Kredi çekmeyin, paranızı akıllı harcayın

Yaklaşık 20 yıldır finans piyasalarına ekonomik tahminleri ve öngörüleriyle yön veren UniCredit Menkul Değerler Baş Ekonomisti Güldem Atabay, içinde bulunduğumuz dönemde krediyle tüketimin cazip olmadığına dikkat çekiyor. Acil ihtiyaçları olmayanların yüksek faizle borçlanmak yerine beklemesini öneren Atabay, gerek Merkez Bankası'nın aldığı önlemler gerek uluslararası konjonktür ve genişleme politikaları nedeniyle TL'nin güçlü kalacağını öngörüyor.
Piyasalarda 2011 sonundaki karamsar havanın dağıldığına işaret eden Güldem Atabay, ancak 2014-2015'ten önce küresel ekonomilerde tünelin ucunun görünmesinin zor olduğunu tahmin ediyor.
Piyasalarda geçen yılın sonundaki karamsar beklentiler dağılmış gibi görünüyor...
Kısa vadeli bakarsak korkulan en kötü geride kalmış gibi gözüküyor. Kısa vade için evet ama orta vadeli riskler Yunanistan açısından devam ediyor.
Sizce tünelin ucu görünüyor mu?
ABD tarafında son dönemde veriler biraz daha toparlanmaya işaret ediyor. Oradan bir tur daha parasal genişleme bekleniyor. Uzakdoğu tarafında Çin yakından izleniyor. Orada emlak balonunun patlayıp patlamayacağı, tekrar sert bir iniş olup olmayacağı tartışmaları var. Avrupa'da birkaç sene düşük büyüme hızları olacak. Hatta belki iki yapılı Avrupa ortaya çıkıyor. Birtakım paketler alan Yunanistan, Portekiz, İspanya, İrlanda gibi sorunlu ülkeler bir de çekirdeğinde Almanya, Fransa gibi daha lokomotif ülkeler. Onların kendi büyüme seviyeleri, kriz öncesine ulaşması için daha 4-5 yıl var gibi gözüküyor. 2014-2015'ten önce risklerin piyasaya yansımasının şiddeti bu parasal genişlemeler ile yumuşatılmış olsa da ekonomilerde gerçek toparlanma işsizlik seviyelenin tek haneye düşmesi zaman alacak.
Cari açık 60-65 milyar $'a iner
Türkiye bu süreci nasıl atlatacak?
Hükümet büyümeyi ön plana koymuş durumda. Enflasyon ve cari açık önemli bir sorun. 2014'de çok tartışmalı geçecek Cumhurbaşkanlığı seçimleri var. Ekonomiyi rayında tutabilmek hükümet için öncelikli hedef. Hükümet geçtiğimiz dönemde büyüme politikasını izlerken en dikkat çekici gelişme Merkez Bankası'nın para politikasını değiştirmesi oldu. Hedefler bazında istenen seviyeler olmasa da belli bir başarı var. Mesela cari açıkta sırf cari açık hedeflenseydi, büyüme daha aşağı çekilseydi geçtiğimiz sene o konudaki başarı çok daha erken elde edilebilirdi. Hayır öyle olmadı cari açığın GSMH'ye oranı yüzde 6.5'tan yüzed 10'a kadar çıktı. Son kasım ayından son sonra cari açıkta belli bir düşüş var. Düşüş ilk altı ayda hızlanacak ama 77 mliyar dolardan 60-65 milyar dolar aralığında bir yere gerileyecek. Türkiye için yeterli değil.
SEPET BEKLENTİSİ 2.13
Yıl sonuna kadar dövizde nasıl bir seyir bekliyorsunuz?
Parite çok hareketli. Sepet olarak bakarsak MB sepetin enflasyon açısından bir daha 2.20'lere ulaşmasına ve geçmesine izin vermek istemeyecek. Şu anda 2.03'ler civarında. Bunun altına da indiğinde tekrar değerlenme sürecine girilecek. Bu da istenmiyor. Dolayısıyla 2 ile 2.1 ile sepet seviyesinde tutmaya çalışacaktır. Bunlar enflasyonu düşürmesine yarayacak cari açığı daha da körüklemeyecek seviyeler. Sene sonu sepet beklentimi 2.13 olarak koydum.
Krediyle tüketim avantajlı değil
Ekonomist olarak ev ekonomisini idare etmeye ilişkin tüyolarınız var mı?
Bu sene faizlerin geçen seneye göre nispeten yüksek seyredeceği, kredi artış hızının hala yavaş tutulmaya çalışıldığı bir dönem. Türk tüketicisi geçtiğimiz on yıllarla karşılaştırdığı için reel faiz oranı 1 mi olmuş, 6'ya mı çıkmış çok önem vermiyor. Bu yıl krediyle tüketmek çok avantajlı olmayabilir. Acil ihtiyaçlar yoksa biraz bekleyip oradan faydalanıp daha sonra tüketime dönmek daha karlı olacak diye düşünüyorum.
Semt pazarları hayali!
Alışveriş kriterleriniz?
Çok dolaşarak alışveriş yapan bir insan değilim. Hem zaman sorunu hem de insan belli bir yaşa gelince ne istediğini biliyor. Ama tabii indirim dönemlerinden alışveriş yapmayı, gıda konusunda ise kalite ve fiyatın mantıklı bir kombinasyonda olduğu yerlerden alışverişi tercih ediyorum. Keşke zamanım olsa da semt pazarlarına uğrayabilsem diye hayal kuruyorum. Hem daha keyifli hem daha taze hem de fiyatların daha güzel olduğu yerler.