Kur savaşı Türk balonunu şişirdi

Gazetelerin ekonomi sayfalarında İMKB 100 Endeksi’nin bir gün yüzde 2’ler dolayında yükseldiğini, ertesi gün 70 bin puanı kırdığını okuyanlar, işlerin oldukça yolunda gittiğini düşünüyor olabilir. Ancak arka planda gittikçe şişen bir ‘balon’ var. ABD’nin parasal gevşemeye yeniden döneceği beklentileri ve sertleşen kur savaşları ile Türkiye balonu artık gözle görünür hale geldi. Küresel sıfır faiz ortamında bir de kredi derecelendirme kuruluşlarından ‘görünümü yükselttik’ mesajları alınca, yatırımcı gözünde Türkiye’nin riski de azaldı. Riski gösteren 5 yıllık CDS tahvillerinin spreadleri ocaktan beri yüzde 33 düştü. Sıcak para iyice iştahlandı. Sene başından beri TL yüzde 11 değerlendi. Tüm bunlar, ‘başkasının kesesinden’ büyüme anlamına gelen cari açığın 40 milyar dolara koştuğu bir ortamda yaşandı. Türkiye balonu için asıl büyük dalga ise yolda. FED Başkanı Ben Bernanke, 4 Kasım’da 1 trilyon doların üzerinde yeni tahvil alım programı açıklayabilir. İngiltere de ikinci kez paranın kemerlerini gevşetebilir. Piyasada kendine yön arayan bol likidite içinse tek çözüm Türkiye gibi yüksek faizli gelişen piyasalar olacak. Tobin Vergisi tartışmaları Diğer cephede ise kur savaşları var. Bugünkü G-20 zirvesi de kur savaşlarını konuşacak. Kimi döviz alımları kimiyse sıcak paraya Tobin Vergisi ile parasının değerini düşürmeye çalışıyor. Çin ve Brezilya’nın başını çektiği kur savaşına Güney Kore de katılabilir. Bu ortamda ise kuruna müdahale etmeyen, döviz alımlarıyla TL’deki değerlenmesinin önüne geçemeyen Türkiye, sıcak para için “güçlü bir mıknatıs”a dönüşebilir. Kredi notunda olası bir artırım ise TL’yi daha da cazip kılar. Dolayısıyla Merkez’in kur savaşından kendini ne kadar soyutlayabileceği tartışma konusu. 1997 krizi öncesi alametleri var Asya’da sene başından beri yüzde 46 yükselişle Endonezya borsası en iyi performansı gösterirken, Tayland’da borsalar ülke içinde yaşanan iç savaşa rağmen rekor üstüne rekor kırdı. Hong Kong’da sıcak para emlak balonunu şişirdi, emlak endeksi sene başından beri yüzde 46 yükseldi. Peru’nun para birimi sols dolar karşısında 2 yılın zirvesine çıktı. Tayland’ın para birimi baht ile Malezya’nın ringgiti ise Asya’yı vuran 1997 Krizi öncesindeki seviyelerine kadar yükseldi. Asya Mali Krizi öncesinde de şu anda gelişen piyasalara olduğu gibi bir sıcak para saldırısı yaşanıyordu. 1993’te Malezya GSYİH’sinin yüzde 17’sini, Tayland ekonomisinin yüzde 13’ünü sıcak para girişi oluşturmuştu. SILA ÖZÇELİK / Radikal