İran fitili ateşledi

Petrol fiyatlarında korkulan senaryonun ilk sahnesi dün çekildi. İran, İngiltere ve Fransa’ya petrol ithalatını durdurduğunu açıkladı. Böylece uluslararası borsalarda işlem gören brent petrol varil başına 121 doları görerek 8 ayın zirve noktasına oturdu. Uzmanlara göre bu çıkışın istikameti 150 dolar!
Bir süredir İran ve AB ülkeleri arasında gidip gelen “ithalat” tartışmasında ilk hareket İran’dan geldi. Nükleer programı durdurma çağrısı yapan AB ülkeleri daha önce “Aksi halde 1 Temmuz’da petrol alımını durdururuz” demişti. Ancak İran resti gördü ve bu konuda ilk adımı kendi atarak “Temmuzu beklemeyelim!” dedi. İran, İngiliz ve Fransız şirketlere petrol ihracatını durdurduğunu açıkladı. Gözü kulağı İran’ın hamlesinde olan petrol piyasası karar ile yerinden zıpladı. Londra’de işlem gören ve Türkiye’nin de kullandığı ham petrol kontratları yüzde 2’ye yakın artış ile 121 dolara çıktı. ABD petrolünün varil fiyatı ise 105 dolara çıktı.
500 milyon varil ne olacak?
Spekülasyonlara göre İran, aldığı kararı diğer AB ülkelerine de uyguladığı zaman elinde 500 milyon varil petrol kalacak. Bu durumda İran’ın iki seçeneği var. Birincisi stoklama, ikincisi üretimi azaltma. Her iki işlem de fiyatlara yukarı yönlü baskı yapacak. Diğer bir deyişle İran Petrol Bakanlığı’nın “150 doları bekleyin” tehdidi artık bir gerçeklik olmaya aday. Türkiye Merkez Bankası’nın petrolde beklentisi 2012 yılı için 110 dolar/varildi. Olası fark Türkiye için hesap edilmemiş enflasyon baskısı yaratabilir ve ödemeler dengesinde sıkıntıları doğurabilir. Ekonomistlerin “Petrolde her 10 dolarlık artış dünya ekonomisini yüzde 1 küçültür” formülü düşünülürse, İran bir elinde çakmak, bir elinde petrol varili ile global piyasalardaki “bahar havasını” kışa çevirebilir!
Çin’e ‘ucuz’dan petrol verecek
İran’ın AB’den oluşacak açığı Çin ile kapatması bekleniyor. Doğrulanmayan bir bilgiye göre İran, Çin’e piyasa fiyatının altında petrol satma vaadinde bulundu. Geçen hafta yapılan anlaşma ile iki ülke petrol ticaretini artırma kararı almıştı.
İran, petrol piyasası için ne demek?
OPEC’in 2. büyük ülkesi. Günde 4.5 milyon varil ihraç ediyor. Türkiye elindeki petrolün üçte birini İran’dan alıyor. Radikal