Kahinlerin tahminleri artık çıkmıyor

ABD'de emlak sektöründe patlak veren ve kısa sürede tüm dünyayı saran ekonomik kriz daha önce adı sanı duyulmamış pek çok ekonomist, gazeteci ve finansçıyı da ünlü yaptı. Hatta bu isimler uzman, kahin, sarışın bomba gibi sıfatlara layık görüldü, ağızlarından çıkan her söz büyük bir dikkatle değerlendirildi. Krizin gidişatı, hangi hisselerin kazandıracağı, hangi ülke endekslerinin ya da para birimlerinin yatırımcıyı uçuracağı yönünde yorum yapan binlerce kişinin arasından öne çıkan 3 önemli isim var: Nouriel Roubini, Meredith Whitney, Jim Cramer. Krizin popstarları olarak nitelendirilebilecek bu isimler neredeyse her gün yaptıkları değerlendirmelerin bir kısmında haklı çıkarak yatırımcılara kazandırırken bazı yorumları ise gerçekleşmekten çok uzak kaldı. Tahminleri yanlış çıktıkça bu ün yapan isimler eleştirilmeye başlandı. Çünkü artık kurumlar ve veriler konuşuluyor. ING'den Goldman Sachs'a pek çok banka ve finans kuruluşunun hazırladığı raporlar daha az sansasyonel ve daha güvenilir bulunurken krizde starlaşan ekonomistlerin şöhretlerini korumak için tahminlerinde uçtukları düşünülüyor. Roubini kahin oldu New York Üniversitesi Nouriel Roubini ilk olarak 2005 yılında subprime mortgage kredilerinde şişme olduğu ve bu balonun patlayabileceği yönünde yorumlar yapmıştı. Gerçekten de 2 yıl sonra balon patladı önce ABD sonra dünya büyük bir ekonomik krize sürüklendi, bankalar battı, şirket iflasları yaşandı. Bunun sonucunda da Roubini, 2007 yılında "Krizde dibi görmeye 12 basamak kaldı" demiş, gerçekten de bir yıl sonra 12 basamağın 10'u çökmüş, Roubini "kriz kahini" lakabına layık görülmüştü. Ancak Roubini, bu yıl küresel piyasalarda mart ayında yaşanan dipten sonra başlayan ralli ile ilgili yaptığı yorumlarda en büyük yanılgılarını yaşayınca ağır eleştiriler almaya başladı. Roubini, Dow Jones endeksi 6 bin 469 puanla dibe vurduğunda yüzde 12'lik bir düşüşün daha geleceğini söylemiş, ancak düşüş bir yana haziran ortasına kadar endekste kesintisiz sayılabilecek bir yükseliş gerçekleşmişti. Nisan ayı sonunda, endeks 7 bin 800 puan seviyelerindeyken piyasaların mart diplerini test edeceğini öngören Roubini bu tahmininde de yanıldı zira Dow Jones o günden 5 ay sonra 10 bin puanın üzerine çıktı. Ayrıca Roubini, hafta başında ABD'de Ulusal Enflasyon Birliği tarafından enflasyon ve deflasyonun ne anlama geldiğini bilmemekle suçlandı. Ancak Roubini krizde sahip olduğu ünü kısa zamanda nakde çevirdi. Bugün dünyanın dört bir yanında kriz temalı konferansların aranan ismi oldu, konferans başına binlerce dolar kazanıyor. Üstelik sosyal paylaşım ağı Facebook'ta birbirinden güzel genç kızlarla partilerde çektirdiği fotoğrafları yayınlayan Roubini, ününün tadını çıkarıyor. Sarışın bomba Whitney Kriz sürecinde yaptığı analizle hayatı değişen bir diğer isim ise 39 yaşındaki analist Meredith Whitney. Whitney, 31 Ekim 2007'de Oppenheimer & Co'da çalışırken yazdığı Citigroup raporu ile tanındı. Bugün finans sektöründe bir "efsane" olarak nitelendirilen bu raporda Whitney, Citigroup'un dağıtacağı temettü miktarının karını aştığına dikkat çekmiş, bankanın yatırımcılarına, müşterilerinden aldığından fazla ve hızlı para verdiğini belirtmişti. Whitney'nin bu açıklamayı yaptığı gün Citibank'ın piyasa değeri 15 milyar dolar eridi. 1 Kasım 2007'de ABD borsalarından 369 milyar dolar buhar olup uçtu. Whitney bu yıl da 13 Temmuz'da CNBC'de bir programa katılarak Goldman Sachs ve Bank of America hisselerinin alım için en uygun zamanında olduğunu söylemiş, Dow Jones günü yüzde 2'nin üzerinde kazançla kapatmış, Goldman Sachs'ın hisseleri yüzde 5,3, Bank of America ise yüzde 9,3 yükselmişti. Ancak Whitney'nin "banka hisseleri kısa vadede yüzde 15 yükselir" tahmini yatırımcıyı hayal kırıklığına uğratınca sözleri daha sonra dikkate alınmadı, bu hafta başında hisselerin çok değerli olduğu ve düşüşe geçeceği uyarısına ise dönüp de bakan olmadı. Bilgi eğlendiricisi Cramer CNBC'nin Mad Money programının yapımcısı ve eski hedge fon yöneticisi Jim Cramer'ın da yıldızı krizde parladı. "Bilgi verirken eğlendiren" anlamına gelen "infotainer" lakabı verilen Cramer, daha çok hisse önerileri ile tanınıyor. Önerdiği hisselerin yüzde 40'a varan, hatta kimi zaman bu oranı da aşan getiriler sağladığını iddia eden Cramer'ın çok zaman yanıldığı belirtiliyor. Cramer'a yapılan en büyük eleştiri ise hesaplamaları yanlış yaptığı ve yatırımcıyı yanılttığı yönünde. Hatta Cramer'ın tavsiyelerini izleyenlerin martta başlayan piyasa rallisini kaçırdığı, zaten yaptığı tahminlerin hep yüzde 50 olasılık taşıdığı, böylece de kendisini garantiye aldığı iddia ediliyor.ASLI TEKİNAY- REFERANS