İşletmeler daha zor kredi alıyor

Temmuz-Eylül 2011 döneminde, bankalar işletmelere kullandırdıkları standartları sıkılaştırırken, bireysel kredilere uyguladıkları standartları temelde aynı bıraktı.
Yılın son çeyrek dönemi için bankaların öngörüsü işletme ve konut kredilerinde standartların sıkılaştırılacağı, taşıt kredileri ile diğer bireysel kredilerde ise standartların değiştirilmeyeceği yönünde bulunuyor.
Merkez Bankasının, Banka Kredileri Eğilim Anketinin Temmuz-Eylül 2011 dönemi sonuçları açıklandı.
Ankete katılan bankaların net yüzde 16'sı genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uygulanan standartları sıkılaştırmaya devam ettiğini bildirirken, bu dönemde uzun vadeli krediler, standartların en fazla sıkılaştırıldığı kredi türü oldu. Standartları etkileyen faktörlerden sermaye yeterliliği ile ilgili kısıtların standartlar üzerindeki sıkılaştırıcı etkisi azaldı, rekabet baskısı ve risk algılamasına ilişkin faktörlerin etkisi güçlendi.
Genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler ve endüstri, firmalara ilişkin görünüm bu dönemde, bankaların standartları sıkılaştırmasının ardındaki temel faktörler oldu.
2011 yılının üçüncü çeyrek döneminde koşul ve kuralları sıkılaştırma yönündeki eğilimin önceki döneme göre zayıfladığı görülürken, bu dönemde bankalar teminat ihtiyacını, kredilerin vadesini ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjını sıkılaştırmaya devam etti. Ortalama krediler üzerindeki kar marjını ise önceki döneme göre gevşetti.
Bankalar, kredi talebindeki artışın devam etmesini bekliyor
Kredi talebi incelendiğinde, işletmelerin büyüklükleri açısından hem büyük hem de küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi talebinin bir önceki döneme göre arttığı, vade açısından ise işletmelerin kısa vadeli kredilere olan talebi artarken, uzun vadeli kredilere olan talepteki gerilemenin hızlanarak devam ettiği görüldü. Kredi talebi artışındaki en etkili faktörler olarak işletmelerin finansman ihtiyaçları ile satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar gösterildi. Bankalar, gelecek dönemde kredi talebindeki artışın devam etmesini bekliyor.
Tüketicilere kullandırılan krediler açısından bakıldığında, yılın üçüncü çeyrek döneminde ankete katılan bankaların bireysel kredilere uyguladıkları standartları değiştirmediği görüldü. 2011 yılının son çeyrek dönemi için bankaların net yüzde 6'sı konut kredilerine uygulanan standartların sıkılaştırılmasını beklerken, taşıt kredileri ve diğer bireysel krediler için bankaların beklentisi standartların değiştirilmeyeceği yönünde bulunuyor.
Bireysel kredilerde standartları değiştirmeyen bankalar, koşul ve kuralları taşıt kredilerinde temelde aynı bıraktı, konut kredileri ile diğer bireysel kredilerde ise önceki döneme göre sıkılaştırdı. Bu dönemde konut kredileri üzerinden alınan faiz dışındaki ücret ve komisyonlar en fazla sıkılaştırılan koşul oldu.
Bireysel kredilere olan talep, bankaların net yüzde 11'ine göre konut kredilerinde, net yüzde 9'una göre taşıt kredilerinde, net yüzde 17'sine göre ise diğer bireysel kredilerde önceki çeyrek döneme göre gerilemeye devam etti. Ankete katılan bankalara göre, konut ve taşıt kredilerinde finansman ihtiyaçlarına ilişkin faktörler, diğer bireysel kredilerde ise alternatif finansman kaynaklarının kullanımı talebin daralmasında etkili oldu. Yılın son çeyrek dönemi için bankaların net yüzde 15'i konut ve taşıt kredilerinde, net yüzde 30'u ise diğer bireysel kredilerde talebin artmasını bekliyor.