Kara Perşembe’nin sorumlusu bulundu

Melis Şenerdem Global Piyasalar 6 Mayıs tarihinde ABD borsalarına bir anda yüzde 9'a varan düşüşler yaşatan ve tarihe yeni bir "Kara Perşembe" olarak geçen olayın ardında ne ünlü spekülatörler, ne de dev hedge fonlar çıktı. Olayın sorumlusu, 1937 yılında eski bir Wall Street Journal muhabiriyle Birinci Dünya Savaşı gazisi bir Kanadalı'nın kurduğu Waddell & Reed adlı fon yönetim şirketi olarak gösteriliyor. Reuters haber ajansının bildirdiğine göre satış paniğini tetikleyen hareketi başlatan, Waddell & Reed'in e-mini sözleşmeler olarak bilinen vadeli işlem kağıtlarında 20 dakikada 75 bin adet alım-satım yapması oldu. Piyasalarda yarım saat gibi kısa bir sürede 1 trilyon doları buharlaştıran işlemlerde Waddell'in rolü olduğuna ilişkin bilgi, olayı soruşturan Chicago Vadeli İşlemler Borsası'nın (CME) bazı iç yazışmalarında yer aldı. 75 bin işlem yaptı Bu belgelere göre Waddell'in yanı sıra e-mini satışı yapan kurumlar arasında yatırımcıları yanlış yönlendirdiği gerekçesiyle dava açılan Goldman Sachs, JPMorgan, Jump Trading, Interactive Brokers ve Citadel Group da yer alıyor. 20 dakikada toplam 842 bin 514 sözleşmenin el değiştirdiğini tespit eden CME, Waddell'in tam olarak hangi fiyattan ne alıp sattığını açıklamadı ancak 75 bin sözleşmede işlem yaptığını belirtti. Hisse fiyatlarının çakılmasında e-mini sözleşmelerin doğrudan etkisinin ne olduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak denetleyici kurumlar vadeli sözleşmelerin spot piyasadaki düşüşten önce aşağı yönlü harekete geçtiğini, bunun domino etkisi yaratmış olabileceğini söylüyor. ‘Bizde para kaybettik’ ABD'deki Emtia ve Vadeli İşlem Komisyonu Başkanı Gary Gensler, salı günü borsadaki çöküşle ilgili Kongre'ye verdiği ifadede satış paniğinin yaşandığı sırada yapılan e-mini işlemlerinin hacminin yüzde 9'unu oluşturan bir satış emri tespit ettiklerini açıklamıştı. Kansas merkezli Waddell, yaptığı yazılı bir açıklamada 6 Mayıs'taki çöküşte kendilerinin de zarara uğradığını belirtti. Şirketin vadeli endeks işlemlerini "fon yatırımcılarını aşağı yönlü risklerden korumak için" kullandığı belirtilirken, 6 Mayıs'ta da bu amaçla bazı işlemler yapıldığı vurgulandı. Waddell o gün sattığı sözleşmelerin temsili değerinin 4.2 milyar dolar olduğu bilgisini de verdi. Ancak söz konusu kağıtlar için ne kadar ödediğini açıklamadı. E-mini sözleşme nedir? E-miniler endeks vadeli işlem sözleşmesi. Dünyadaki en likit vadeli işlemlerden biri olarak biliniyor. Dayanak varlığı ABD'de piyasa değeri en yüksek 500 şirketin yer aldığı S&P500 endeksi. Sözleşmelerin değeri, endeksin gelecekteki seyri hakkında da yatırımcılara fikir veriyor. Alım satım işlemleri CME'de yapılıyor. ABD askerleri için erzak yardımı topladı 1937'de Kansas'ta kurulan Waddell & Reed, ABD'nin en eski menkul kıymet yatırım fonlarından. Şirketin kurucuları ise eski bir Wall Street Journal muhabiri olan, daha sonra ise Wall Street'te broker'lık yapan Chauncey Waddell ile Birinci Dünya Savaşı gazisi ve Kanada vatandaşı Cameron Reed. 2007'de kuruluşunun 70. yılı etkinliklerinde Waddell & Reed halktan ordunun yurtdışında görev yapan askerlere gönderilecek erzak paketleri için 400 bin dolar topladı. Mart sonunda şirketin yönettiği varlıkların değeri 74.2 milyar dolardı. Şirketin internet sitesinde Waddell'in "yatırım kültürü"nün yaratıcısı olarak anılan CEO’su, 66 yaşındaki Henry J. Herrmann, 1971 yılından beri Waddell için çalışıyor. Herrmann, Waddell'deki kariyerine kıdemli yatırım analisti olarak başlamıştı. Businessweek dergisine göre Herrmann'ın yıllık maaşı 1 milyon dolar. Ayrıca yöneticiye yılda 1 milyon dolar da ek ödeme yapılıyor. Herrmann, New York Üniversitesi'nde finans alanında eğitim aldı. MİLLİYET