Hisseler mi pahalı endeks mi düşük?

Bilindiği gibi İMKB global kriz öncesinde 15.10.2007 tarihinde 58.000 ile son zirvesini yapmış ve daha sonra Abd'de mortgage krizi ile birlikte birçok banka ve finans kuruluşunun batması veya daha sonra bazılarının hükümetçe kurtarılmalarına rağmen krizin son aşamasında 2008 eylül ayında Lehman'ın iflası ile daha büyük bir krizin etkisi ile tüm dünyada borsalar çökmeye başlamış ve sonrasında Obama'nın başa geçmesi ile bir ekonomik program uygulanarak Fed piyasalara trilyon dolarlık nakit vermeye başlayarak özellikle banka-finans şirketlerinde olası büyük çöküşün durdurulmasına çalışmıştır.Şu anda gelinen nokta abd'de üretim ve tüketimin fazla olumluya dönmediği,işsizliğin %9'lar üzerine çıktığı,kurtarılıp ,basılan dolarlarla desteklenmiş finans şirketlerinin hala riskli konumda olduğu bir genel yapı sürmektedir.Buna karşın yeni yılda Fed'in destekleri yavaş yavaş geri çekeceği dillendirilmekte,faizlerin de artma yönünde eğilime girmesi olasılığı ile de dünyada yeni bir ikinci bir dip dalga ihtimali piyasaları düşündürmektedir.Bu arada İsrail-iran olası bir sıcak çatışma olasılığı ise muhtemel dip dalga oluşumunu daha önceye de alabilir görünümdedir. İstanbul'daki son imf-dünya bankası toplantısı açıklamaları da henüz bu global krizin bitmediği ve tekrarlayabileceği mesajlarıyla dikkatleri çekmektedir.Hala Abd'de sorunlu yüzlerce bankanın olduğunu ve bunların yakın süreçte batma sorunuyla karşılaşabileceği de Abd'li birçok analist tarafından dillendirilmektedir.Öyleyse Fed'in finans kesimine sağladığı desteğin reel sektöre değil de borsalarda regülasyona,hisse senetlerine yönelmesiyle başta Abd borsaları olmak üzere tüm dünyada borsalarda hızlı yükselmelere neden olmuştur.Bu durum yatırımlara yönelinmediğinden yani sadece kağıt fiyatlarıyla ticaret yapıldığından üretimin,imalatın artmadığı ve harcama yapacak kesimlerin(halkların)gelirlerinin artmadığından dolayı(işsizlik artmış,üretim gerilemiş,şirketler iflası artmış,ayakta kalan şirketlerde ise ciro ve karlar gerilemiş,borçların seviyesi ise stok devir hızları artmadığından düşürülemediğinden borçlar riskli hale gelmiş,hane başı borçlar artmış,bankaların takipteki alacakları da çoğu ülkede başta bizde olmak üzere yükselmiştir)reel piyasalar durgunluktan çıkamamıştır.Örneğin Baltic Dry endeksi kriz öncesinde 11.700 civarında iken hala 2.200'ü seviyeleri aşamamaktadır.BDI endeksi bence krizin sürdüğünün en önemli delilidir.BDI endeksi atlantik civarı 26 büyük deniz taşıma hattındaki kuru yük taşınması ile ilgili bir endeks olup bu endeksin oluşumunda bakır,demir,çelik,çimento,gübre v.b.gibi bir çok üretimde kullanılan hammaddenin fiyat,navlun,zaman birleşme entegrasyonu esastır.O halde abd,ab ve civarında ekonomik iyileşmeyi Baltic Dry endeksi onaylamadığından,parasal desteklerle yükselmiş abd borsalarının önemli gerileme olasılığı diğer borsalar üzerinde de risk oluşturmaktadır bence. Başa gelirsek 58.000 endeks fiyatlarına yakın fiyatlara gelen İMKB bence mart 2009 sonrası yaptığı hızlı primleri,açıklanacak 9 aylık şirket bilançolarını fazlaca satın aldığından özellikle yabancı fon ve alıcıların büyük kar realizasyonlarına sahne olabilir.Eğer Dow endeksi ekim ve sonrasında 9.200 altına eğilime girerse bilinmeli ki bizde de hızlı alınmış primlerin geri verilmesi hızlanabilir.58.000 endeksteki bazı hisse fiyatlarını aşağıda, bu günkü 47.000 endeks fiyatlarıyla karşılaştırabilmek için veriyorum.Bu fiyat yaklaşımını analiz ederken şu da bilinmeli ki özellikle 2007 yıl sonunda bazı şirketlerin elde ettikleri bilanço karlarının 2009 yıl sonunda sağlanamadığı(bankalar hariçtir çünkü 20'lerde alınan tahviller %8'lere düşünce extra karlar sağlandı ise bu karlılık borsada çok aşırı satın alınmış olup,artık faizlerin fazlaca düşecek yeri kalmadığından ve bu nedenle 2010 da artık extra karlılık sağlanamayacak ayrıca toplamda bankaların 18.8milyar liralık takipteki çok yüksek alacakları da 2010 bankalar toplam karlılığını olumsuz etkileyebilecek özelliktedir)da mevcut 6 aylık ve olası 9 aylık bilanço verilerinden anlaşılabilir bence. endeks:58.000-47.067(2.10.2009 saat15.28) Tüpraş:24.600-24.600 garanti: 5.870 - 5.500 migros : 9.130 -20.300 thy :1.740 - 3.740 ec.ilaç :1.560 -1.580 bağfaş: 45.200-75.000 NEHİR ER MALİ ANALİST