Faiz indirimleri bankalara yaradı

MB’nin faiz indirimleri bankaların ‘kar’ına yaradı Geçtiğimiz günlerde birçok banka ilk yarıyıl finansal sonuçlarını açıkladı. Rakamlar bankaların geçen yılın aynı dönemine göre karlarını artırdıklarını gösteriyor. Bunun en büyük nedeni ise MB’nin faiz indirimleri nedeniyle bankaların fonlama maliyetinin azalması. Yılın tamamına bakıldığında ise karların geçen yılın yüzde 30-35 üzerinde olması bekleniyor. Behiye Selin Taner/ Ekonomist Geçen yılın son çeyreğinde daha da hızlanan kriz, ekonomiyi değil ama Türk bankacılık sektörünü teğet geçmişti. 2008 sonu itibariyle yurt dışında birçok banka kelimenin tam manasıyla dökülürken, Türk bankaları oldukça başarılı bir grafik çizdi. Yılın ilk çeyreğinde de yabancı bankalardan kötü sonuçlar geldi, birçok banka ciddi zarar açıkladı. Türk bankaları tarafına bakıldığında ise analistler beklentilerin yüzde 10-15 altında karların açıklandığını belirtiyor ama yine kıyaslandığında iyi bir performans söz konusuydu. Son olarak Ziraat Bankası, İş Bankası, Garanti, Akbank, Yapı Kredi, Halkbank, Vakıfbank, Denizbank, TEB, Fortis, Bank Asya, Şekerbank, Abank ve Albaraka Türk 2009 altı aylık bilançolarını açıkladı. Sonuçlar bankaların yılın ilk altı ayında karlarını geçen yılın aynı dönemine göre artırdıklarını gösteriyor. Söz konusu dönemde karını en çok artıran bankalar ise yüzde 127 ile Denizbank ve yüzde 61 ile Ziraat Bankası oldu. Öte yandan Fortis’in karında yüzde 32, Albaraka Türk’ün karında ise yüzde 8’lik azalma olduğu gözlendi. Bu dönemde aktiflerini en fazla büyüten bankalar Albaraka Türk ve Ziraat, mevduatlarını en fazla artıranlar ise yine Albaraka Türk ve Garanti oldu. Krediler tarafında ise kredi hacmi en yüksek banka Garanti oldu ancak portföyünü en fazla büyüten sıralamasına birinciliğe Ziraat Bankası yerleşti. Analistler, bankaların genel olarak beklentilerin üzerinde kar açıkladığına dikkat çekiyor. Geçen yılın aynı dönemine göre bankaların bu yılın ilk yarısında karının yüzde 33 arttığı belirtiliyor. Ancak bu karlılıklar tabii ki bankacılık işlemlerinden gelmiyor. Geçen kasım ayından bu yana Merkez Bankası’nın (MB) yaptığı agresif faiz indirimlerinin, bankaların fonlama maliyetlerini düşürmesi, karlara da yükseliş olarak yansıdı. Analistler yılın ikinci yarısında bono faizlerindeki düşüş ve kredi talebinde ciddi bir artış olmayacağı beklentisiyle bankaların karlarında gerileme olabileceği görüşünde. Yılın tamamına bakıldığında ise banka karlarında geçen yıla göre yüzde 30-35 civarında artış olması bekleniyor. En yüksek kar Ziraat’te 2009 yılının ilk altı ayında bilançolarını açıklayan bankaların karlılığına bakıldığında Ziraat Bankası öne çıkıyor. Söz konusu dönemde Ziraat Bankası, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61’lik artışla karını 1.8 milyar TL’ye yükseltti ve en yüksek karı elde etmiş oldu. Karlılıkta ikinci sırada ise Garanti Bankası yer aldı. Bankanın 2009 Haziran itibariyle elde ettiği kar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42 artarak 1.4 milyar TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre karını yüzde 19 artırarak 1.4 milyar TL’ye yükselten İş Bankası ise üçüncü sıraya yerleşti. Dördüncü sırada yer alan Akbank’ın karı yüzde 17.6’lık artışla 1.3 milyar TL’ye yükseldi. Beşinci sıradaki Yapı Kredi’nin yılın ilk altı ayındaki karı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 artarak 924 milyon TL oldu. Halk Bankası’nın karı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 artarak 787 milyon TL olarak gerçekleşti. Vakıfbank’ın karı ise yaklaşık yüzde 26 artarak 595 milyon TL oldu. En çok artıran Denizbank Bu dönemde karını en fazla artıran banka ise Denizbank oldu. Banka geçen yılın aynı dönemine göre karını yüzde 127 artırmayı başardı ve 266 milyon TL kar elde etti. TEB’in yılın ilk altı ayında karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarak 139.8 milyar TL’ye yükseldi. Şekerbank ise bu dönemde karını yüzde 20 artırdı ve 103.2 milyar TL’ye yükseltti. Abank’da karını yüzde 7 artırdı ve 42 milyon TL kar elde etti. Ancak Fortis’te aynı olumlu süreç gerçekleşmedi. Buna göre bankanın karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 azalarak 96 milyon TL’ye geriledi. Katılım bankaları tarafına bakıldığında ise Bank Asya’nın karını yüzde 43 artırarak 142 milyon TL’ye yükselttiği görülüyor. Öte yandan Albaraka Türk’ün karı geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 8 azalarak 54 milyon TL olarak gerçekleşti. Finans Yatırım Bankacılık analisti Sadrettin Bağcı, bankaların faiz indirimleri nedeniyle fonlama maliyetlerinde düşüşün net karlara olumlu yansıdığını söylüyor. Yılın ikinci yarısında ise Hazine’nin düşük faizden yüklü borçlanmaları nedeniyle bankaların faiz gelirlerinin azalma eğilimine gireceğini belirten Bağcı, bu noktada ikinci yarıda karların ilk yarıya göre yüzde 12 civarında azalacağını kaydediyor. Aktif büyümede Albaraka Türk Bankaların aktiflerine bakıldığında ise geçen yılın aynı dönemine göre aktiflerini en fazla artıranlar Albaraka Türk, Ziraat ve Garanti Bankası oldu. Aktifleri en fazla büyüyen bankalar arasında birinci sırada yer alan Albaraka Türk’ün geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31.7 artarak, aktifleri 5.6 milyar TL’ye yükseldi. 2008 sonundan bu yana artış ise yüzde 17 olarak gerçekleşti. 117 milyar TL’lik aktif büyüklük ile birinci sırada olan Ziraat Bankası, aktiflerini, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31, yılbaşından bu yana ise yüzde 12.1 artırdı. Garanti Bankası ise aktiflerini geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25.5, yılbaşına göre ise yüzde 5.1 artırarak 93.5 milyar TL’ye yükseltti. Aktif büyüklükte ikinci sırada yer alan İş Bankası’nın aktifleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18, yılbaşından bu yana ise yüzde 6.7 artarak 104.1 milyar TL’ye yükseldi. Aktif büyüklükte dördüncü sırada yer alan Akbank’ın aktifleri yüzde 8.1 artışla 85.5 milyar TL olarak gerçekleşti. Ancak yılbaşına göre bankanın aktifleri yüzde 0.2 azaldı. İlk altı ayda aktiflerinde küçülme yaşanan bir diğer banka ise Yapı Kredi oldu. YKB’nin aktif büyüklüğü yüzde 0.8’lik daralma ile 63.2 milyar TL’ye geriledi. geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 8.5 artış oldu. TEB’de daralma var Geçen yılın aynı dönemine göre aktiflerini yüzde 21.5, yılbaşından bu yana ise yüzde 13 oranında artıran Vakıfbank’ın aktif büyüklüğü 59 milyar TL’ye yaklaştı. Halkbank’ın ise bu dönemde aktif büyüklüğü geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 artarak 55.7 milyar TL’ye yükseldi. Banka, 2008’in ilk altı ayına göre ise aktiflerini yüzde 9 büyüttü. 2009’un ilk altı ayında aktiflerini büyüten bir diğer banka da Denizbank. Bankanın aktifleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.5 artarak 20.2 milyar TL’ye yükseldi. Bu yılın ilk altı ayındaki büyüme ise bu oranın altında kalarak yüzde 4.9 olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde aktifleri en fazla küçülen banka ise TEB oldu. Bankanın aktifleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.6, 2008 sonuna göre ise yüzde 12.4 küçülerek 12.9 milyar TL’ye geriledi. K3arında ciddi düşüş gözlenen Fortis’in aktifleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.2 arttı. Yılbaşından bu yana ise yüzde 6.8’lük düşüş oldu ve bankanın aktifleri 11.1 milyar TL’ye geriledi. Bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24.8, yılbaşına göre ise yüzde 21.1 büyüyen Bank Asya’nın aktifleri 9.8 milyar TL’ye yükseldi. Öte yandan Şekerbank’ın aktifleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.2, yılın ilk altı ayında ise yüzde 6.5 büyüyerek 8.6 milyar TL olarak gerçekleşti. Abank’ın aktifleri ise geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 12.8 arttı ancak yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 7 azalarak 3.5 milyar TL’ye geriledi. BDDK verilerine göre yılbaşından bu yana sektörün aktifleri yüzde 4.9 büyüdü. Analistler aktiflerdeki büyümenin düşük seviyede kalmasının nedeni olarak karlılık iyi olduğundan sermayelerde de iyi artış olmasına karşın yurt dışından sağlanan kaynaklardaki azalmayı ve mevduat tarafında yeterli büyüme olmamasına bağlıyor. Katılım bankaları hızlı 2009’un ilk altı ayında bankaların mevduatlarındaki artış devam etti. Ancak Hazine’nin borçlanma oranlarının çok yüksek olması, mevduattan ziyade bononun tercih edilmesi, mevduat tarafında da büyümenin sınırlı kalmasına yol açtı. Bu dönemde mevduatlarını en fazla artıran bankalar yine Albaraka Türk, Garanti ve Bank Asya oldu. Albaraka Türk’ün mevduatları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34.2, ilk altı ayda ise yüzde 17.6’lık artışla 4.7 milyar TL’ye yükseldi. Garanti Bankası’nın mevduatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33, yılbaşına göre ise yüzde 9.9 artarak 58 milyar TL olarak gerçekleşti. Bank Asya’nın ise mevduatını geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 28.2, yılbaşına göre ise yüzde 27 artırarak 5.8 milyar TL’ye yükselttiği görülüyor. En büyük mevduata sahip banka ise 89.3 milyar TL ile Ziraat Bankası oldu. Bankanın mevduatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.7, yılbaşından bu yana ise yüzde 6.5 artış gösterdi. Mevduatta azalma var Mevduat büyüklüğünde ikinci sırada yer alan İş Bankası, geçen yılın aynı dönemine göre mevduatlarını yüzde 23.6 artırdı. Yılbaşından bu yana ise yüzde 4.6 arttı ve 66.6 milyar TL’ye yükseldi. Akbank’ın bu dönemde mevduatı yüzde 8.6 artarak 50.5 milyar TL olarak gerçekleşti. Yılbaşında bu yana ise Akbank’ın mevduatında yüzde 3.3’lük azalma görüldü. Vakıfbank’ta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21.1, yılbaşından bu yana ise yüzde 13.4’lük artışla mevduatlar 42.1 milyar TL oldu. Halkbank’ın mevduatları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.9, 2008 sonuna göre ise yüzde 1.7 artarak 41 milyar TL’ye yükseldi. Yapı Kredi’nin mevduatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.2 arttı ancak 2008 Aralık’a göre yüzde 5.2 azalarak 39.5 milyar TL’ye geriledi. Geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 19.2 artan Denizbank’ın mevduatı, yılbaşından bu yana ise yüzde 7.6 artarak 10.8 milyar TL’ye ulaştı. Bu dönemde TEB’in ise mevduat kaybettiği görülüyor. Buna göre bankanın mevduatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.7 azaldı. Yılbaşından bu yana bakıldığında ise azalma yüzde 13 olarak gerçekleşti. Böylece TEB’in mevduatı 8.1 milyar TL’ye geriledi. Öte yandan Şekerbank’ın mevduatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25.1 arttı ancak yılbaşından bu yana bakıldığında yüzde 2.6 azalarak 5.8 milyar TL’ye gerilediği görülüyor. Fortis’te ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9, yılbaşından bu yana ise yüzde 3.4’lük düşüş ile 53.3 milyar TL’ye geriledi. Yüzde 38 artırdı Krediler tarafında yılın özellikle ilk aylarında krizin etkisiyle bankalar kredi açmakta çekimser davrandı. Sonrasında ise buna kredi talebinde azalma eklendi. Bu noktada bankalar da Hazine’yi fonlamaya yöneldi. BDDK verileri yılın ilk altı ayında sektörün TL cinsi kredilerindeki artışın yüzde 2.6 seviyesinde kaldığını gösteriyor. Tabii bu oran, geçmiş yılların oldukça gerisinde. Ziraat Bankası, yılın ilk altı ayında toplam kredilerini geçen yılın aynı dönemine göre en fazla artıran banka oldu. Söz konusu dönemde bankanın kredileri yüzde 28 artarak 32.5 milyar TL’ye yükseldi. Yılbaşından bu yana yaşanan artış ise yüzde 8.5 oldu. Bu dönemde kredilerini en fazla artıran ikinci banka ise yüzde 26.1’lık artışla 6.9 milyar TL’lik kredi hacmine ulaşan Bank Asya oldu. Bankanın yılbaşından bu yana ise kredileri yüzde 11.5 artış gösterdi. Kredilerdeki artışta üçüncü sırada ise yüzde 25.7’lik artış ve 28.5 milyar TL’lik hacim ile Halk Bankası yer aldı. Banka yılbaşından bu yana ise kredi hacmini yüzde 10.2 artırmış oldu. Kredilerde Garanti ilk sırada Kredi hacmi en yüksek bankalara bakıldığında ise ilk sırada 49.1 milyar TL ile Garanti bankası geliyor. Banka kredilerini geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 9.9 artırdı ancak yılbaşından bu yana yüzde 1.5’luk düşüş oldu. İkinci sırada bulunan İş Bankası kredilerini geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 artırdı ancak yılbaşından bu yana yüzde 3.5’lik daralma ile 46 milyar TL’ye geriledi. Akbank’ın kredileri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9, yılbaşından bu yana ise yüzde 8.4 daralarak 40.6 milyar TL’ye geriledi. Yapı Kredi de kredi hacmini artıran bankalar arasında yer aldı. Buna göre bankanın kredi hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.7 artarak 37.7 milyar TL olarak gerçekleşti. Ancak 2008 sonundan bu yana bankanın kredi hacminde yüzde 2.5 oranında azalma gözlendi. Vakıfbank’ın kredileri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.6, yılbaşından bu yana ise yaklaşık yüzde 5.5’lik artışla 32.2 milyar TL’ye yükseldi. Denizbank da geçen yılın aynı dönemine göre kredi hacmini yüzde 6, yılbaşından bu yana ise yüzde 3.2 artırdı ve 13.2 milyar TL’ye yükseltti. TEB’in kredi hacmine bakıldığında ise iki dönemde de azalma göze çarpıyor. Bankanın kredileri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.4, yılbaşından bu yana ise yüzde 13.3 daralarak 7.4 milyar TL’ye geriledi. Aynı şeklide Fortis’in kredilerinde yılbaşından bu yana yüzde 3.1’lik daralma oldu. ancak banka geçen yılın aynı dönemimde göre kredilerini yüzde 0.2 artırmış oldu ve 7 milyar TL olarak gerçekleşti. Yine geçen yılla karşılaştırıldığında Şekerbank’ın kredileri yüzde 2.7 artarak 4.5 milyar TL’ye yükseldi. Ancak 2008 sonuna göre yüzde 5.2’lik daralma görüldü. Albaraka Türk’ün kredi hacmi ise geçen yıla göre yaklaşık yüzde 16, yılbaşından bu yana ise yüzde 5.4’lük artışla 3.9 milyar TL’ye yükseldi. “Kar artış hızı yavaşlayacak” Onur Mutlu (Gedik Yatırım Araştırma Müdürü) “Finansman maliyetinin düşmesi, bono portföylerinden iyi karlar elde etmeleri, yılın ilk yarısında bankaların karlarını yukarı çekti. Faizlerde bugüne kadar görülen düşüş, üçüncü çeyrekte de benzer bir trendin olacağını gösteriyor. Bankaların 2009 yılını yaklaşık yüzde 30-35 arası kar artışı ile kapatmalarını bekliyoruz. 2010 yılında ise kar artış hızının yavaşlayacağını ve yüzde 5 civarında olacağını tahmin ediyoruz. Bu yıl risksiz kar elde edebilme olanakları daha fazlaydı o nedenle bankalar krediler gibi riskli alanlardan kaçınmayı tercih ettiler. 2010 yılında kredilerde de önemli genişleme beklemiyoruz ancak 2009’a göre artış hızı biraz daha fazla olacaktır. Bonodaki kazançlar sınırlanacağı için bankalar yurt dışından sağladıkları kaynakları da kredi şeklinde plase etme yoluna gidebilirler. Mevduat ise aynı trend gelecek yıl da devam edebilir. Ancak mevduatın maliyeti 2009’da olduğu gibi hızlı bir şekilde gerilemez.” “Kredi büyümesi cılız kalabilir” Sadrettin Bağcı (Finans Yatırım Bankacılık Analisti) “Merkez Bankası’nın kasımdan bu yana yaptığı faiz indirimleri ile bankaların fonlama maliyetleri ciddi ölçüde azaldı. Bunun sonucunda da sektörün karı önceki yılın yanı dönemine göre yüzde 33 arttı. Ancak faizler muhtemelen önümüzdeki aylarda bu seviyelerini koruyacaktır. Dolayısıyla kamu kağıtları üzerinden para kazanmak zorlaşıyor. Bu nedenle kredi verme istekliliği biraz daha artacak ve hacimde toparlanma olacaktır. Ama kredi büyümesi cılız ve mevsimsel etkiler dahilinde olacaktır. Karların ilk yarıya göre ortalamada yüzde 12 daralacağını tahmin ediyorum. Burada şunu da unutmamak gerek, geçen yılın ikinci yarı kar rakamları çok düşüktü. Bu nedenle 2009’un ikinci yarısında karlardaki geçen yılın aynı dönemine göre artış yüzde 30’lar seviyesini bulabilir. Ayrıca ikinci yarıda sorunlu kredi tarafında artış ve buna bağlı olarak haliyle bankaların sorunlu krediler için ayırdıkları karşılıklar da devam edecektir. Bu da karları baskı altında tutabilir. Çok farklı bir senaryo olmazsa bankaların 2009 tüm yıl karı, muhtemelen 2008 yılı tüm yıl karının yüzde 25-30 kadar üzerine gerçekleşecektir.” “Mevduat yüzde 7 büyür” Seda Şahin (İş Yatırım Bankacılık Sektörü Analisti) “Bankaların 2009 ilk altı ay karları, provizyon giderlerindeki artışa rağmen, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine paralel düşen fonlama maliyetleri ve artan sermaye piyasası gelirleri sayesinde geçen yılın aynı dönemine göre artış göstermiş bulunuyor. Bankalar yeterli likiditeye sahip oldukları için mevduatlarını artırmak adına yılın ilk yarısında agresif davranmadılar ve bu nedenle mevduat artışında bir yavaşlama meydana geldi. Yılın ilk altı ayında bankaların varlık kalitelerini korumak için daha temkinli davranması ve düşük talep nedeniyle, krediler sadece yüzde 1 civarında büyüdü. Buna paralel, menkul kıymet portföylerinde artış görüldü. Ancak yılın ikinci yarısı, özellikle son çeyrekte kredi talebinin, dolayısıyla bankaların kredi hacimlerinin artmasını bekliyoruz. 2009 sonunda kredi büyüme tahminimiz yüzde 5, mevduatta ise yüzde 7 seviyesinde.”