İrlanda'da ipotek krizi kapıda

 İrlanda'da, bankaları kurtarma operasyonunun ülkeyi iflasa sürüklemesinden kaygı duyan yatırımcıların devlet tahvillerini satmalarıyla doruğa çıkan krize, bu kez de konut ipoteklerinden gelen darbenin ekleneceği piyasalarda konuşuluyor.

Veriler, giderek artan oranda ipotek borçlusunun İrlanda da borçlarını ödeyemediklerini ortaya koyuyor. Haziran sonu itibariyle, ipotek borçlularından yüzde 4.6'sı en az 90 gün borçlarını geriden öderken, gelecek ay açıklanacak Eylül sonu verilerinde bu oranın daha da artması bekleniyor. Dokuz ay önce bu oran yüzde 3.3 düzeyindeydi.

İrlanda'da toplam konut ipotek kredileri, 2003 yılındaki 49 milyar eurodan Mart 2010'da 113 milyar euroya çıktı. Bu artışta bankaların özellikle ilk kez borçlanacaklara yönelik olaran kuralları gevşetmelerinin büyük rolü olduğu belirtiliyor.

İrlanda Ekonomik ve Sosyal Araştırma Enstitüsünden David Duffy'ye göre yıl sonunda 200 bin ipotek kredisiyle alınan konutun (toplam ipotekli konutların dörtte biri) değeri, fiyatların düşmesi sonucu, ipotek borcunun altına inecek. Duffy, fiyatların daha hızlı düşmesi halinde bu sayının 350 bine çıkabileceği uyarısında bulundu.

Bankacılık analisti Peter Matthews de, 2007'de zirve yapan İrlanda emlak balonu sırasında açılan kredilerden yüzde 10 ile 20'sinin zarar yazılabileceğini söyleyerek, "bu ufukta insanların kabul etmek istediğinden daha büyük bir sarsıntıyı gösteriyor," dedi.

İrlanda'da bankalar konusunda ortaya çıkan kaygılar sonucu İrlanda'da mali hisseler borsada yüzde yüzde 5.3 düştü. İrlanda'da en büyük ipotek kredisi portföyüne sahip bankalardan olan Bank of Ireland hisseleri de yüzde 5.6 geriledi.

Bu arada İrlanda'nın bankacılık kesimini kurtarma operasyonunun maliyeti nedeniyle borçlarını ödeyemeyecek duruma düşeceği kaygısıyla hazine tahvil faizleri artmaya devam ediyor. Avrupa Birliği Ekonomik ve Parasal Komisyonu başkanı Ollie Rehn, İrlanda'nın piyasada artan tahvil satışları sonrasında henüz kurtarılma için yardım istemediğini açıkladı.

İrlanda'nın devlet tahvilleri ile benzer Alman tahvilleri arasındaki fazia farkı 547 baz puanla rekor düzeye çıkarken, İrlanda tahvilleri CDS'leri de 606 baz puana yükseldi.

İrlanda'nın sorunları Euro bölgesinde yer alan Portekiz ve İspanya tahvillerini de etkiledi ve dün bu ülke CDS'leri de yükseldi.