Kur savaşlarının nedeni belli

“Kur savaşları”nın önleneceği yönünde sözler verilse de, kaçınılmaz olarak “kur savaşları”nın yaşanacağı anlaşılan dünya ekonomisinde, bunun nedenlerini irdeleyebilmek için aşağıdaki tabloya bakmak gerekiyor.
CIA-The World Factbook’tan alınan ve karşılaştırabilmek için bir araya getirilen tablonun birinci sütununda, 2010 yılı başı itibariyle ülke Merkez Bankalarındaki döviz rezervlerinin ABD doları bazında, milyar dolar olarak toplamı yer alıyor. Döviz rezervleri tanımı içinde, ülkenin altın rezervi ve IMF nezdindeki Özel Çekme Hakları da bulunuyor. Yani, o ülkenin ödemeler dengesi finansmanında kullanabileceği, özel banka ve kişi döviz varlıkları dışındaki tüm varlığı. Görüldüğü gibi, Çin, Japonya, Rusya ve Suudi Arabistan dışında, Tayvan, Singapur ve Hong Kong gibi finans merkezlerinde de büyük rezerv birikimi var. Gelişmiş Avrupa ülkelerinin döviz rezervleri ise, oransal olarak düşük. Büyük döviz rezervi tutan ülkeler, rezervlerinin önemli bir oranını neredeyse hiç faiz alamadıkları Amerikan tahvillerine yatırmışlar. Dövizlerinin bir bölümü de, yine neredeyse faizsiz olarak yabancı bankalarda tutuluyor.
“Kur savaşları”nın nedenini anlayabilmek için, sadece döviz rezervlerine değil, ülke devletlerinin kamu borçlarına ve cari açıklarına da bakmak gerekli.
İkinci tabloda, ülkelerin milyar dolar olarak devlet borçları, kendi paraları ile ödenmesi gereken bölümü düşülmek suretiyle yer alıyor. Devletlerin kendi paraları cinsinden aldıkları borçlar, gereğinde para basılarak ödenebileceği için rakama katılmamış. Ülkelerin özel sektör borçları da bu rakamlara dahil değil. Anlaşılan o ki, genel anlamda günümüz dünyasında kamu borçları sıkıntılı seviyelerde değil. Yani sıkıntı, döviz rezervleri ve cari işlemler dengelerinde.
Üçüncü tabloda yer alan ülke cari işlemler açık veya fazlaları, geçerli pariteler kullanılarak hesaplanmış ve bu hesaplamada “satın alma gücü paritesi” düşünülmemiş. Görüldüğü gibi, bazı ülkelerde büyük cari işlemler fazlası varken, diğer bazı ülkelerde ciddi açıklarla karşılaşılıyor.
Büyük döviz rezervi olan ülkelerin cari işlemler fazlası verdikleri ve bu nedenle de döviz rezervlerini her yıl daha da arttıracakları anlaşılıyor. Bu haliyle tablo, “kur savaşları”nın nedenini çok açık ortaya koyuyor. Anlatacak fazla bir şey yok!

YAman Törüner Milliyet