlendirme, bu ülkelerin borçlanma oranı yüksek ama bu borçlar finanse edilebilir, çünkü bu ülkelerin finans sektörleri bu ülkelerin borçlarını finanse etmeye yetecek tasarrufu sağlayabilir şeklindeydi. Ancak bunların olamayacağına ilişkin bir takım bulgular güçlü bir şekilde ortaya çıkmaya başlayınca buradaki gerginlik arttı. Finansal piyasadaki oyuncular bir pozisyon değişikliğine gittiler. Bunu sonucunda anlaşıldı ki aslında bu kuruluşlar ülkelerinin açıklarını finanse etmek için ihtiyaç olan fonları üretmek bir tarafa en fazla kendi bilançolarını dengeye getirebilmek için ilave bir takım desteğe ihtiyaç duyabilecekler. Dolayısıyla bu aslında mali sürdürülebilirliğe ilişkin endişeleri bir derece daha artırıyor. Sonuçta büyümenin ihtiyaç duyduğu fonların finansal sektörle tarafından üretilemeyebilir veya mevcut fonların aktarılamaması dahi sıkıntılar yaşanabilir. Kamu maliyelerinin görünümü de bu şekilde daha da kötüleştirebileceği şeklinde bir algı oluşur. Tabiî ki bunun bir aşama sonrası talep beklentilerinin bundan olumsuz etkilenmesidir.”