İhracatta Brexit etkisi görülecek

TÜİK’in açıkladığı verilere göre Mayıs ayında dış ticaret açığı 5,05 milyar dolar olarak beklentilere yakın gerçekleşti. Bizim beklentimiz de dış ticaret açığının hemen hemen bu seviyelerde gerçekleşmesiydi. Mayıs ayında dış ticaret açığı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26 azalırken; ihracat yüzde 10 artarak 12,14 milyar dolar; ithalat da yüzde 4 azalarak 17,19 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Ülke gruplarına göre incelediğimiz zaman; genelde ihracatımızın yüzde 40’ından fazlasını yaptığımız bölge olan Avrupa Birliği’nin payının yüzde 43’ten yüzde 49’a çıktığını görmekteyiz. Yani Mayıs ayında toplam ihracatımızın yarısını Avrupa’ya yapmışız. Avrupa Birliği’ne olan ihracat da yüzde 25 artmış. Tabii, en önemli ticari partnerimize olan ihracatın artması olumlu ancak, Brexit sonrasında bu görünüm negatife dönecektir. İngiltere’nin ihracatımızda payının artmakta olduğunu önceki analizlerimizde belirtmiştik. İngiltere, en çok ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ve İtalya’nın önünde ilk sıraya yerleşmiş. Brexit sonrasındaki konjonktürel değişimleri hesaba kattığımızda bu bizim için olumlu bir görünüme işaret etmiyor. İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkış sürecinde gerek İngiltere ekonomisinde, gerekse de Avrupa ekonomilerinde ekonomik büyümelerin aşağı doğru revize edilecek olması bu ülkelerdeki iç talebi olumsuz yönde etkileyecek. Bu da ihracatımıza azalma olarak yansıyacaktır.

İthalat bacağında ise tablo değişmedi. Çin toplam 2,04 milyar dolar tutar ile ithalatımızda ilk sırayı aldı. Onu Almanya ve Rusya izliyor. Sektörlere göre ithalatta da ara malı ithalatı, toplam ithalat içindeki önemini korumaktadır. Ancak Ocak – Mayıs dönemleri baz alındığında 2015’e göre toplam ihracatın içindeki yüzdesel payında 2,6 puanlık bir düşüş söz konusu olmuştur.

Ekonomimizin yapısı gereği ithalatta en önemli pay yine imalat sektörüne ait. İmalat sektörü içerisinde de yüzde 17’lik pay yüksek teknolojili ürünlere ait. Buna karşılık ihracat tarafında yüksek teknolojili ürün ihracatının toplam ihracat içerisinde sadece yüzde 3 gibi cüzzi bir payı olduğunu görüyoruz.

Rusya ile ilişkilerin düzelmesi bu ülkeye olan ihracatımıza olumlu etki yapacaktır. İsrail ile ilişkilerin normale dönmesinin de benzer bir etki yapmasını bekleyebiliriz. Bu konuda mevcut kısıtlamaların kaldırılmasının ardından görülecek etkileri yakından izleyeceğiz.

Mayıs ayı dış ticaret istatistikleri içinde önemli bir ayrıntı; ihracatın yıllık bazda artış gösterirken ithalatın azalmasıdır. Önceki aylarda ihracat ve ithalatın aynı anda arttığını ancak ithalatın daha hızlı azaldığını görürdük. Geçen yıl başlayan bu eğilimde, bu ayki verilere rağmen bir değişim yok. İhracat ve ithalattaki azalmalar fiyat düzeylerindeki değişimlerden kaynaklanmaktadır. Fiyat etkisi nedeniyle hem ihracat, hem de ithalat geriliyor. Enerji faturası da karşılaştırmalı dönemlerdeki fiyat değişimleri nedeniyle geriliyor ve bu faktörler de dış ticaret açığının azalmasını sağlıyor. Geçen yıl son çeyrekte net ihracatın büyümeye de olumlu katkı yaptığını görmüştük ancak 2016’nın ik çeyreğinde böyle bir eğilim söz konusu olmadı, çünkü çeyreklik bazda aradaki fark ihracatın aleyhine açıldı. Bütün bu veri ve faktörler kapsamında 2016 yılı için 63 milyar dolar olan dış ticaret açığı ve 33 milyar dolar olan cari açık beklentilerimizi koruyoruz.