İşte Türkiye’nin ilk kredi notu hikayesi

Türkiye ilk kredi notunu ne zaman aldı? Aslında ilk kredi notunun S&P tarafından 1992 yılında verildiği bilinen istatistiki bir bilgi. Oysa bu tarih notun açıklanma tarihi. Türkiye aslında ilk notunu 1990 yılında aldı. Notun açıklanmasını ise o dönem Körfez Krizi ve ABD’nin Irak’a müdahalesi nedeniyle iki yıl beklemek zorunda kaldı. Neden mi? Gerisini, o dönem ilk kredi notu için kurulan ekipte yer alan Hazine Eski Müsteşarı ve CNBC-e yorumcusu Mahfi Eğilmez cnbce.com’a anlattı.
“ Türkiye asılında 1992’da değil not için girişimlerine 1989’da başladı. Türkiye 1980’lerin sonuna doğru uluslararası piyasa özellikle japon piyasasından borçlanmaya başlamıştı. Üstelik borçlanma miktarları artıyordu. Biz rahat rahat Japonya’dan borçlanıyorduk. Arada Avrupa piyasasından da borçlanıyorduk. İşte orada biz de ilk defa S&P diye bir şirket olduğunu öğrendik. Bu ülkeleri ve firmaları reytinge tabi tutarmış. Tabi bunu müşteriler istiyor. Bize müracaat ettiler. Ben o sırada hazinede kamu finansmanı genel müdürüydüm. Müracaat ettiler ve böyle bir raytingden geçirilmemiz gerektiğini söylediler. Bizde baktık kurallara bu gerçekten gerekiyor. Bunun üzerine çalışmalar başladı. 1990 yılında tamamlandı. Bir yandan da Moody’s ile de çalışmalar başladı. İşte o sırada New York’a gittik bir danışman tuttuk. O danışman sayesinde çalışmalar yürütüldü ben o sırada müsteşar yardımcılığına getirildim. Ve 1990 yıllarının sonlarına doğru reyting işlemi bitti. Notumuzu da söylediler bize. Fakat ilk kez not alan ülkeler bu notu ilk tahvil ihracında açıklayabiliyordu. Piyasaya girmeden açıklamıyorduk. 1990 yılında biz S&P’den “BBB” notu aldık. Moodys’den aslında “B-“ eksi b bekliyorduk o da “BBB” verdi.
IRAK SAVAŞI GECİKTİRDİ
Eğilmez, Türkiye’nin 1990 yılında aldığı notu neden 1992 yılında duyurduğunu şöyle açıkladı:
“Biz tam o sırada bunu açıklayacağız giricez, yani eylül gibi sonbahar gibi girmeyi düşünüyorduk Ağustos da Saddam Kuveyt’e girdi. Sonra tekrar bu olay olduktan sonra, körfez krizi oldu sonra biraz stabil oldu herşey, biz bu sefer 1991 in ilkbaharında çıkmayı planladık. Bu seferde Körfez savaşı çıktı. Biz bunu erteledik sonra ben yurt dışına gittim. 1992 yılında Türkiye bu reytingi kullanarak 200 milyon dolar Yankee bond piyasasına tahvil ihraç etti. İlk ihracı da budur. O zaman da not açıklandı. 1990 da not alındı 1992 de açıklandı. O yüksek notla 200 milyon dolar borçlanıldı.