Japonya'daki küçük Fatsa

Yaşam kültürleri, örfleri, âdetleri iki zıt kutup gibi... Ama aralarındaki öyle bir çekim gücü var ki binlerce kilometre mesafeye rağmen kalpleri bir atıyor. Üzüntüleri, sevinçleri ortak. Japonya’yı sallayan deprem ve tsunami Ordu’nun ilçesi Fatsa’yı da vurdu. Fatsalılar gözleri televizyonda, kulakları telefonda, Japonya’da olup bitenleri takip etti. Kolay değil merkez nüfusu 60 bin olan ilçeden yaklaşık 5 bin kişi, onların çocukları, eşleri Japonya’da yaşıyor.
Küçük Fatsa doğdu
3 bine yakın Fatsalının mesken tuttuğu Nagoya şehrinin deprem bölgesine uzak olmasından dolayı gönüllerine su serpilse de akılları hâlâ Japonya’da... “Biz ekmeğimizi Japonya’da kazandık. Vefa borcumuz var” diyen Fatsalılar, bu zor günde Japonya’nın yanında olmak için radyasyona rağmen yeniden yola düşmeye hazırlanıyor.
Ordu’nun Fatsa ilçesinde kime sorsanız ailesinden en az biri Japonya’da yaşıyor ya da yaşadı. 1988 yılında hemşerileri Hayri Atılgan’ın önderliğinde iş imkânı nedeniyle Japonya yollarına düşen Fatsalılar, sanayi kenti Nagoya’da adeta küçük bir ‘Fatsa’ yarattı. Birçoğu Japonlarla evli.
700 bin dolar biriktirdik
İki kent öyle iç içe geçmiş ki ekonomileri bile paralel gidiyor. Çünkü Nagoya’da kazanılanlar Fatsa ekonomisine akıyor. Yatırımlar Fatsa’da yapılıyor, işler kuruluyor. İşte bu yüzden tıpkı deprem gibi ekonomik kriz de Fatsa’nın kalbini iki kere hoplattı.
“Fındık dalda tekleme, kız saçların ekleme, gidiyorum Ordu’dan, gelir diye bekleme”... Türküde olduğu gibi Japonya’ya giden dönmüyor, dönen de tekrar gitmek istiyor. Tıpkı uzun süre sonra geri dönen Sezgin Aydın gibi. Aydın, Japonya’da inşaat işleri ve halıcılık yaparken 9 kayınbiraderi de yanındaymış: “6 yılda hepimiz Fatsa’ya 700 bin dolara yakın para gönderdik. Kayınbiraderlerimin hâlâ birkaçı orada. Üç Japon gelinimiz var. Birisi burada inşaat işine girdi. Biri de kepçe ve inşaat makineleri alıp iş kurdu.”
Ailelere ayda 1500-2 bin dolar geliyor
15 yıl Nagoraya’da yaşadıktan sonra Fatsa’ya Japon eşiyle dönen Ekrem Özdeniz, Japonya’da deprem olduğu haberi geldiği anda Fatsa’da da panik yaşandığını anlatıyor: “Fatsa’da nereye baksan Japonya’da bir yakını olana rastlarsın. Orada anne baba bildiğimiz Japon dostlarımız var. Bir ekip olarak gitmeyi planlıyoruz. Çünkü Japonya’ya vefa borcumuz var.”
Japonya’dan kazandıklarıyla Fatsa’da büfe ve sayısal bayii sahibi olan Özdeniz, Japonya’daki Fatsalıların ailelerine ayda en az 1500-2 bin dolar gönderdiğini ifade ediyor: “Fatsa’daki birçok iş orada kazanılanlarla kuruldu. Kiminin ailesi, kirası çok iyi diye kepçe aldı, kimi dolmuş hattı.”
Ev yıkarak ayda 5 bin dolar kazanıyorlar
Japonya’da resmi rakamlara göre 8 bin Türk yaşıyor. Bunların yarısından fazlası Fatsalı.
Türkler ağırlıklı olarak ‘kaitai’ denilen ev yıkımı, otomobil parçalama işinde çalışıyor.
Ev yıkımı yapan bir kişi ayda ortalama 4-5 bin dolar kazanıyor.
Japon gelinler Türk yemeklerini öğreniyor
Nagoya Türk-Japon Derneği de iki kültürün kaynaşması için çalışıyor. Sürekli yemek kursları, dil kursları, özel organizasyonlar ve öğrenci değişim programları düzenleniyor. Açılan yemek kurslarına Japon gelinlerden büyük bir ilgi var.
Radyasyon artarsa çocukları getiririz
Fatsalılar depremin ardından radyasyon nedeniyle de kaygılı. Fatsa Esnaf ve Sanatkârlar Odası çalışanlarından Asiye Akar’ın da gözü kulağı Japonya’da... Eşinin kardeşi 15 yıldır Japonya’da yaşıyor ve orada evlenmiş:
“Depremi duyduğumuzda telefonlara sarıldık. Şimdi ise radyasyon riskinden dolayı endişeliyiz. İki çocukları var. Radyasyon riski artarsa çocukları buraya getirmeyi planlıyoruz. Onlar da çocukların eğitimlerini Türkiye’de yapmasını istiyor. Yatırımlarını da Fatsa’da yapıyorlar.”

SİBEL CİNGİ - RADİKAL