Hollanda’nın el koyduğu Nexperia, Çin’de fişi çekti

Hollanda hükümetinin el koyduğu çip üreticisi Nexperia'nın, Çin'deki çalışanlarının sistem bağlantısını kestiği ve buradaki çalışanların maaşlarını ödemeyi durdurduğu bildirildi.

Ulusal basındaki haberlere göre, Nexperia, Çin biriminin müşterilerine bilgi notu gönderdi.

Şirketin Avrupa’daki merkezinin Çin'deki çalışanların sistem bilgisayarlarına erişimini kestiği ve maaş ödemelerini durdurduğu belirtilen notta, Çin biriminin, karar nedeniyle derin şaşkınlık ve hayal kırıklığı duyduğu aktarıldı. Bilgi notunda, birimin bir süredir "acımasız" bir baskı altında bulunduğu ve mevcut yönetimin şirketin Çin pazarını terk etme hazırlığında olduğunun anlaşıldığı kaydedildi.

Öte yandan, Nexperia'nın Çin biriminin, ülkedeki müşterilere hizmeti sürdürebilmek için kurtarma tedbirleri aldığı ve bu amaçla yerel tedarik zinciri oluşturduğu vurgulandı.

Hollanda hükümeti şirkete el koymuştu

Hollanda hükümeti, Çinli Wingtech Technology şirketinin 2019'da çoğunluk hissesini satın alarak hakim ortağı olduğu Nexperia'ya bu ayın başında el koyarak şirketin faaliyetlerini kontrol altını almıştı.

Şirketin Çinli Üst Yöneticisi (CEO) Cang Şüecıng görevden alınırken hükümet tarafından yönetime el koyma gerekçesi olarak, "ciddi yönetim sorunları ve bunlara ilişkin acil işaretler" gösterilmişti.

Hükümetten yapılan açıklamada, "Bu işaretler, Hollanda ve Avrupa topraklarında kritik teknolojilere yönelik bilgi birikimi ve üretim kapasitesinin sürekliliğini tehdit eder nitelikteydi. Bu kabiliyetlerin kaybedilmesi, Hollanda ve Avrupa'nın ekonomik güvenliği açısından risk oluşturabilirdi. Bu karar, Nexperia tarafından üretilen malların, acil bir durumda kullanılamaz hale gelmesini önlemeyi amaçlıyor." ifadeleri kullanılmıştı.

Nexperia'nın eski CEO'su Frans Scheper, Hollanda hükümetinin, şirketin Avrupa'daki çip üretimini Çin'e taşıyacağı endişesi ile kıtadaki operasyonlara el koyma yoluna gittiği yorumunu yapmıştı.

Hollanda'nın adımı, ABD'nin ihracat kontrolü düzenlemesinin ardından geldi

Hollanda hükümetinin adımı, ABD'nin ihracat kontrolü uygulanan "Varlık Listesi"ndeki şirketlerin "yüzde 50 ortak olduğu" iştirakleri de kontrol kapsamına alma kararının ardından geldi.

Wingtech, Aralık 2024'te Washington yönetimi tarafından Varlık Listesi'ne almıştı.

Hollanda hükümeti, kuralın yürürlüğe girdiği 30 Eylül'den bir gün sonra şirkete geçici kontrol tedbirleri uygulayacağını bildirmiş, ardından şirket yönetime tamamen el koymuştu.

Hollanda menşeli şirket, Tesla ve Apple gibi elektrikli araçlar ve tüketici elektroniği alanındaki büyük şirketlerin kilit tedarikçilerinden biri olarak biliniyor.

Çip ve yazılım gerilimi

ABD'nin eski Başkanı Joe Biden'ın liderliğindeki hükümet, ulusal güvenliği tehdit edebilecek kilit teknolojilerin transferini önlemeyi, Çin ile rekabet stratejisinin merkezine koymuştu.

Biden'ın onayıyla 10 Ağustos 2022'de yürürlüğe giren Çip ve Bilim Yasası, Çinli üreticilerin ileri çip teknolojilerine erişimine getirdiği kısıtlamalarla Washington'ın, Çin'in bu sektördeki teknolojik kabiliyetine set çekme niyetini ortaya koymuştu.

ABD Ticaret Bakanlığına bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu (BIS), 7 Ekim 2022'de aralarında Çin'in büyük hafıza çipi üreticisi Yangzte Memory Technologies ve önemli yarı iletken donanım üreticisi Naura Technology Group'un bulunduğu 31 şirket ve kurumun İhracat Kontrol Listesi'ne alındığını bildirmişti.

Öte yandan Biden, ihracat kısıtlamalarına ek olarak, 10 Ağustos 2023'te Çip ve Bilim Yasası'nın kabulünün yıl dönümünde imzaladığı Başkanlık kararnamesiyle, yarı iletkenler ve mikro-elektronik, kuantum bilgi teknolojileri ile yapay zeka sistemlerinin olduğu üç kritik teknoloji alanında Amerikan şirketlerinin Çin'de girişim sermayesi ve hisse ortaklığı yatırımları yapmasına kısıtlama getirmişti.
Biden yönetimi, son olarak 2 Aralık 2024'te 24 tür çip üretim donanımı ile yarı iletkenlerin geliştirilmesinde kullanılan 3 kategorideki yazılıma Çin'e ihracat kısıtlaması getirildiğini bildirmişti.

Biden'ın ardından bu yılın başında yeniden iktidara gelen Trump yönetimi, önceki yönetimin Çin'e yönelik çip kısıtlamalarını korumuş, diğer taraftan yapay zeka çiplerinin ihracatına kontrol getirmiş, çip tasarımında kullanılan yazılımların Çin'e satışını durdurmuştu.

Hollanda, Çinli çip devine el koydu

ABD'den çip üreticisi TSMC'ye engel

ABD, Çin’e çip ihracatındaki boşluğu kapattı