İKİ GÜNDE İKİ KAT KAZANDIRAN HİSSE
Krizin kahramanı ilan edilen Çin'in şirket hisselerine dün saldırıyaşandı. Borsaya yeni kote olan iki şirketin hisseleri kapış kapış gitti.
İlk günde iki kat kazandıran hisse
El değiştiren hisse senetleri tüm S&P 500 şirketlerini bile solladı. 45 milyar dolarlık yeni arz daha yolda.
Çin'in küresel krizin kahramanı olacağını düşünen yatırımcı, risk iştahının da iyice açıldığı bir dönemde Çin şirket hissesi avına çıktı. Halka ilk kez arz olan iki Çinli şirketin hisse senetleri kapış kapış gitti.
Çinli inşaat şirketi China State Construction Engineering (CSCE) ile çimento üreticisi BBMG dün Şanghay Borsası'ndaki ilk işlem gününde yüzde 90'a varan yükselişler yaşadı. CSCE 7.3 milyar dolarlık halka arzı ile son 16 ay içinde yapılan en büyük halka arz işlemine imza atarken, şirketin hisseleri ilk açılışta 6,70 yuandan kısa bir süre içinde 7,96 yuana fırladı.
Teklif fiyatı ise 4,18 yuan ile çok daha düşüktü. Böylece teklif fiyatına göre yüzde 90 yükseliş yaşandı. Şirketin toplam 3 milyar hisse senedi de bir gün içinde el değiştirdi. Bu rakam Standard & Poors 500 endeksinin tümünde izlenen hisse senetlerinin toplam el değiştirme miktarının 3 katı. Öğle saatlerinde hisse senetlerinin işlem hacmi ise 21 milyar 510 milyon yuana kadar ulaştı.
BBMG'nin hisse senetleri de ilk işlem gününde aşırı talep gördü. Hisse senedi başına halka arz fiyatı 6,38 Hong Kong Doları olan BBMG, açılışta 10,20 Hong Kong Doları'na kadar fırladı. 550 milyon BBMG hissesi el değiştirdi. Bu ilgi, yatırımcının Çin ekonomisinin dünyadaki tüm ekonomilerden daha hızlı iyileşeceğine inandığının bir işareti olarak algılanıyor.
Uzmanlara göre küresel yatırımcının Çin hisselerine olan bu aşırı ilgisi önümüzdeki dönemde yeni Çinli şirketlerin borsaya kote olmasını teşvik edebilir. Bloomberg'e konuşan BNP Paribas analistlerinden Dominic Chan'a göre önümüzdeki dönemde Çinli şirketler 45 milyar dolarlık halka arz daha gerçekleştirerek.
Bu rakam ise halka arz patlamasının yaşandığı 2006 yılını bile geride bırakacak. Çin hükümetinin Hong Kong borsasındaki Çinli hisse senetlerine yabancı yatırımcının oynamasını daha da kolaylaştıracak adımlar atması ise tam anlamıyla bir halka arz patlaması yaratabilir.
Manipülatif görünse de Pekin ses çıkarmıyor
Yıl sonuna doğru halka açılacak Çinli şirketler arasında 3 milyar dolarlık arz planı ile China Minsheng bankası, 2 milyar dolarlık planla Wynn Macau ve yaklaış miktarlardaki halka azr planı ile Las Vegas Sands isimli şirketler var.
ABD'li sigorta devi AIG'in Asya ayağı olan AIA'nın da 2010'un ilk çeyreğinde 8 milyar dolarlık ihraca gitmesi bekleniyor. Çin Tarım Bankası'nın da Hong Kong ve Şanghay borsalarında ayrı ayrı olmak üzere toplamda 35 milyar dolarlık bir halka arz planı var.
Uzmanlara göre Çin'de aşırı bir likidite fazlası var ve bu halka arzlara yerel yatırımcı da ilgi gösteriyor. Pekin yönetimi ise aynı zamanda manipülatif olarak da değerlendirilebilecek bu ilgiye şimdilik fazla ses çıkarmak istemiyor. Çünkü bir yandan küresel ekonomideki iyileşme dalgası ile oluşabilecek varlık balonlarını engellemek isteyen Pekin hükümeti, diğer yandan da baltayı taşa vurup yatırımcının iştahını kaçıracak kısıtlayıcı önlemler almaktan çekiniyor.
Sınırlama gelecek endişesi çıkışı sınırlayabilir
Aslında hisse senetlerine yapılan bu saldırı her zaman istikrarlı gitmeyebiliyor. Örneğin Şanghay Borsası'nda işlem gören ulaştırma şirketi Sichuan Expressway de hem yerli hem de yabancı yatırımcının ilgisi ile pazartesi günü halka arz fiyatının üç kat üzerine çıkmıştı. Ancak salı ve çarşamba günleri şirketin hisseleri yüzde 10 düşüş kaydetti ki, bu Şanghay borsasında bir hisse senedine tek bir seans içinde verilen maksimum hareket alanı oranı olarak biliniyor.
Şirketin Hong Kong borsasında işlem gören hisseleri de akabinde dün yüzde 0,3 düşüş gösterdi. Şirketlerin değer kaybetmesinde ise sermaye piyasalarını düzenleyici kurumların halka arzın ilk günü kazançlarına sınırlama getireceği beklentileri etkili oldu. Krizin ilk dönemlerinde düzenleyici kurumlar sermaye piyasalarında çalkantı olmaması için 9 ay boyunca ilk gün satışlarını durdurmuştu. Bu dönemde Çinli şirketlerin halka arzlarına olan talep de düşmüştü.
Çin ABD'den sonra iki numara olma yolunda
Hükümetin geçen sonbaharda 586 milyar dolarlık rekor teşvik paketi açıkladığı Çin'de Şanghay borsası da 2009 yılının başından bu yana yükselişte. İlk 6 aylık dönemde açılan risk iştahı ile yükseliş yüzde 85'i geçti.
Öte yandan dünya çapında bir çok ekonomi halen krizden çıkma savaşı verirken Çin sahnelere çok daha hızlı bir şekilde geri dönmeye başladı bile. Sene başından bu yana borsası yüzde 80'in üzerinde yükselen ve gelişmekte olan piyasalara akan 35,5 milyar dolarlık sıcak paranın büyük kısmını kapan Çin'de ekonomi ilk yarıda yüzde 7,9 büyüdü.
Ekonomistlerin beklentisi ise yüzde 4'lük bir büyüme yönündeydi. Bloomberg'e göre ise Çin bu büyüme hızı ile sene sonunda Japonya'yı da geçerek ABD'den sonra dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olacak. Öte yandan Çin Merkez Bankası dün yılın ikinci yarısında enflasyonun yeniden canlanabileceği yönünde uyarıda bulundu. Enflasyon artışı ise ekonomisindeki toparlanmaya rağmen bir çok ülke gibi Çin için de risk...