MB artık daha fazla güvercin

Servet Yıldırım/ Radikal

Para Politikası Kurulu’nun (PPK) perşembe günkü toplantısından sürpriz çıkmadı. Beklendiği gibi faizler değişmedi. Benim de beklentim faizin aynı kalmasıydı. Ama yapılan açıklamadan Merkez Bankası’nın ekonomik duruma ve görünüme ilişkin daha iyimser bir ruh hali içinde olduğu gibi bir izlenime kapıldım. Piyasa profesyonelleri bunu kendi jargonlarında “Merkez Bankası daha güvercin oldu” diyerek ifade ediyorlar. Açıklamadan benim çıkardığım sonuçları paylaşayım:

Şahinleşmek zor

Merkez Bankası faizleri arttırmak istemiyor. Eğer enflasyon görünümünde Merkez Bankası’nın beklediğinin aksine sürpriz bir gelişme olursa ancak o zaman faiz arttırımı tartışılmaya başlanacak gibi görünüyor. O durumda bile Merkez Bankası’nın hemen faizleri yükseltmesini beklemiyorum. Başbakan Erdoğan’ın sıfır faiz söyleminin yaygın destek bulduğu bir ortamda ben Merkez Bankası’nın kolay kolay şahinleşebileceğini öngöremiyorum.
Şu an itibariyle Merkez Bankası enflasyonda önemli bir sorun görmüyor. Çizdiği senaryoya göre mayısta sıçrayan işlenmemiş gıda fiyatları haziranda ciddi şekilde düşecek. Bu düzeltmeyle yıllık enflasyon öngörülen seviyelere dönecek. Bu arada Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) aldığı önlemler de talebin dengelenmesine yardımcı olarak Merkez Bankası’nın enflasyon hedefine yaklaşmasına katkıda bulunacak. Eğer Merkez Bankası’nın olası senaryosu bu ise bu senaryoda faiz arttırımı yer almaz. Bu senaryo doğru çıkmazsa, yani enflasyon öngördüğü kadar uysal bir seyir izlemezse hem itibar kaybına uğrar hem de bundan sonraki analizleri ciddi biçimde sorgulanmaya başlanır. Bu da Merkez Bankası açısından mevcut duruşunun kendi önüne serdiği önemli risklerden biri.
Merkez Bankası’nın mevcut önceliğinin fiyat istikrarından çok finansal istikrar olduğunu görüyorum. Finansal istikrar ile odaklanılan unsur ise cari işlemler açığı. Böyle düşünen bazı profesyoneller durumu “Merkez Bankası enflasyon hedeflemesini bıraktı, cari açık hedeflemesi yapıyor” diye yorumluyorlar.

FED Merkez’i rahatlattı

Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) ekonominin beklenenden daha yavaş toparlanmakta olduğu ve bu nedenle faizlerin uzun bir süre düşük kalabileceği yolundaki son açıklaması Merkez Bankası’nın kafasındaki senaryoyu uygulamasına yardımcı olabilir. Eğer FED faiz arttırmaya başlasaydı, Merkez Bankası’nın eli o kadar rahat olmayabilirdi.
Merkez Bankası’nın elini nispeten rahatlatacak diğer bir gelişme de Uluslararası Enerji Ajansı’nın petrol piyasalarına yaptığı müdahaledir. Petrol fiyatlarındaki gerileme kalıcı hale gelirse bu hem finansal istikrar (cari açık) hem de fiyat istikrarına (enflasyon) olumlu etkide bulunur.

Kur rahatsız edebilir 

Her ne kadar PPK açıklamasında yer almasa da Türk Lirası’nın değer kaybının sürmesi Merkez Bankası’nı rahatsız edebilir. Çünkü kur ve fiyatlar arasındaki güçlü geçişkenlik TL’nin değer kaybettiği dönemlerde TL’nin değer kazandığı dönemlere göre daha hissedilir ve daha belirgin olabiliyor. Eğer kur yükseldiği seviyelerde kalırsa bunun enflasyon üzerindeki etkisini hissedecek olan Merkez Bankası yeni adımlar atmak zorunda kalabilir.

Akla gelen ilk adım, ihale yoluyla aldığı dövizin miktarını azaltmak ya da alımları tamamen durdurmak olabilir. Kurun göreceği zirveden çok, bu zirveyi gördükten sonra geri gelip hangi düzeylere oturacağı önemli. Daha sonra bir değerlendirme yapmak doğru olur.