Kredide nefes nefese yarış
Türk bankacılık sektöründe kredi hacmi her geçen gün biraz daha büyüyor
Ece CEYHUN â DÜNYA GAZETESİ
6 aylık sonuçlara göre kredi hacminin yüzde 12sini tek başına İş Bankası gerçekleştirirken, bu bankayı sırasıyla Garanti, Ziraat, Yapı Kredi, Akbank, Vakıfbank, Halkbank, Finansbank ve DenizBank izliyor. Toplam 425 milyar TL düzeyine gelen nakdi kredi hacminin yüzde 78ini Türkiyenin en büyük bu 10 bankası gerçekleştirirken sadece büyük illere değil Anadolunun öncü kentlerine de akan kaynak artıyor.
DÜNYAnın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun FİNTÜRK verilerinden yaptığı hesaplamaya göre Aralık 2009 ile Haziran 2010 arasında bankaların il bazında toplam nakdi kredileri yüzde 19.05 artışla 424 milyar 821 milyon TLye yükseldi. 16 banka sektör ortalamasının üzerinde bir kredi artış hızını yakalarken incelemeye konu olan 41 bankanın sadece 5i Aralık 2009daki kredi bakiyesinin altında kaldı. En yüksek nakdi krediyi İş Bankası kullandırırken en yakın rakibine yaklaşık 8 milyar TLlik fark attı. İş Bankası 51.9 milyar TL nakdi kredi kullandırırken bu bankayı 43 milyar 986 milyon TL ile Garanti Bankası izledi. Ziraatin 42.0 milyar TLlik kredi ile üçüncü olduğu sıralamaya artış hızı açısından bakıldığında ise nakdi kredi hacmini en hızlı artıran finansal kuruluşların yabancı ve küçük bankalar olduğu görüldü. Son altı aylık dönemde en hızlı artışı Societe Generale, WestLB ve Aktifbank yaparken yılın ilk yarısında 5 bankanın nakdi kredi hacminin azaldığı, 6 bankanın ise yakaladığı kredi artış hızının yüzde 10un altında kaldığı belirlendi. Türkiyenin en büyük bankalarının faaliyet gösterdiği iller içinde en hızlı artışları nerelerde yakaladıklarına bakıldığında ise Akbank İstanbulda; Garanti Bitliste, İş Bankası Kocaelinde, Yapı Kredi Iğdırda büyüdü. Ziraat ise Gaziantepte hızlı büyürken Halkbank İstanbul, Vakıfbank ise Bayburtta hızlı büyüdü. Genel olarak kamu bankalarının özellikle İstanbulda paylarını artırma çabası içinde olması da dikkat çekti. Ayrıca bankaların yeni girdikleri illerde daha proaktif oldukları da gözlemlendi.
ABANK: Toplam kredilerini yüzde 10.1 artırarak 3 milyar 54.9 milyon TLye yükselten Abank, en hızlı kredi artışını Kayseri ve Trabzonda yaşadı. Kayseride toplam nakdi kredilerini yüzde 167.6 oranında artırarak 55 milyon 142 bin TL, Trabzonda ise yüzde 104.3 artışla 23 milyon 415 bin TLye çıkartan banka 11 ilde banka ortalamasının üzerinde kredi artışı yaşadı. Kocaeli ve Mersinde ise sırasıyla yüzde 0.37 ve yüzde 6.86 kredi azalışı yaşadı.
AKBANK: Toplam nakdi kredilerini yüzde 28.93 artışla 37 milyar 315 milyon 162 bin TLye yükselten Akbank en hızlı kredi artışını İstanbulda yaşadı. Bankanın İstanbulda verdiği kredilerin toplamı yüzde 57.44 artışla 10.6 milyar TLden 16.7 milyar TLye ulaşırken bu ili yüzde 33 artışla Gaziantep, yüzde 29.81 artışla Adıyaman izledi. Akbankın 3 ilde kredileri azaldı. Bu iller yüzde 4.96 ile Bayburt, yüzde 2.92 ile Sivas ve yüzde 0.26 ile Çankırı oldu. Bankanın son 6 aylık dönemde Kilise de girdiği görüldü.
AKTİFBANK: kredi artışı yılın ilk altı ayında yüzde 45.1 olan Aktifbank yılın ilk yarısında Kayseri ve Sakaryaya kredi açarken en hızlı kredi artışı yaşadığı ile ise yüzde 564.2 ile Gaziantep oldu. Aktifbankın toplam nakdi kredileri ise Haziran 2010 itibariyle 433 milyon 119 bin TLye çıktı.
ALBARAKA TÜRK: Toplam nakdi kredilerini ilk 6 ayda yüzde 10.84 artışla 5 milyar 57.2 milyon TLye yükselten Albaraka Türk 24 şehirde bankanın ortalama kredi büyümesinden daha hızlıydı. En hızlı kredi artışını ise yüzde 234.4 artışla Hatayda gören bankanın en hızlı kredi artışı yaşadığı ikinci il ise yüzde 122.3 ile Tekirdağ oldu. Bankanın Aralık 2009a göre kredilerinin azaldığı iller ise Kayseri, Kahramanmaraş, Bursa, Adana, Ankara, Sakarya, Van ve Zonguldak oldu.
ANADOLUBANK: Toplam nakdi kredileri yüzde 9.88 artışla 2 milyar 642 milyon TLye yükselten Anadolubankta en hızlı kredi artışı yüzde 197.4 ile Muğla'da yaşanırken, azalış sadece Mersin'de görüldü. Banka, sadece 1 ilde nakdi kredilerini azaltırken, 23 ilde kredi artışı yaşadı.
ARAPTÜRK: Arap Türk bankası altı aylık dönemde kredilerini yüzde 4.13 artırırken Kredi portföyüne Gaziantep ve Kayseriyi de ekledi. Banka, Gaziantepe 220, Kayseriye ise 962 bin TL kredi kullandırırken İstanbulda kredi bakiyesi yüzde 6.5 artmasına karşın Ankarada yüzde 17 azalttı.
BANK ASYA: Toplam nakdi kredilerini yüzde 17.3 artışla yılın ilk yarısında 9 milyar 488 milyon TLye yükselten Bank Asya, en hızlı kredi büyümesini yeni açtığı şubelerinde yaşadı. Mardinde nakdi kredilerini 30 bin TLden 3 milyon 67 bin TLye taşıyan banka Adıyamanda yüzde 617 Boluda yüzde 579 gibi oranlarda kredi büyümelerine imza attı. Banka 37 ilde kendi ortalamasının üzerinde kredi artışları yakalarken Rize ve Hatayda kredi azalışı yaşadı.
BANK MELLAT: Nakdi kredileri yüzde 14.25 artan Bank Mellat hacmini 181 milyon 458 bin TLye çıkarttı. Bankanın kredileri İstanbuldaki merkez şubeden veriliyor.
BANK POZİTİF: Sadece üç büyük ilde kredi kullandıran Bank Pozitifin nakdi kredileri ilk yarıda yüzde 10.79 azalarak 1 milyar 15 milyon 557 bin TLye geriledi. İstanbulda yüzde 13.6, İzmirde yüzde 0.22 kredileri azalan banka sadece Ankarada yüzde 12.54 kredi artışı yaşadı.
CİTİBANK: Nakdi kredilerini yüzde 8.56 artışla 2.5 milyar TLnin üzerine taşıyan banka, en hızlı kredi büyümesini Bursada yaşadı. Bursaya açılan kredileri yüzde 147.2 artışla 141 milyon 722 bin TLye ulaşan bankada bu ili Kayseri ve Gaziantep izledi. Banka Kocaeli ve İstanbulda da banka ortalamasının üzerinde büyüdü. Citibankın en hızlı kredi azalışı yaşadığı iller ise yüzde 36.17 ile Adana, yüzde 12.6 ile Denizli oldu. Citibankın ayrıca Ankara ve İzmirdeki kredileri de geriledi.
CREDIT AGRICOLE: Tek şubeli yatırım bankasının kredileri yılın ilk yarısında çok az bir artış gösterdi. İstanbuldaki merkez şubesi aracaılığı ile kullandırdığı nakdi kredilerinin toplamı yüzde 0.44 artışla 5 milyon 196 bin TLye çıktı.
DENİZBANK: Aralık 2009da 11 milyar 572 milyon TL olan nakdi kredilerini yüzde 17.28 artışla 13 milyar 572 milyon 617 bin TLye yükselten DenizBankta en hızlı geçen yıl son çeyrekte açtığı Artvin ve Sinop şubelerinde büyüdü. Son 6 ayda Ağrı, Çankırı, Iğdır, Kars, Niğde ve Siirtte de kredi vermeye başlayan Banka, Artvinde kredilerini 19 bin TLden 5 milyon 948 bin TLye (%31205) çıkartırken 9 ay önce açtığı Sinop şubesinde nakdi kredilerini yüzde 322 artırdı. Bu illeri yine son bir yıl içinde açılanı Mardin ve Muş şubeleri izlerken bankanın sadece Denizlideki kredi bakiyesi 2009 Aralık ayındaki seviyesinin altında kaldı.
DEUTSCHE BANK: Hızlı kredi artışı yaşayan bankalardan biri olan ve Türkiyede 100ncü yılını geride bırakan bankanın nakdi kredileri Haziran 2010 itibariyle yüzde 34.66 artışla 92 milyon 43 bin TLye ulaştı.
DİLER YATIRIM: Tek şubeli yatırım bankasının kredileri yüzde 12.08 azalışla yılın ilk yarısında 84.8 milyon TLden 74 milyon 568 bin TLye indi.
EUROBANK TEKFEN: Bankanın nakdi kredileri toplamı Aralık 2009a göre yüzde 14.82 artışla 1 milyar 600 bin TLye dayandı. Eurobank Tekfende 19 ilde 1 milyar 596 milyon TL kredi sağlarken en hızlı kredi artışını Gaziantepte yüzde 70.91lik artışla yakaladı. 7 ilde kredileri banka ortalamasının üzerinde artarken Muğla, Bursa, Eskişehir, Hatay, Zonguldak ve Samsunda hacim gerilemiş görünüyor.
FİNANSBANK: Sadece tek bir ilde; Malatyada kredi hacmi azalan Finansbank 56 ilde kredilerini büyüttü. Nakdi kredileri yüzde 16.89 artışla 22 milyar 392 milyon 105 bin TLye ulaşan banka için Van en hızlı hacim artışının yaşandığı il oldu. Bu ili Giresun ve Bilecik izlerken banka ortalamasının üzerinde kredi büyümesi yaşanan il sayısı ise 27 oldu.
FORTİS: Yüzde 20.4lük büyüme ile kredi hacmi Haziran 2010da 8 milyar 527 milyon 568 bin TLye gelen Fortiste en hızlı Kütahyada büyüdü. Kütahyada altı aylık dönemde kredi hacmini yüzde 72.1 oranında artıran bankanın en hızlı büyüdüğü diğer iller ise Gaziantep ve Yalova olarak sıralandı. Banka 16 ilde ortalamanın üzerinde büyürken Şanlıurfa, Ordu, Edirne, Kahramanmaraş, Aydın ve Boluda küçüldü.
GARANTİ: 75 ilde verdiği nakdi kredileri toplamını yüzde 25.03 artıran Garanti Bankası da en hızlı Bitliste büyüdü. Aralık 2009a göre Gümüşhane ve Tuncelide kredi kullandırmaya başlayan bankanın toplam nakdi kredileri Haziran 2010 itibariyle 43 milyar 986 milyon 751 bin TLye ulaşmış durumda. Banka Gümüşhane ve Tunceli dışarıda bırakıldığında 14 ilde ortalamanın üzerinde büyümüş durumda. Bitlisten sonra en hızlı kredi artışını sırasıyla Ağrı, Hatay ve Gaziantepte yaşayan bankanın sadece Rizedeki kredi hacmi yıl sonuna göre yüzde 12.2 azaldı.
GSD Yatırım: İstanbuldaki merkez şube üzerinden kullandırdığı nakdi kredilerin toplamı yıl sonuna göre yüzde 16.45 artan bankanın toplam hacmi 101 milyon 445 bin TLye ulaştı.
HABİB BANK: Bankanın toplam kredi hacmi Haziran itibariyle yüzde 28.9 artışla 20 milyon TLyi aşmış durumda. 15 milyon 740 bin TL olan kredi hacmi 20 milyon 289 bin TL oldu.
HALKBANK: Yılın ilk altı ayında 81 ilde verdiği nakdi kredilerini yüzde 20 artışla 35 milyar 784 milyon 344 bin TLye çıkartan Halkbank, en hızlı kredi artışını İstanbulda yaşadı. İstanbuldaki kredi hacmi yüzde 37.6 artan bankanın sadece Diyarbakır ve Kütahyada kredi hacmi Aralık ayındaki düzeyinin altında kaldı. Banka 18 ilde kendi büyümesinin üzerine çıkarken İstanbuldaki hızlı büyümeyi yüzde 36.77lik artışla Muş ve yüzde 36.39luk artışla Hakkari izledi.
HSBC: Nakdi kredilerini yüzde 6.69 artıran bankada hacim Haziran 2010da 10 milyar TL sınırının az altında 9 milyar 956 milyon 614 bin TLde kaldı. HSBCnin nakdi kredilerinin en hızlı arttığı ilk üç il Amasya, Bilecik ve Karabük olarak sıralanırken bu illerde artış hızı sırasıyla yüzde 61.03, yüzde 56.37 ve yüzde 47.08 oldu. HSBC, 18 ilde kredi bakiyesini Aralıktaki seviyesinin altına düşürdü.
ING Bank: Bankanın nakdi kredileri 6 aylık dönemde yüzde 8.88 artışla 11 milyar 797 milyon 273 bin TLye çıktı. Miktar çok küçük olmasına karşın en hızlı artış yaşanan il ise Tunceli olan ING Bankta bu ili Şırnak, Siirt, Mardin ve Gaziantep izledi. 9 ilde kredi hacmi gerileyen INGnin en hızlı düşüş yaşadığı il ise Denizli oldu. Bu ile verdiği krediler neredeyse üçte bir oranında azalan bankanın 34 ilde kredileri banka ortalamasının üzerinde arttı.
İŞ BANKASI: Türkiyenin en çok kredi dağıtan bankası ünvanını alan İş Bankasının ilk altı ayda nakdi kredi hacmini de yüzde 23.57lik artışla 51 milyar 933 milyon 844 bin TLye çıkardı. Banka en hızlı yüzde 56.68lik artışla Kocaelide büyürken bu ili Kars, Kayseri ve Ankara izledi. Bankanın kredilerinin yüzde 40ını oluşturan İstanbulda Ankaradan sonra en hızlı kredi artışının yaşandığı 5nci il oldu. İl bazında bakıldığında banka ortalamasından daha fazla 8 ilde hacim büyümesi yaşanırken Rize, Çanakkale ve Artvinde hacim Aralık ayının gerisinde kaldı.
KUVEYT TÜRK: Nakdi kredi hacmini yüzde 14.27 artırarak 5.7 milyar TLye çıkartan banka faaliyet gösterdiği 41 ilde de kredi hacmini yükseltti. Geçen yıl sonundan farklı olarak Erzincanda da kredi veren banka Batman, Erzurum, Van ve Aydında kredi hacmini yüzde 100den fazla büyüttü. Bankanın ortalama kredi artış hızından daha az büyüdüğü aralarında İstanbulun da olduğu 9 il var.
MILLENIUM BANK: Hüsnü Özyeğinin bu yılın şubat ayında satın alarak Türkiyede bankacılığa geri döndüğü Millenium Bankta ise nakdi krediler yüzde 3.36 oranında azalış gösterdi. Banka üç büyük il İstanbul, Ankara ve İzmirde kredi hacmini Aralık ayındaki düzeyinin altına düşürürken Bursada yüzde 14, Antalyada ise yüzde 85 büyüdü. Bankanın toplam nakdi kredi hacmi Haziran 2010 itibariyle 599 milyon 227 bin TL.
NUROL YATIRIM BANK: Bankanın İstanbul ve Ankarada verdiği kredilerle toplam nakdi kredi hacmi yüzde 21.8 artışla 138 milyon 664 bin TL oldu.
ROYAL BANK OF SCOTLAND: Eski adıyla ABN AMRO Bankta da kredi hacmi altı aylık dönemde yüzde 22.88lik artışla 264 milyon 540 bin TLye yükseldi.
ŞEKERBANK: Nakdi kredilerini yüzde 26.06 artıran bankada hacim 6 milyar 974 milyon 447ye yükselirken en hızlı artışın yaşandığı il Giresun oldu. Yüzde 75.46 artışın yaşandığı Giresunu yüzde 49.66lık artışla Kocaeli izlerken üçüncü sıradaki il Tekirdağ. 69 ilde kredilerini artıran sadece Orduda hacmi yüzde 13.12 gerileyen Şekerbank, 26 ilde banka ortalamasından daha hızlı büyüdü.
SOCIETE GENERALE: Altı aylık dönemde kredilerini yarı yarıya artıran Fransız bankanın Türkiyede nakdi kredi hacmi 235 milyon 672 bin TLye geldi.
TEB: Nakdi kredileri yüzde 16.4 artışla 9 milyar 875 milyon 104 bin TLye yükselten TEBde 54 ilde kredilerini artırırken sadece Boluda çok küçük bir düşüş yaşadı. Boluda kredi hacmi yüzde 0.86 gerileme yaşayan Banka, yüzde 134.8 artışla en hızlı Aksarayda büyüdü. Aksarayı Mardin, Kayseri ve Amasya izledi.
TEKSTİLBANK: Nakdi kredileri geçen yıl sonuna göre yüzde 9.67 gerileyen bankada hacim 1.5 milyar TL sınırının altına gerileyerek 1 milyar 438 milyon TLye indi. En hızlı hacim düşüklüğünün yaşandığı il Ankara olurken bu ili Balıkesir ve Muğla izledi. Bankanın kredi hacminin gerilediği iller arasında İstanbulda bulunurken en hızlı artış Mersin, Uşak ve Hatayda.
TKB: Bankanın kredileri yüzde 14.62 artarken Ankaradaki genel merkezden verilen kredi hacmi 916 milyon 774 bin TLye ulaştı.
TSKB: İstanbuldaki genel merkezinin üzerinden verdiği görünen nakdi kredi hacmi yüzde 12.04 artışla 3.3 milyar TLye ulaştı.
TURKISHBANK: Banka nakdi kredilerini yüzde 35lik artışla Haziran 2010da 324 milyon 140 bin TLye taşırken bu artışta Sakarya ve İstanbul lokomotif olmuş. Bankanın 10 ilde kullandırdığı kredilerde üç ilin hacmi artarken en hızlı düşüşün yaşandığı Antalya dışında 6 ilde daha hacim Aralık seviyesinin altında.
TÜRKİYE FİNANS: Nakdi kredileri toplamı sadece yüzde 0.01 artışla 7 milyar 157 milyon 871 bin TL olan katılım bankasında sadece 4 ilde hacim geçen yılın altında. Banka en hızlı, yüzde 220lik artışla Düzcede büyürken bu ili Amasya ve Burdur izliyor.
TURKLAND: Nakdi kredileri 1 milyar TLnin altında olan banka 6 aylık periyoda yüzde 16.84 artışla 858 milyon 882 bin TLlik hacme ulaştı. 11 ilin 3ünde kredi hacmi gerileyen bankada en hızlı artış yaşanan yer Ankara. Bankanın ortalama büyümesinin üzerinde performans gösteren il sayısı ise 6.
VAKIFBANK: Yüzde 19.71lik nakdi kredi hacmi artışı yaşayan bankanın Haziran 2009 itibariyle kullandırdığı miktar 37 milyar 39 milyon TL. Bankanın, Rize, Yalova, Hakkari ve Kırıkkalede nakdi kredi hacmi azalırken en hızlı kredi artışının yaşandığı il Bayburt. Bunu Kocaeli, Ardahan ve İstanbul izliyor.
WESTLB: Bankanın, kredi hacmi daha çok küçük olmasına karşın altı aylık artış hızı yüksek. Haziran 2010 itibariyle bankanın kredi artış hızı yüzde 51.54, miktarı ise 53.4 milyon TL.
YAPI KREDİ: 71 ilde toplam 37 milyar 527 milyon TL nakdi kredi kullandıran Yapı Kredi, hiçbir ilde Aralık bakiyesinin altına düşmedi. Toplamda yüzde 24.33 kredi artış hızı yakalayan bankada 31 il banka ortalamasının üzerinde büyüdü. En hızlı artışı yakalayan il ise Iğdır oldu. Bu ili sırasıyla Artvin, Adıyaman ve Uşak izledi.
ZİRAAT: Banka nakdi kredilerini yüzde 17.07 artışla 42 milyar 97 milyon TLye taşırken Rize ve Ankarada Aralık ayındaki seviyesinin altına geriledi. En hızlı kredi artışını Gaziantep, Hakkari ve İstanbulda gösteren bankada 38 il yüzde 17den hızlı büyüdü. Kocaeliye giden krediler ise 1 milyar TL sınırını aştı.