Gurbetçi parasını gözden çıkardı

Ocak 2002'de gurbetçinin birikimine ödenen iki yıl vadeli faiz oranı yüzde 7,5 seviyesinde idi. Merkez Bankası tarafından hazırlanan 2011-2015 Stratejik Planı'na göre söz konusu hesaplarla ilgili işlemler kademeli olarak azaltılacak. Bu hesapların bankanın asıl fonksiyonları arasında yer almadığına dikkat çekilen stratejik planda, "Bu hesaplarla ilgili işlemlere tedricen son verilmesi banka politikası olarak benimsenmiş ve rezerv yönetim sürecine yansıtılmıştır." denildi. Son 3-4 yıl içinde bu hesaplardaki azalma 4 milyar doların üzerine çıktı. Merkez Bankası'nın görevinin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu aktaran banka yetkilileri, "Biz mevduat bankası değiliz. Dolayısıyla uzun vadede işçi dövizlerini rezervleri tehlikeye sokmayacak şekilde düşürmeyi planlıyoruz." dedi. Döviz rezervinin kaynaklarından birisi olan işçi dövizi hesapları, ülke ekonomisinin içinde bulunduğu döviz sıkıntısını aşmak amacıyla yurtdışında döviz geliri elde eden Türk vatandaşlarının birikimlerini değerlendirmek amacıyla Nisan 1976'da geliştirilmişti. Avrupa'nın birçok ülkesinde hükümetler ülkesindeki birikimlerin yurtdışına çıkışını önlemenin hesabını yaparken, Türkiye gurbetçiye sırt çevirmeye devam ediyor. Bir dönem Türkiye ekonomisini sırtlayan işçi dövizleri düşük faiz politikası sebebiyle önemli miktarda azaldı. 28 Aralık 2007'de 15 milyar 814 milyon dolar olan bu kapsamdaki tutar, 25 Haziran 2010'da 10 milyar 962 milyon dolara geriledi.
Kredi Mektuplu Döviz Mevduatı Hesabı için gurbetçiye iki yıl önce yüzde 2,75 oranında faiz ödenirken, aynı oran Mayıs 2008'de yüzde 1'e geriledi. 1 Ekim 2010 tarihinden geçerli olmak üzere ise yüzde 0,25 olarak uygulanıyor. Aynı oran dokuz yıl önce yüzde 7,5 seviyesinde idi. Bu hesapta parası bulunan gurbetçi mudi sayısı ise 300 bin civarında. Dünya genelinde işçi dövizlerin büyüklüğü 500 milyar doların üzerinde. En az bin Euro, dolar, sterlin ve iki bin İsviçre Frangı ile açılan bu hesapta para iki yıllığına yatırılıyor. Mart 2006 tarihinde yapılan değişiklik ile bir yıl vadeli Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat Hesabı artık açılamıyor. Türkiye Cumhuriyeti kimliğine sahip gerçek kişiler Merkez Bankası nezdinde Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat ve Süper Döviz Hesabı açtırabiliyor.

ERCAN BAYSAL - ZAMAN