Herkes ‘krize’ oynuyor

ABD ekonomisinin durumu ve Avrupa’nın borç sorununa ilişkin kaygılar büyürken, birçok ülke olası bir krize karşı önlemlerini devreye alıyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) dün krize karşı en güçlü iki önlemini tekrar hayata geçirdi.
ECB Başkanı Jean-Claude Trichet, devlet tahvili alımlarının yeniden başlatılacağı sinyalini verirken, bankalara 6 ay vadeli likidite sağlanmaya başlanacağını da açıkladı. Son günlerde Euro Bölgesi’nde borç krizi hakkındaki endişeler güçlenmiş ve bankaların ECB’de tuttuğu rezervler sert artış kaydetmişti. Gösterge faiz değişmese de Trichet’den yeni faiz artırımlarının işareti de geldi.  
Temmuzda artan enflasyonla mücadele için gösterge faiz oranını 25 baz puan yükselterek yüzde 1.25’ten yüzde 1.50’ye çıkaran ECB dün gösterge faiz oranında değişikliğe gitmedi.
Trichet, ECB’nin faiz kararının ardından düzenlediği basın toplantısında, finansal zorluklarla karşı karşıya bulunan Euro Bölgesi’ne üye ülkelerine yönelik geçen yıl başlatılan ancak 5 aydır ara verilen tahvil alım programının sürdüğüne dikkati çekerek, “Hiçbir zaman tahvil alım programının durdurulduğunu söylemedim” dedi.
‘Belirsizlik yüksek...’
Euro Bölgesi’nde borç krizinin yayılma riskinin artması nedeniyle piyasalara likidite sağlayacaklarını ifade eden Trichet, 6 ay vadeli yeni bir krediyle piyasalara likidite sağlanacağını ve yıl sonuna kadar genişlemeci para politikasını sürdüreceklerini vurguladı.
Ekonomik belirsizliğin oldukça yüksek olduğunu belirten Trichet, Euro Bölgesi’nde enflasyon riski bulunduğunu dile getirdi. Trichet, orta vadeli enflasyon hedeflerinin yüzde 2’nin altına inmek olduğunu ifade ederek, son yedi aydır emtia ve enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle bunun mümkün olmadığını kaydetti. Trichet, faiz kararı konusunda ECB’nin herhangi bir taahhüdü olmadığını da söyledi.
Japonya yene müdahale etti
Japonya, 11 Mart’ta meydana gelen deprem ve tsunami felaketinden sonra ekonominin toparlanmasına zarar verebileceği gerekçesiyle yene müdahale etti. ABD’nin kötüleşen ekonomik görünümünün zayıflattığı doların pazartesi günü 76.29 yene kadar düşmesi dün Tokyo yönetiminin müdahalesini getirdi. Japon yetkililerin dolar alması ve yen satmasıyla dolar önce 78 yene, daha sonra 79 yene yükseldi. Müdahalenin büyüklüğünün 800-900 milyar yen (11.7 milyar dolar) olduğunu belirtildi.
Japon Maliye Bakanı Yoshihiko Noda, “Güçlü yen ekonomiye zarar verebileceği  için müdahale edildi” dedi.
İsviçre Merkez Bankası da dün İsviçre frankının aşırı değerli olduğu ve ekonomiye zarar verdiği gerekçesiyle franka müdahale etmişti.
Barroso ‘krİz çevreye de yayılıyor’ uyarısı yaptı
Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Euro Bölgesi’nin borç krizinin bölgedeki çevre ülkelerin dışındaki ülkelere de yayıldığı uyarısında bulundu. Barroso, Avrupa Birliği (AB) liderlerine yazdığı mektupta, liderlere Euro Bölgesi’ne “tam destek” vermesi çağrısında bulundu.
Euro Bölgesi’nin borç krizine karşılık verebilme konusunda piyasaları ikna etmek için şu anda ve gelecekteki kurtarma fonlarının miktarı dahil tüm unsurlarını yeniden değerlendirmesini talep eden Barroso, “Avrupa Finansal İstikrar Olanağı (EFSF) ve beraberinde Avrupa İstikrar Mekanizması’nın (ESM) krizin yayılma riskiyle uğraşmak için gerekli araçlarla donatıldığını garanti etmek için EFSF ve ESM ile ilgili tüm unsurların hızla yeniden değerlendirilmesi çağrısı yapıyorum” dedi.
İtalya ve İspanya faizleri
Euro Bölgesi’nin 21 Temmuz’da Yunanistan için ikinci paketi kabul etmesine rağmen İspanya ve İtalya tahvillerinde faiz oranları artıyor. İspanya 2014 ve 2015 vadeli tahvil ihracıyla 3.31 milyar euro borçlandı.
İspanya’nın 2014 vadeli tahvil ihracında ortalama getiri 2 Haziran’daki ihalede oluşan yüzde 4.037 düzeyinden yüzde 4.813’e yükseldi.
İtalya’nın 10 yıl vadeli devlet tahvillerinin faizi, Avrupa Merkez Bankası’nın kararı ve Japonya’nın yene müdahalesinin ardından tekrar tahvil alımına geçebileceğine dair beklentilerle yüzde 6’nın altına geriledi.
İtalya’nın 10 yıllık tahvillerinin faizi 13 baz puan gerileyerek yüzde 5.97 düzeyindeydi.
EFSF’nin mevcut 440 milyar euro’luk kapasitesinin Euro Bölgesi’nin üçüncü büyük ülkesi İtalya ve dördüncü büyük ülkesi İspanya’ya fon sağlamak için çok küçük olduğu kaydediliyor. Ekonomistler, EFSF’nin kapasitesinin mevcut büyüklüğünün iki katına çıkarılması gerektiğini düşünüyor.
Euro Bölgesi ülkelerinden Yunanistan, İrlanda ve Portekiz halihazırda Euro Bölgesi ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kurtarma paketlerinden yararlanıyor.
‘İspanya’nın şansı var, İtalya’nın ise işi zor’
İngiliz düşünce kuruluşu ‘Ekonomi ve İş Dünyası Araştırmaları Merkezi’ (CEBR), “İtalya’nın muhtemelen temerrüte düşebileceğini, İspanya’nın ise güçlükle bu durumdan kurtulabileceği” yorumunda bulundu.
CEBR CEO’su Doug McWilliams, İtalya ve İspanya’daki durumun farklı dinamiklere sahip olduğunu, İtalya’nın, ekonomik büyümesinde mümkün görünmeyen büyük bir sıçrama olmazsa temerrüte düşmekten kaçınamayacağını, İspanya’nın ise temerrütten kurtulabilme şansı bulunduğunu kaydetti. McWilliams, İspanya’da borcun GSYH’ye oranının düşük olması nedeniyle koşulların daha iyi olduğunu belirtti.
Yeni IMF Başkanı da mahkemelik oluyor
Fransa’da yargı, IMF Başkanı Christine Lagarde hakkında, Fransa maliye bakanı olduğu dönemde Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’e yakınlığıyla tanınan bir işadamına yapılan yüklü miktardaki ödemeyle ilgili soruşturma açılması emrini verdi. Özel mahkemenin bakanları yargılamak için yetkisi bulunuyor. Lagarde daha önce, Bernard Tapie’ye yapılan 285 milyon euro’luk ödemenin onaylanmasıyla ilgili yanlış bir uygulaması bulunmadığını belirtmişti.
İngiltere 29 aydır faizi değiştirmiyor
İngiltere Merkez Bankası, gösterge faiz oranını yüzde 0.5’te bıraktı. İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, artan enflasyon kaygılarına rağmen piyasaların beklentileri doğrultusunda yüzde 0.5 olan gösterge faiz oranında değişikliğe gitmedi. Ayrıca banka, 200 milyar sterlinlik varlık satın alma programının büyüklüğünü de sabit tuttu.
Merkez Bankası, ekonomik kriz sırasında ekonomiyi resesyondan çıkarmayı desteklemek amacıyla Mart 2009’da yüzde 0.5’e indirdiği gösterge faizi 29 aydır değiştirmiyor. Öte yandan dün Rusya Merkez Bankası da politika faizini art arda ikinci ayda da değiştirmeyip yüzde 8.25’te tuttu.
Dünya borsaları çakıldı
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun attığı adımların öngörülebilirliği azaltarak, piyasayı tedirgin etmesi ve kurdaki yükselişin algıyı olumsuza çevirmesinin yanı sıra yurtdışı borsalardaki  kayıpların eklenmesiyle İMKB 100 endeksi dün yüzde 3.24 düşüşle 59.325 puandan kapandı. Bankacılık endeksinin kaybı ise yüzde 4.24’ü buldu.
İş Yatırım Analisti Bülent Şengönül, bankacılık hisselerindeki satışların sektör veya bankalarla ilgili performans endişesinden kaynaklanmadığını belirterek, “Merkez Bankası’nın aldığı kararların doğru olup olmadığına yönelik artan endişeler etkili. Piyasaya verilen mesajlar karışık hale geldi. ‘Aşırı ısınma’ söylemleri vardı, neredeyse ‘sert iniş’ söylemleri ortaya çıktı. Merkez Bankası’nın verdiği kararların doğru olup olmadığı sorgulanıyor. Bununla ilgili bir risk primi artışı var” dedi.
Altın zirve yaptı petrol inişe geçti
ABD’de borsalar dün büyük düşüşlere sahne oldu. New York Borsası’nda Dow Jones endeksi yüzde 4.31 düşüşle 11383.68 puandan kapandı. Dow böylece 2011’deki tüm getirisini sıfırlamış oldu. Avrupa’da ise İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 3.43, Alman DAX endeksi yüzde 3.40 ve Fransız CAC 40 endeksi yüzde 3.90 düşüşle kapandı. Spot altının onsu 1.676,29 dolarla rekor kırarken petrol 4 haftanın en düşüğüne geriledi. ABD ham petrolünün varil fiyatı 90.41 dolara indi.