Dow teorisi ve İMKB öngörüsü

Dow Teorisine göre,piyasanın üç çeşit hareketi vardır.a)Birincil eğilim:Tüm piyasanın aşağı veya yukarı çekildiği uzun dönemli(en az 4 yıllık)trenddir.b)İkincil eğilim:Birincil eğilimin genel ortalamalardan sapmaları düzelten nitelikteki kısa dönemli 2 haftadan 9 aya kadar)dalgalanmalardır.Bu dönemde , piyasadaki önceki yükselme ya da düşmenin 1/3'ü ile,2/3'ü arasında zıt yönlü bir hareketle karşılaşılır.c)Önemsiz sapmalar:Analitk değeri düşük olan günlük dalgalanmalardır(günlük iç ve dış bir çok verilerle olabilir). Dow teorisinde düşen piyasaya Ayı,yükselen piyasaya boğa piyasası denir.A)DÜŞEN PİYASA:belli dönemlerde aşırı yükselen piyasada değerlenmiş hisselere tepki olarak (değişik iç ve dış olaylar da tetiklemede unsur olabilir.Örneğin 2007 yılında imkb 100 ulaştığı zirvesi olan 58.000 civarından,gelişmekte olan abd mortgage krizi ve içerde de bazı ekonomik zorluklar yaşanacağının anlaşılması ile sürekli düşerek 2009 mart ayında 20.000'li seviyeleri görmüştür geçen süre düşüşte 19 ay olmuştur.Yatırımcıların hisse senetlerini hızlı şekilde elden çıkarma paniği ile fiyatlar olması gerekenin çok altına düşer.Piyasanın genel düşme halinde olduğunu anlamanın bir yolu fiyatlardaki her bir düşmeyi bir yükselmenin izlemesi ancak her yeni zirve bir öncekinin altında oluşmasıdır. B)YÜKSELEN PİYASA:Boğa piyasasına geçilirken ,fiyatlar çok düşük değerlerden yükselmeye başlar,bunu tetikleyen unsurların başında geleceğe dönük iyileşme verileri,veya bir seçim sonucunun açıklanmasının piyasayı belirsizlikten çıkarması ya da dış piyasalardaki yukarı eğilimin(iyileşme beklentileriyle) içeriye de yansıması olabilir.Bu eğilimde hisse bazlı iyi bilanço verilerinin(örneğin faizlerin % 20'lerden ,%9'lara düşmesiyle imkb'de endeks ağırlığı olan bankaların karlılıklarında extra yani bir kerelik karlar sağlanması, buna karşılık takipteki alacaklar oranının %5'lerin üstüne çıkmasının göz ardı edilmesine de dikkat edilmeli) gelecek olması da başka bir tetikleyici unsur olabilir(.Bu birliktelikler mart 2009'daki 20.000'li endeksten imkb'yi 6 ay içinde 51.000 endekse taşımıştır).Uygun ekonomik ve diğer veriler ile beklentilerle fiyatlar sürekli yükselir ve hisse fiyatları aşırı değerlenerek tüm piyasa değerlerinin önüne geçer yani kısa zamanda 51.000 endekse ulaşılma gibi). Dow Teorisinde piyasa genel bir yükselme eğiliminde iken,büyüklü küçüklü dalgalanmalarla fiyatlar yükselip düşecek(51.000 sonrası endeks 45.800'lere dek düşmüş olup bu yazı tarihi itibarıyla 9.11.2009 1.seansta 47.000 endeks üzerinde bulunmaktadır.)ama her bir dalgalanmada erişilen zirve bir öncekinden yüksekte olacaktır. Şimdi İMKB'sonuçlarını Dow Teorisine göre uyarlayıp ne olabilir yorumlayalım.Öncelikle piyasaların birincil veya ikincil hangi eğilimde bulunduğu DOW'u yorumlayan bir çok uzman tarafından dahi tam olarak saptanamadığını söylemeliyim.Ama 29 yıllık bankacılık ,imkb brokerlik ve yatırım uzmanlığı yapmış ve borsanın açıldığı günden bu yazıyı yazdığım saate kadar her gün borsayı bire bir izleyen bir kişi olarak şunu belirtmeliyim ki imkb ne dow ne de diğer teorilere % 100 uyumlu bir etkileşim göstermemekte,diğer borsalar düşerken imkb yükselebilmekte ya da tersi durumlar çoğu kez yaşanmaktadır.Ancak yine de global krizden geçilirken diğer borsalarla eşdeğer ilişkiyi de pek fazla es geçmemektedir(eğer içerde siyasette,ekonomik veri açıklamalarında veya başka bir durumda ekstra bir farklılık yok ise).İmkb,51.000'den banka hisselerine gelen yüksek montanlı satışlarla 45.800'lerden sonra öncelikle 46.000 endeks civarını destek olarak almıştır.Bundan sonra yani 2010 haziran ayı ve sonrası dünyadaki durgunluktan çıkılma gelişmeleri ile ilgili abd,ab ve asya verileri ön planda olacağından mevcut Türkiye verileri yanı sıra dış gelişmeler de imkb üzerinde etkili olacaktır.Eğer iç ve dışarda ekonomik,siyasi veya askeri büyük bir paradigmal olumsuz değişme olmaz ise benim gördüğüm geçtiğimiz dönem yaşanan 19 aylık düşüş trendinin Dow' a göre Ayı piyasasının bittiğidir.Ancak bunu bir çok çekinceler ile düşünmekteyim dediğim gibi iç ve dış verilerde olumsuzlukların azalarak devamı önemlidir(tehlikeler vardır ve tamamen bittiği de söylenemez) ve endekse bakarken büyüklü küçüklü dalgalanmalarda erişilen zirve devamlı bir öncekinden yüksekte olmayı sürdürmelidir.Aralarda analitik değerleri düşük olan dönemsel veya günlük dalgalanmalar da iyi incelenmeli,özellikle her çeyrek dönem bilanço açıklamaları sonrası dalgalanmaların(son düşüşte sınandı)yönüne iyi bakılmalıdır(abd'de ise son 26 yılın en büyük işsizlik verisi gelmesine rağmen dow endeksinin 10.000 üzerine çıkması da çok ilginçtir).Çekinceleri dışarda tuttuğumda ben imkb-100 endeksinin normal koşullar içinde varsayılarak gidildiği takdirde gelecek 9 aylık dönemde çeşitli duraklama veya dalgalanmalarla 58.000-60.000 arasına dek gidebileceğini tahmin ediyorum.Önemli bir not:Finansgündem sitemizdeki BDI(baltık dry)kuru yük endeksi ile ilgili yazılarım takip edilirse özellikle abd ve Ab ülkelerinde olası ekonomik büyümenin önceden görülebileceğini her zaman yazıyorum.Şu anda BDI 4.000 civarına yönlenmiş görülüyor ,eğer 3-4 ay içinde BDI endeks 6.000 civarına ulaşırsa bilinmeli ki dünya borsaları ve elbette imkb'de de yükselen piyasa BULL MARKET koşullarına daha hızlı uyum sağlayabilecektir elbette benim görüşüme göre. NEHİR ER MALİ ANALİST,BROKER