Kakao fiyatları çakılıyor, çikolata ucuzlamıyor

Geçtiğimiz yıl yaşanan tarihi yükselişin ardından kakao fiyatları bu yıl sert bir geri çekilmeye hazırlanıyor. Küresel piyasalarda kakao, 1960’tan bu yana kaydedilen en büyük yıllık düşüşe doğru ilerlerken, bu gerilemenin market raflarındaki çikolata fiyatlarına kısa vadede yansıması beklenmiyor.

Bloomberg’in haberine göre uzmanlar, kakao fiyatlarındaki düşüşün tüketiciye yansımasının en erken 2026 yılının ikinci yarısını bulabileceğine dikkat çekiyor. Hatta mevcut koşullar altında bu tarihin bile kesin olmadığı vurgulanıyor.

Rekor yükselişin ardından sert geri çekilme

Dünya kakao arzının yarısından fazlasını karşılayan Fildişi Sahili ve Gana’da geçtiğimiz yıl yaşanan hastalıklar ve olumsuz hava koşulları, küresel üretimi ciddi şekilde baskılamıştı. Bu gelişmelerin etkisiyle kakao fiyatları ton başına yaklaşık 13 bin dolarla tarihi zirvesini görmüştü.

Ancak bu yıl hasat beklentilerinin iyileşmesi, talebin zayıflaması ve kalıcı bir arz krizine ilişkin endişelerin azalmasıyla birlikte fiyatlar sert düşüşe geçti. Kakao fiyatları yıl genelinde yaklaşık yüzde 50 gerilerken, bu düşüş son 60 yılı aşkın sürede kaydedilen en sert yıllık gerileme olarak kayıtlara geçmeye aday görünüyor.

Ucuzlayan kakao neden raflara yansımıyor?

Kakao fiyatlarındaki bu sert düşüşe rağmen çikolata fiyatlarının düşmemesinin arkasında sektörün yapısal sorunları bulunuyor. Uzmanlara göre üreticiler hâlâ yüksek maliyetli dönemlerde alınan stokları tüketiyor ve bu durum fiyat indirimlerinin önündeki en büyük engel olarak öne çıkıyor.

Marex Group’tan Jonathan Parkman, çikolata sektörünün şu anda hâlâ “yüksek ve acı verici” maliyetlerle çalıştığını ve bu sürecin kısa sürede aşılmasının mümkün görünmediğini belirtiyor. Parkman’a göre fiyatların tüketiciye yansıması için sektörün bu pahalı stok döngüsünü tamamlaması gerekiyor.

Lambertz örneği sürecin neden uzadığını gösteriyor

Almanya’nın en köklü şekerleme üreticilerinden Lambertz, fiyatların zirvede olduğu dönemde yaptığı alımlarla neredeyse 2026 ortasına kadar yetecek kakao stokuna sahip olduğunu açıklıyor. Bu durum, kakao fiyatlarındaki düşüşün neden hemen raflara yansımadığını somut biçimde ortaya koyuyor.

Sektör genelinde benzer bir tablo söz konusu. Şirketler, yüksek maliyetli stokları tüketmeden fiyat indirimi yapmanın kârlılığı daha da zayıflatacağını düşünüyor.

Fiyat şoku sektörde kalıcı izler bıraktı

Geçtiğimiz yıl yaşanan fiyat patlaması, yalnızca fiyat artışlarına değil, ürün içeriklerinde kalıcı değişikliklere de yol açtı. Büyük gıda şirketlerinden küçük butik üreticilere kadar pek çok firma, artan maliyetlere karşı reçeteleri yeniden düzenlemek zorunda kaldı.

Bu süreçte bazı üreticiler kakao oranını düşürürken, bazıları porsiyonları küçülttü. Almanya’da Milka çikolatalarının gramajı yaklaşık yüzde 10 azaltılırken, fiyatların yüzde 25 civarında artırılması dikkat çekti. İngiltere’de ise Nestle’nin Toffee Crisp’i ve McVitie’s Penguins gibi ürünler, kakao yağı yerine daha ucuz bitkisel yağlar kullanıldığı için artık “çikolata” tanımının dışında kalıyor.

Uzmanlar, bu tür reçete değişikliklerinin geri alınmasının zor olduğunu ve fiyatlar düşse bile ürün içeriklerinin eski haline dönmeyebileceğini belirtiyor.

Üreticiler temkinli, piyasa oynaklığı sürüyor

Dünyanın önde gelen çikolata üreticileri, kakao piyasasındaki yüksek oynaklık nedeniyle fiyatlara ilişkin net mesajlar vermekten kaçınıyor. Kasım ayında New York’ta kakao fiyatları ton başına 5 bin doların altına gerilese de son dönemde 6 bin dolar seviyesinde dalgalanıyor.

Öte yandan Batı Afrika’daki arz koşulları hâlâ kırılganlığını koruyor. Bölgedeki küçük ölçekli çiftçilerin gübreye, hastalıklara dayanıklı fidanlara ve iklim değişikliğiyle mücadelede kullanılacak ekipmanlara erişimi sınırlı. Bu durum, uzun vadede arz risklerinin tamamen ortadan kalkmadığına işaret ediyor.

Çikolata ne zaman yeniden “ulaşılabilir” olacak?

Uzmanlara göre kakao fiyatlarındaki düşüşün çikolata fiyatlarına yansıması için en erken tarih 2026’nın ikinci yarısı olarak öne çıkıyor. Ancak sektörün yaşadığı yapısal dönüşüm, reçete değişiklikleri ve yüksek maliyetli stoklar dikkate alındığında, çikolatanın kısa vadede yeniden “uygun fiyatlı” bir keyif haline gelmesi zor görünüyor.

Artan et, kahve ve diğer temel gıda fiyatlarıyla bütçesi zorlanan tüketiciler için çikolata, bir süre daha pahalı bir alışkanlık olmaya devam edecek.

Çikolatanın tadı kaçtı

Çikolata devi davalık oldu: Gramaj küçüldü, fiyat büyüdü

Euro kuruna revize: İlaç fiyatlarına zam geldi

2026’da petrol fiyatları ve üretimde çifte baskı!

İndirimler tabelaya yansıdı: İşte güncel akaryakıt fiyatları

Ekmek ve simit fiyatlarına yeni formül: Uzlaşma Komisyonu geliyor