'Dünya daha sık krizler görecektir'

 Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, ''Çok borca bağımlı, krediye dayalı bir ticaret ve sanayimiz oluşmuş. Bu yanlış. Bu, uzun vadede ekonomimiz ne kadar büyürse büyüsün daha da büyümemizi engelleyen bir faktördür. Bunun düzeltilmesi gerekiyor'' dedi.
Akgiray, Konya Büyükşehir Belediyesi ile Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından Dedeman Konya Otel'de düzenlenen ''Gelişen Kentler Zirvesi''ne katıldı.
Akgiray, TOKİ ile birlikte GYODER'in tüm davetlerine katılmaya çalıştıklarını belirtti.
1,5 yıldır Sermaye Piyasası Kurulunda görevde olduklarını bildiren Akgiray, bu süreçte Türkiye'yi ve dünyayı öğrenmeye çalıştıklarını, bazı tespitleri olduğunu ve bunları paylaşmak istediğini söyledi.

TÜRKİYE'NİN İTİBARI ARTTI
Akgiray, Türkiye'nin uluslararası teşkilatlarda itibarı ve dolayısıyla etkisinin çok arttığını ifade ederek, ''Herhangi bir uluslararası teşkilatta, komitede oylama yapılsa büyük çoğunluk Türkiye'yi destekliyor. Biz finans dünyasında bunu görüyoruz. Türkiye'deki siyasi istikrar ve ekonomimizin son 10 yılda gösterdiği büyüme nedeniyle bunlar oluyor'' diye konuştu.
Geçen hafta Güney Kore'yi ziyaret ettiklerini anımsatan Akgiray, Güney Kore'nin Gayri Safi Milli Hasılasının Türkiye'ye yakın olduğunu, ancak finans piyasası büyüklüğünün Türkiye'nin 4 katı civarına ulaştığını bildirdi.
Akgiray, hem sermaye piyasaları kapsamında hem de bankacılık kapsamında bunu söylediğini dile getirerek, ''Güney Kore ile ekonomimiz aynı büyüklükte ama finans piyasası olarak bizden 4 kat büyükler. Hem ürün çeşitliliği hem de piyasa değeri büyüklüğü bakımından bunları söylüyorum'' dedi.

''KREDİYE VE BANKALARA BAĞIMLILIK VAR''

Türkiye'de, hisse senetleri işlem gören firmaların toplam değerinin bugün itibariyle 300 milyar dolar civarında olduğunu belirten Akgiray, şunları kaydetti:
''Yani Gayri Safi Hasılamızın 2 ila 3'te biri kadar. Yani bizim borsamız şu anda 300 milyar dolar değil, 750 milyar dolar olsa dünya ortalamasını yakalayacağız. Dünya ortalamasını geçmek istiyoruz. Dolayısıyla gideceğimiz çok yol var. Birinci tespitimiz bu. İkinci tespitimiz Türkiye'deki finans dünyası ve firmaların finans ihtiyacı... Bakıyoruz ki çok fazla kredi ve bankaya bağımlılık var. İSO 500'deki firmaların bilançosuna bakacak olursanız borç-sermaye oranı yaklaşık yüzde 300. Yani üç dilim borç, bir dilim sermaye kullanılmış. ABD'de (bu işin kitabının yazıldığı yer) ticaret ve sanayi firmalarında borç sermaye oranı krizden önce yüzde 25-30 civarındayken, şu anda yüzde 50'ye yaklaştı. Çünkü sermaye fiyatları düştü. Borç-sermaye oranı Avrupa'da yüzde 100, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 80 civarında, Çin'de ise yüzde 30. Herkesin borçlu, kimsenin alacaklı olmadığı ABD'de ticaret ve sanayi firmaları sermaye ile büyümüşler, bizde öyle değil. Öyle olagelmiş. Bu yanlış bir yapılanma. Türkiye ekonomisi çok iyi büyüyor fakat yapılanmayı doğru yaparsak çok daha sağlıklı, kalıcı ve hızlı büyüme olacaktır. Yani çok borca bağımlı, krediye dayalı bir ticaret ve sanayimiz oluşmuş. Bu yanlış. Bu, uzun vadede ekonomimiz ne kadar büyürse büyüsün daha da büyümemizi engelleyen bir faktördür. Bunun düzeltilmesi gerekiyor.''

''DAHA SIK KRİZLERE GİRİLECEKTİR''

Bir firmanın yatırım yaparken iki kaynağı olduğunu dile getiren Akgiray, ''Birincisi borçlanma, banka veya ticari kredi almak, ikincisi ise sermaye koymaktır. Kredi aldığımızda ana parası var, faizi var. Bunlar ödenemezse mali sıkıntı ve nihayette icra iflas... Biz buna finansal risk diyoruz. Ve bugün dünyamız bundan sonraki yıllarda daha sık krizlere girecektir. İniş çıkışlar olacaktır. Bu şekilde kredilerle yaşayan firmalar hep sıkıntı yaşayacaktır'' dedi.