İranlı bankalara ABD engeli

ABD, İran’ı köşeye sıkıştırmak için yaptırım paketi açarken, Türkiye’nin de başta Bank Mellat olmak üzere bazı İran bankalarının yeni yatırım yapmalarına onay vermediği ortaya çıktı. Bank Mellat’ın Türkiye’de kurmak istediği International Trade (ITF) Bank ve Pasargad Bankası, bürokrasi engeline takıldı.
İran’ın nükleer faaliyetlerini bahane ederek bu ülkeye karşı 2010’da yaptırım kararı alan ABD, Türkiye ile İran arasındaki bankacılık ilişkilerine ağır darbe vurdu. ABD hazinesinin 16 Ağustos 2010’da yayımladığı düzenlemenin ardından toplanan İran Yaptırımları Değerlendirme Toplantısı’nda, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Temsilcisi söz konusu düzenlenmenin İran ile finansal transferleri imkânsız hale getirdiğini ifade etti. Aynı toplantıda TBB temsilcisi 2007 yılından bu yana Türkiye’de yerleşik yabancı bankaların İran ile transfer işlemleri gerçekleştiremediğini, 2010 yılı İran yaptırımları ardından ise halihazırda tüm bankaların İran ile ilgili işlemler gerçekleştirmekten kaçındıklarını söyledi.
ABD bankalarının ise İran bankalarının para transferi ve diğer bankacılık enstrümanlarına aracılık edilmesinin tespiti halinde nezdlerindeki hesapların kapatılarak ilişkinin sonlandırılacağını Türk bankalarına ilettiği ifade edildi.
BDDK’dan Bank Mellat’a ret
Mevcut durumu değerlendiren bir kaynak, “Söz konusu baskı nedeniyle Türk bankaları İran’ın finansal kurumları ile temasa geçememekte ve İran pazarının sunduğu fırsatları değerlendirememektedir” diye konuştu.
ABD’nin yaptırım kararı Türkiye’de halen faaliyet gösteren Bank Mellat’ın yeni banka kurma hayalini de suya düşürdü. Bank Mellat, Türkiye’de kurmayı planladığı International Trade (ITF) Bank’ın başvuru dosyasını BDDK’ya verdi. Başvuruyu inceleyen BDDK, tespit ettiği eksiklikleri İran tarafına iletti. Banka yeniden müracaat etmesine karşın bu defa da başvuru belgelerinin geçerliliğini yitirdiği gerekçesiyle, BDDK tarafından kabul edilmedi ve güncel belgelerle tekrar başvurulması talep edildi. Pasargad Bankası’nın başvurusu ise 300 milyon dolarlık başlangıç sermayesi gösteremediği gerekçesiyle BDDK tarafından alınmadı. Başta Bank Mellat olmak üzere, iki ülke arasında karşılıklı kliring anlaşmasının tesisi ile bankacılık alanındaki sıkıntıların giderilebileceği gündeme geldi. Ancak gerek Türk bankaların ve finans kuruluşlarının endişelerinin gerekse belirli dönemlerde kliring hesaplarının mahsup ve tasfiye işlemlerinin getireceği sorunların söz konusu önerinin hayata geçirilmesine engel teşkil ettiği görüşü ağırlık kazandı.
ABD’nin kırmızı çizgisi çok
ABD İran yaptırım kararlarının 104. Bölümü “Belirli Transferleri Gerçekleştiren Kurumlara Yaptırımlar” başlığında kısıtlama getiriyor;
Yabancı finansal kurumun muhabir banka hesapları yoluyla ticaretin finansmanı konusunda herhangi bir işlem gerçekleştirmesi yasaklanabilir.
Hesaplar yoluyla gerçekleşen tüm transferlere engel olunabilir. Buna kişisel havaleler de dahildir.
Yabancı kuruluş tarafından gerçekleştirilecek transferlere mali kısıtlamalar getirilir.
Yabancı kuruluşun gerçekleştireceği tüm finansal işlemler için hesaplarının bulunduğu Amerikalı finansal kurumdan ön onay alması şartı getirilir.
Radikal