Eurolamak ya da eurolamamak

MELİS ŞENERDEM Euro Bölgesi’nde borç kriziyle ilgili kaygılar ve kemer sıkma önlemlerinin deflasyona yol açacağı korkusu, euroyu dolar karşısında baskılıyor. Euro, dün dolar karşısında güçlü 1.25 desteğini kırdı. 1.2359 seviyesine gerileyerek Lehman’ın batışından bu yana ve son 18 ayın en düşük seviyesini gördü. Zor durumdaki Euro Bölgesi ülkelerini kurtarmaya yönelik 750 milyar euro’luk paketin açıklandığı pazartesi gününden bu yana euro’nun dolar karşısındaki kaybı yüzde 2.5’i aştı. Zordaki Euro Bölgesi ülkelerinin tahvillerini olası bir batığa karşı sigortalama primi (CDS) arttı. Beş yıllık Yunan tahvillerinin CDS’leri 528.7 puandan 550.2 puana yükseldi. Portekiz’in aynı vadeli tahvil CDS’leri 201 puandan 217.8 puana, İspanya’nınkiler ise 155.1’den 162.2 baz puana yükseldi. Avrupa borsalarındaki kayıplar yüzde 3.5’e yaklaştı. Geçen haftayı 967.42 puanda kapayan Avrupa borsalarının gösterge endeksi FTSEurofirst300, “Pembe Pazartesi”de yüzde 7.3 yükselmişti. Endeksin haftalık kaybı da yüzde 2.7’yi buldu. Böylece 750 milyar euroluk paketin etkisi sadece 1 gün sürmüş oldu. Avrupa’da en keskin düşüş yüzde 6’yla İspanya borsasında yaşandı. ABD borsaları da Euro Bölgesi’ne ilişkin endişeler yüzünden yüzde 3’e yakın kayıpla güne başladı. Dow Jones günü yüzde 1.51, Nasdaq ise yüzde 1.98 düşüşle kapadı. New York emtiya borsasında petrolünün varili 71.61 dolara geriledi. Süt sözüyle üye oldu Euro’nun daha başta sağlam temeller üzerine inşa edilmediği ve Euro Bölgesi’nde mali durumları birbirinden çok farklı ülkelerin aynı potada eritildiği eleştirileri de artıyor. Bloomberg haber ajansında yer alan bir haber, bu eleştirilerin çok haksız olmadığını da gözler önüne serdi. İtalya’nın Avrupa Para Birliği’ne girdiği dönemde ülkenin başbakanı olan Romano Prodi, söz konusu haberde birliğe girmek için Almanya’yı süt alma vaadiyle ikna ettiklerini anlattı. Bugün 70 yaşında olan Prodi, “Bavyera’dan ülkemize büyük bir süt boru hattı inşa ettik. İtalya’yı euro’nun dışında bırakmak, Almanya’nın ihracatını tehlikeye atacaktı” dedi. Prodi’nin ifadesiyle o dönemde Almanya Euro Bölgesi’ne giriş kurallarını esnetti ve bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı yüzde 10’un üzerinde olmasına rağmen İtalya’nın para birliğine dahil olmasına göz yumdu. EURO’YU SALLAYAN SÖZLER ‘Pakete destek yoksa euro’dan çıkarız’ Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin geçen hafta 110 milyar euro’luk Yunanistan paketine diğer ülkeler destek vermezse, ülkesini Avrupa’nın ortak para biriminden çıkarmakla tehdit ettiğine ilişkin haberler piyasalar için sürpriz oldu. İspanyol El Pais gazetesinin haberinde Sarkozy’nin geçen Cuma AB liderlerinin Brüksel’deki zirvesinde Yunanistan’ı kurtarma kararının konuşulduğu sırada bu tehdidi savurduğu belirtildi. El Pais bu bilgiyi İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun parti yöneticileriyle toplantıda açıkladığını belirtti. Habere göre Zapatero, parti mensuplarına kapalı kapılar ardında yaşanan olaylarla ilgili bilgi verirken, “Sarkozy herkesten Yunanistan’ı kurtarmak için fedakarlık yapmasını istedi. Yoksa Fransa’nın euro’daki pozisyonunu tekrar gözden geçireceğini söyledi” diye konuştu. Sarkozy’nin masaya yumruğunu vurduğu da belirtildi. Almanya hükümeti sözcü yardımcısı Sabine Heimbach ise dün yaptığı açıklamada El Pais’in haberini yalanlarken, Sarkozy’nin euro’dan çıkma tehdidinde bulunduğu iddialarının asılsız olduğunu söyledi. ‘Yunanistan borcunun tümünü ödeyemeyebilir’ Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank’ın CEO’su Josef Ackermann, Yunanistan’ın borcunun tümünü ödeme kapasitesi konusunda şüpheleri olduğunu söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Yunanistan’a yapılacak yardımda Alman bankalarının sağlayacağı kredinin müzakerelerini koordine etmekle görevlendirdiği Ackermann, önceki gün yaptığı açıklamada, Yunanistan’ın borcunun yeniden yapılandırılmasını önlemek için mümkün olan her şeyin yapılması gerektiğini vurguladı. Ackermann İtalya ve İspanya’ya istikrar kazandırılması ve ülkelerin borçlarını ödeme kapasitesi konusunda daha fazla güveni olduğunu ifade etti. Financial Times gazetesinin Almanca versiyonunda, Ackermann’ın açıklamalarına ilişkin, “Görüşleri piyasalar üzerinde etkili olan Ackermann susma fırsatını kaçırdı” yorumunu yaptı. ‘Başta iyi fikir olduğunu düşündüm’ Eski ABD Merkez Bankası Fed başkanlarından ve Başkan Barack Obama’nın ekonomi danışmanı Paul Volcker, konuşmasında euro’nun geleceğinden emin olmadığını söyledi. 82 yaşındaki Volcker, London School of Economics öğrencilerine hitaben yaptığı konuşmasında “Euro’nun dağılması olasılığı gibi büyük bir sorun var. Ekonomi ve mali politikalarda sağlanacağı umulan disiplin bazı ülkelerde mümkün olmadı” dedi. Tek hükümet olmadan ortak paraya sahip olmanın zor olduğunu belirten Volcker, “İlk başta euro’nun iyi bir fikir olduğunu düşünmüştüm” dedi.MİLLİYET