Dünya ekonomisindeki yeni riskler

Özellikle siyasi hareketlenmenin ve sosyal olayların ciddi boyutlara ulaşacağı anlaşılıyor. ABD dahil bir çok ülkede seçim var; İsrail’in İran’a saldırma olasılığı bulunuyor; İspanya ve Yunanistan’da iç karışıklıklar çıkması bekleniyor. Öte yandan, Arap Baharı yaşayan ülkelerdeki ve Suriye’deki siyasi gelişmeler de ciddiyetle izlenecek.
Global ekonomik görünüme gelince:
n ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve Çin ekonomileri önceki yıla göre düzelme sinyalleri veriyor. Bu ülkelerdeki büyüme oranları önceki yıla göre artış kaydediyor. Ancak, Japon ekonomisindeki büyüme geçen yıl yüzde 2.4 iken bu yıl azalarak yüzde 1.5 civarında gerçekleşecek.
n Ülkelerin Merkez Bankaları global ekonomik darboğazı aşmak için tedbirler alıyorlar. İngiltere Merkez Bankası varlık alımı için belirlediği 325 milyar sterlin seviyesindeki üst limiti, 375 milyar sterline yükseltti ve bankaların çok ucuza kredi verebilmelerini sağlayan “Funding for Lending” programını açıkladı.
Amerikan Merkez Bankası verdiği kredileri geri alma operasyonunu aralık ayına erteledi; üstelik, 267 milyar doları bulan 3 yıl vadeli bonolar da sisteme dahil edildi.
Avrupa Merkez Bankası politika faiz oranını yüzde 1’den yüzde 0.75’e, mevduat faizini de yüzde 0,25’den
yüzde 0’a indirdi.
Japon Merkez Bankası varlık alımına devam ediyor.
Çin Merkez Bankası, borç verme faizini yüzde 6,31’den yüzde 6’ya ve mevduat faizini de yüzde 3,25’ten yüzde 3’e indirdi. Brezilya Merkez Bankası’nın da faiz oranını (Selic Rate) yüzde 8,5’ten yüzde 8’e düşürdüğü biliniyor.
Bizim Merkez Bankamız da benzer bir politika izleyerek, Kanuni Karşılıkların yapısını değiştirme yolu ile ekonomik büyümeyi hızlandırma politikası güdüyor.
Dış borçlar riskli
Yunanistan’ın devlet borçları toplamı GSMH’sinin 3 katına ulaştı. Türkiye’nin devlet borçlarıyla özel sektör borçlarının toplamı bile, Yunanistan’ın kamu borçlarının yarısına eşit. Aşağıdaki tabloda çeşitli ülkelerin kamu ve özel sektör borçlarının GSMH’lerine oranı görünüyor.
Sonbahar aylarında merkez bankaları, hazineler ve ülkelerin bankaları düzenleyen kurumları mercek altında olacak. IMF’ye göre, alınan tedbirlere rağmen, 2013 yılında dünya ekonomilerinin ortalama büyümesi yüzde 4.1’den yüzde 3.9’a düşecek.
Global krizin atlatılmasının bir kaç yıl daha süreceği anlaşılıyor. 
Yaman Törüner/Milliyet