Japonya'dan piyasalara 161 milyar $'lık destek

Küresel gevşek para politikasında gelişmekte olan piyasaların başlattığı ayrışma oyununa büyükler de dahil oldu. Krizden çıktı çıkacak derken gevşek para politikasına ne zaman son vereceği merak edilen Japonya'da dün merkez bankası süpriz bir toplantı gerçekleştirdi. Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) acil toplantısı sonunda ise piyasaya 116 milyar dolar (10 trilyon yen) daha yeni para enjekte edilmesi kararı alındı. 10 yıl önce girdiği deflasyon sarmalına yeniden yakalanmaktan ve kaydedilen iyileşmeyi kaybetmekten korkan BoJ, ticari bankalara kısa vadeli kredi sağlayacağını duyurdu. Alınan karar göre BoJ, paraya ihtiyaç duyan ticari bankalara yüzde 0,1 faiz üzerinden 3 ay vadeli kredi dağıtmaya başlayacak. Bankalar bu kredi programından yararlanmak için Japon devlet tahvillerini, şirket tahvillerini ve ticari tahvilleri teminat olarak gösterebilecek. Ayrıca toplantıda alınan bir başka karar göre de merkez bankası aylık 1,8 trilyon yen devlet tahvili alımlarına da devam etme kararı aldı. BoJ'un yeni likidite programı haberi sonrasında yen dolar karşısında son 1 ayın en yüksek seviyesine fırladı, Japon Borsası ise yüzde 2,4 ralli yaptı. Oysaki daha bir ay önce BoJ yüzde 0,1 seviyesinde olan faizini değiştirmese de tahvil programlarını sona erdireceğini açıklamış ve gevşek para politikasından çıkma sinyali vermişti. Ancak bu süpriz likidite enjeksiyonu ABD'den sonra Japonya için de daha tehlikenin geçmediğini ortaya koyuyor. Nitekim son bir haftadır Dubai'de patlak veren borç krizi yüzünden piyasalarda yaşanan panik de, bir çok uzmana göre küresel ekonominin temellerinde halen sorun olduğunun kanıtı. Enflasyondaki rekor düşüş merkezi korkuttu BoJ'un bu son kararında ise son dönemde fiyatlarda görülen hızlı düşüş ve yenin dolar karşısında son 14 yılın en yüksek seviyesine fırlaması etkili oldu. Japonya'da gıda fiyatlarının dışarıda tutulduğu çekirdek enflasyon ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 2,2 gerileyerek rekor bir düşüş kaydetmişti. Enflasyondaki bu aşırı düşüş sonrası ise 20 Kasım'da Japon hükümeti son 3 yıl içinde ilk kez deflasyonda olduklarını açıklamıştı. Bu tabloya bakan merkez bankası ekonominin yeniden deflasyon sarmalına girmesine izin vermeden duruma el koydu. Hükümet de merkez bankasının bu duruma müdahale etmesi gerektiği yönünde bastırmaya başlayınca yeni likidite programı açıklandı. Deflasyon, borçların göreceli olarak artmasına neden olduğu için şirketlerin kar marjlarını eritiyor, sermaye yatırımları ile tüketici harcamalarını olumsuz etkiliyor, dolayısıyla da ekonomik büyümeyi baltalama riski taşıyor. Avustralya üçüncü kez faiz artırdı 1990'ların sonunda izlediği sıfır faiz politikası sonrası 10 yıl süren bir deflasyon sürecine sürüklenen Japonya'nın bu krizde atacağı hamleler ise Avrupa ve ABD gibi büyük ekonomilerin merkez bankaları tarafından yakından takip ediliyor. Japonya'nın gevşek para politikasını devam ettirme yönünde aldığı bu kararla başını İsrail'in çektiği sıkı para politikasına dönüşte başlayan ayrışma iyice derinleşmiş oldu. Özellikle Japonya'nın bu son hamlesinin ardından küresel merkez bankaları arasında gevşek para politikasına karşı koordineli bir tavır izlenmeyeceği de ortaya çıktı. Çünkü aynı saatler içerisinde Avustralya da üçüncü faiz artırımına gitti ve çeyrek puanlık artırımla faizini yüzde 3,75'e yükseltti. Kısacası krizin en kötü zamanlarında el ele veren, birbirini takip ederek hareket eden merkez bankaları krizden çıkışta ayrı yollara sapmaya başladı. Küresel gevşek para politikasında derinleşmeye başlayan ayrışma ise sıcak paranın önümüzdeki dönemde yönünü belirleyecek. Özellikle ABD, İngiltere ve Japonya gibi büyük ekonomilerinn gevşek para politikasını sürdürmesi sıcak parayı daha yüksek faiz bulabileceği yeni alanlara yöneltmeye devam edecek. Gelişenlerde de politikalar ayrıştı ABD Merkez Bankası (FED) faiz artırmamak konusunda son bir kaç aydır inat ediyor. Hatta ABD'nin sıfır faizde durma ısrarı küresel piyasalarda şimdiden yeni balonlar şişirmeye başladı bile. Sene başından beri gelişmekte olan piyasalara giren 60 milyar dolara yakın sıcak ve spekülatif paranın sebebi olarak da FED'in sıfır faiz politikasının yatırımcıyı yeni varlıklara yöneltmesi gösteriliyor. FED dışında İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) son para kurulu toplantısında aldığı kararlar da..... Ancak büyük ekonomiler gevşemek konusunda tereddüt ederken, denklemin diğer ucundaki gelişen piyasalar faiz politikalarında iyice ayrışmaya başladı bile. Bu ülkelerin başında ise İsrail, Avustralya, Norveç, Hindistan gibi ülkeler. Kriz sonrası dünyada ilk faiz artırımına giden İsrail şu ana kadar iki artırım yaparak gösterge faizini yüzde .. seviyesine yükseltti. Hatta üçüncü bir faiz artırımı ihtimali bile konuşuluyor. Ardından gelen Avustralya dün faizini yüzde 3,75'e çıkartırken, Norveç faizini yüzde 1,5'e çıkardı, Son olarak geçtiğimiz haftalarda Türkiye ile aynı sepette değerlendiren gelişmekte olan piyasalardan Brezilya da faiz artırımına gidince bu piyasalar arasında sıcak parayı kimin daha çok çekeceği tartışması ortaya çıktı. Faiz artırımlarına gidenlerin yanında ABD ve Japonya gibi çekimser kalanlar hatta daha çok gevşemeye izin verenler de hala var. Örneğin Rusya ve Macaristan bu ay içinde yeniden faiz indiren ülkelerden oldu. Şu anda İsrail'de faiz yüzde 1, Avustralya'da yüzde 3,75, Norveç'de yüzde 1,50. Brezilya yüzde 8,75, Hindistan yüzde 4,75, Güney Kore yüzde 2, Meksika yüzde 4,50 oranında. Referans